Spectaculaire ontdekking in het oog

WETENSCHAPPERS weten al lang dat de ogen van zoogdieren neuronen bevatten die reageren op licht en de biologische of circadiaanse klok van het lichaam bijstellen. Lang werd aangenomen dat deze licht registrerende functie werd verricht door bekende gezichtscellen, de zogenoemde staafjes en kegeltjes. Maar in 1999, zo bericht het blad Science, ontdekten onderzoekers dat „mutante muizen die alle staafjes en kegeltjes missen [en dus functioneel blind zijn], toch een op licht reagerende klok hebben”. Op grond daarvan kwamen onderzoekers tot de conclusie dat „er andere cellen in het oog moesten zijn die licht registreren”.

Nu zijn deze geheimzinnige lichtsensoren gevonden. Hoewel ze tussen de beeldvormende staafjes en kegeltjes in zitten, vormen ze „een afzonderlijk visueel circuit, dat parallel loopt met dit beeldvormende visuele systeem”, legt Science uit. Tot de functies van het pas ontdekte circuit behoren het beheersen van de pupilgrootte en de afgifte van melatonine, het synchroniseren van de interne klok van het lichaam met de cyclus van licht en donker, en andere taken. Het zou zelfs een rol kunnen spelen bij stemmingswisselingen.

Interessant is dat de lichtsensoren niet reageren op korte lichtflitsen, zodat die de lichaamsklok niet in de war brengen, maar alleen op langere veranderingen in het niveau van de lichtsterkte. Een wetenschapper beschreef de ontdekking als „spectaculair” en voegde eraan toe dat „het de tot dusver grootste doorbraak is in het vraagstuk wat de fotoreceptor bij zoogdieren is”.

Het is duidelijk dat hoe meer we over het leven te weten komen, hoe meer we bewijzen zien van vaak onopvallend maar echt ingenieus ontwerp. Dat inzicht beweegt velen ertoe in te stemmen met de bijbelse woorden van lof tot de Schepper: „Ik zal u prijzen omdat ik op een vrees inboezemende wijze wonderbaar ben gemaakt. Uw werken zijn wonderbaar, zoals mijn ziel zeer wel weet.” — Psalm 139:14.