Wordt u in de gaten gehouden?

WANNEER Elizabeth op haar werk komt, registreert een camera alles wat ze doet, dag in dag uit. Zodra ze het gebouw binnenstapt, zoomt één camera in op haar gezicht. De hele dag houden talrijke andere camera’s haar onder constante surveillance. Die mate van toezicht is begrijpelijk omdat ze werkt voor een bedrijf waar dagelijks miljoenen dollars in contanten door de handen gaan.

Elizabeth weet dat ze op haar werk nauwlettend wordt gadegeslagen; dat werd haar duidelijk uitgelegd toen ze de baan aannam. Maar bij miljoenen anderen zal de mate van bewaking waaronder ze dagelijks staan niet zo duidelijk aangegeven zijn.

 Leven onder bewaking

Wordt u op uw werk in het oog gehouden? Wereldwijd wordt bij miljoenen werknemers hun gebruik van het internet en e-mail op het werk constant gecontroleerd. In het jaaroverzicht van de American Management Association voor 2001 kwam men tot de conclusie dat „bijna drie kwart (73,5%) van de grote firma’s in de VS . . . de contacten en activiteiten van hun werknemers op het werk vastlegt en doorneemt, waaronder hun telefoongesprekken, e-mail, internetcontacten en computerbestanden”.

Regeringen investeren miljoenen in bewakingsapparatuur. In een rapport dat op 11 juli 2001 werd overhandigd aan het Europees Parlement werd geconcludeerd dat „er een mondiaal systeem voor het opvangen van berichten bestaat dat opereert door samenwerking . . . tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland”. Via een mondiaal netwerk van satellietontvangststations, een systeem dat ECHELON heet, zijn deze regeringen naar verluidt in staat om per satelliet verzonden telefoon-, fax-, internet- en e-mailboodschappen op te vangen en te controleren. De krant The Australian IT beweert dat wanneer regeringen dit systeem gebruiken, „specifieke faxen en e-mails geselecteerd kunnen worden, en als het systeem zo geprogrammeerd is dat het een bepaalde stem herkent, kunnen de telefoongesprekken van de persoon in kwestie eveneens onderscheiden worden”.

Ook politie en justitie verlaten zich op moderne bewakingstechnieken. Het blad BusinessWeek bericht dat in de Verenigde Staten de FBI over een techniek beschikt die bekendstaat als Carnivore en daarvan gebruik maakt „om e-mails, instant messages en digitale telefoongesprekken te controleren”. Ondertussen zal in Groot-Brittannië nieuwe wetgeving de politie en justitie toestaan in het geheim „duizenden mensen in de gaten te houden die gebruik maken van de telefoon, de fax en het net”, aldus BBC News.

Verborgen camera’s en gedetailleerde databanken

Zelfs wanneer iemand niet telefoneert, faxt of e-mailt, kan hij in de gaten worden gehouden. In de Australische deelstaat New South Wales worden mensen die van de spoorwegen gebruik maken, gadegeslagen door ruim 5500 camera’s. In dezelfde deelstaat zijn zo’n 1900 bussen die eigendom zijn van de overheid eveneens uitgerust met bewakingscamera’s.

Naar verluidt heeft Groot-Brittannië de meeste bewakingscamera’s per hoofd van de bevolking — 1 per 55 inwoners volgens een onderzoek. In 1996 waren er in het Verenigd Koninkrijk nog maar 74 steden met bewakingscamera’s op openbare plaatsen. In 1999 hadden 500 steden zulke apparatuur geïnstalleerd. Nieuwe computerprogramma’s worden aan bewakingscamera’s gekoppeld om de camera in staat te stellen het gezicht van een bepaald iemand te herkennen, zelfs als hij zich in een menigte op een luchthaven of op een openbaar plein bevindt.

Als nooit tevoren kan uw privéleven gevolgd worden zonder dat u het weet. Simon Davies, voorzitter van de mensenrechtenorganisatie Privacy International, zegt: „Er is waarschijnlijk nooit een tijd in de geschiedenis geweest waarin er zo veel informatie over de bevolking in het algemeen is verzameld. De bijzonderheden over de gemiddelde economisch actieve volwassene in de geïndustrialiseerde wereld liggen in zo’n 400 grote databanken opgeslagen — voldoende verwerkte gegevens om een reusachtig naslagwerk over ieder mens samen te stellen.”

Welke stappen kunt u nemen om uw privacy te beschermen?