De veranderende wereld van de elektronische spelletjes

„De best verkochte videogame van vorig jaar”, aldus het tijdschrift „Newsweek”, „was Grand Theft Auto 3.” Het doel van het spelletje is in een criminele organisatie hogerop te komen door verschillende misdrijven te plegen, zoals prostitutie en moord. „Alles wat je doet, heeft consequenties”, zegt „Newsweek”. Als je in je gestolen auto een voetganger doodrijdt, word je door politieagenten achtervolgd. Als je een agent doodschiet, gaat de FBI zich ermee bemoeien. Breng je een FBI-agent om, dan probeert het leger je uit de weg te ruimen. Hoewel het spel voor zeventien jaar en ouder is, hebben sommige winkels het aan jongere kinderen verkocht. Naar verluidt tonen zelfs twaalfjarigen belangstelling voor het spel.

HET eerste moderne computerspelletje, Spacewar, stamt uit 1962. Doel van het spel: bind de strijd aan met asteroïden en vijandelijke ruimteschepen. Uiteindelijk volgden er talloze soortgelijke games. Toen er in de jaren ’70 en ’80 meer en krachtiger pc’s kwamen, kwamen er ook steeds meer spelletjes. Dat konden avonturen zijn, quizzen, strategische spellen of actiespellen. Voor een bepaald strategiespel bijvoorbeeld moet de speler de groei van steden of beschavingen plannen en leiden. Veel spellen simuleren een sport, zoals ijshockey of golf.

Er zijn spellen die worden geroemd om hun educatieve en amusementswaarde. Bij sommige spellen moet je een jumbojet laten landen, een raceauto of stoommachine besturen, snowboarden of rond de wereld reizen. Maar sommige actiespellen, zoals de schietspelletjes, staan vaak bloot aan kritiek wegens het geweld dat erin voorkomt. Gewoonlijk moet de speler een wapen kiezen en daarmee verschillende menselijke en andere vijanden doden.

On-linegames — Een nieuwe trend

Het land Britannia telt zo’n 230.000 inwoners, met allerlei beroepen: soldaten, kleermakers, hoefsmeden en muzikanten. Ze voeren oorlog, bouwen steden, openen winkels, trouwen en sterven. Maar dit Britannia bestaat niet in het echt. Het is een virtuele middeleeuwse wereld, een plaats waar netwerkspelers de strijd aanbinden en gelijktijdig op elkaar reageren — een soort computerspel, een zogeheten on-linegame, dat steeds populairder wordt en naar verwachting de „next big thing” in computerspellen zal zijn. Ultima Online, waarvan het fantasieland Britannia deel uitmaakt, werd in 1997 uitgebracht en was toen het eerste spel dat op het internet gebaseerd was. Sindsdien zijn er veel internetgames bijgekomen, met nog meer in de maak.

Wat maakt dat soort spellen anders? De verschillende personages die je in het spel tegenkomt, worden niet door de computer bestuurd maar door andere spelers die tegelijkertijd zitten te internetten. Duizenden mensen kunnen aan hetzelfde spel deelnemen. Zo zegt men over Ultima Online dat er op een gegeven moment spelers uit 114 landen aan deelnamen. Misschien houdt de populariteit van deze spellen grotendeels verband met het sociale contact dat ermee gepaard gaat. De spelers kunnen met elkaar chatten en voelen zich zo deel van een wereldwijde gemeenschap.

Big business

De spelletjesproducenten zijn heel optimistisch over de toekomst. In 1997 bereikte de jaaromzet in computer- en videogames in Amerika  de $5,3 miljard en wereldwijd was dat minstens $10 miljard. Deze trend lijkt voorlopig nog niet te zullen afnemen. Gedurende de komende vijf jaar zal de markt naar verwachting met zo’n 50 tot 75 procent groeien.

Volgens Forrester Research loggen dagelijks meer dan een miljoen mensen in bij verschillende internetgames, en volgens zeggen zal de belangstelling voor on-linegames toenemen met de verspreiding van breedband internet. Kinderen die met computerspellen opgroeien, vertonen geen tekenen ermee op te houden wanneer ze ouder worden. Een spelletjesveteraan zegt: „Het spelen van computerspelletjes is uitgegroeid tot een vorm van omgang met vrienden over de hele wereld.”

Zijn al dit soort spelletjes onschadelijk vermaak of kleven er risico’s aan? Laten we eens zien.