De politie — Waarom nodig?

HOE zou het leven eruitzien zonder politie? Nu, wat gebeurde er in 1997 toen in de Braziliaanse stad Recife 18.000 politieagenten in staking gingen, zodat de ruim een miljoen inwoners zonder politie kwamen te zitten?

„In vijf chaotische dagen is in deze metropool aan zee het dagelijkse aantal moorden verdrievoudigd”, berichtte The Washington Post. „Er zijn acht banken beroofd. Bendes zijn tekeergegaan in een winkelcentrum en hebben al schietend huisgehouden in chique buurten. En niemand houdt zich aan de verkeersregels. . . . Door de misdaadgolf is het uiterste gevergd van de capaciteit van het lijkenhuis en is het grootste overheidsziekenhuis met slachtoffers overstroomd. De patiënten met schot- en steekwonden liggen er in de gangen op de grond.” De minister van Justitie zei naar verluidt: „Dit soort wetteloosheid is hier ongekend.”

Waar we ook wonen, het kwaad zit net onder het dunne laagje beschaving. We hebben politiebescherming nodig. Natuurlijk hebben de meesten van ons gehoord over bruut optreden, corruptie, apathie en machtsmisbruik van de kant van sommige politieagenten. De incidenten variëren qua ernst van land tot land. Maar wat zouden we zonder de politie beginnen? Is het geen feit dat de politie vaak waardevolle diensten verleent? Ontwaakt! vroeg enkele politieagenten in verschillende delen van de wereld waarom ze voor deze loopbaan hebben gekozen.

Sociaal werk ten behoeve van de gemeenschap

„Ik vind het prettig mensen te helpen”, vertelde Ivan, een Britse politieagent. „De variatie van het werk trok me. Over het algemeen beseft men niet dat criminaliteit slechts twintig tot dertig procent van het politiewerk uitmaakt. Het is voor een  groot deel sociaal werk ten behoeve van de gemeenschap. Op een doorsneedag kan ik op mijn ronde te maken krijgen met een plotseling sterfgeval, een verkeersongeluk, een misdaad en een verwarde bejaarde die hulp nodig heeft. Het kan bijzonder veel voldoening schenken als je een verdwaald kind terugbrengt of het slachtoffer van een misdaad helpt bij het verwerken van zijn of haar emotionele trauma.”

Stephen is een voormalig politieagent in de Verenigde Staten. Hij zegt: „Als politieagent heb je de middelen en de tijd om mensen zo goed mogelijk van dienst te zijn wanneer ze zich in alle oprechtheid tot jou wenden om hulp. Dat was voor mij het aantrekkelijke van de baan. Ik wilde iets voor mensen kunnen betekenen en hun lasten kunnen verlichten. Ik vind dat ik een bijdrage heb geleverd tot de bescherming van mensen tegen criminaliteit, op z’n minst enigermate. Ik heb in vijf jaar ruim 1000 mensen gearresteerd. Maar het vinden van zoekgeraakte kinderen, het helpen van alzheimerpatiënten die verdwaald waren en het opsporen van gestolen voertuigen heeft me allemaal voldoening geschonken. En dan was er ook nog de opwinding van het achtervolgen en pakken van verdachten.”

„Ik wilde mensen in noodsituaties helpen”, zegt Roberto, een Boliviaanse politieagent. „Als jongere bewonderde ik de politie omdat ze mensen tegen gevaar beschermen. Aan het begin van mijn carrière had ik de leiding over surveillances te voet in het stadscentrum, waar de overheidsgebouwen staan. Bijna dagelijks hadden we te maken met politieke demonstraties. Het was mijn taak te voorkomen dat het tot gewelddadigheden kwam. Ik merkte dat als ik vriendelijk en redelijk was tegenover de leiders, ik rellen kon voorkomen waardoor veel mensen gewond hadden kunnen raken. Dat was dankbaar werk.”

De verscheidenheid aan diensten die de politie verleent is groot. Ze hebben situaties aangepakt die variëren van een kat uit een boom redden tot het bevrijden van gijzelaars uit de handen van terroristen en het aanhouden van bankrovers. Niettemin zijn ze vanaf de tijd dat de hedendaagse politiekorpsen hun intrede deden, het voorwerp van zowel hoop als vrees geweest. Hoe dat komt wordt in het volgende artikel beschouwd.

 [Illustraties op blz. 2, 3]

Blz. 2 en 3: Het regelen van het verkeer in Chengdu, China; Griekse oproerpolitie; agenten in Zuid-Afrika

[Verantwoording]

Linda Enger/Index Stock Photography

[Illustratie op blz. 3]

Winkel geplunderd tijdens een politiestaking in Salvador, Brazilië, juli 2001

[Verantwoording]

Manu Dias/Agência A Tarde

[Illustratie op blz. 4]

Stephen, VS

[Illustratie op blz. 4]

Roberto, Bolivia