Cenotes — Natuurwonderen van het schiereiland Yucatán

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN MEXICO

HET schiereiland Yucatán heeft voor bezoekers een van de mooiste natuurwonderen van Mexico en van de wereld in petto — de cenote. Wat is een cenote?

De term komt van het Mayawoord dz’onot, wat „grot met water” betekent, en wordt door geologen gebruikt om een natuurlijke bron in kalksteen, een karstput, aan te duiden. Het schiereiland Yucatán bestaat uit poreus kalkgesteente, waarin lang geleden gaten werden gevormd door het regenwater dat tot diep in de bodem doorsijpelde. Later stortte op plaatsen waar holten waren ontstaan, de bovenlaag van het kalksteen in, waardoor er diepe, natuurlijke, groenblauwe waterbronnen te voorschijn kwamen, vaak omringd door weelderige plantengroei. In sommige staat het water bijna even hoog als de grond, terwijl het in andere ver onder het grondniveau staat. Speleologen (grotonderzoekers) en duikers hebben pogingen gedaan om de cenotes te verkennen, maar zijn er in veel gevallen wegens de grote diepte niet in geslaagd de bodem te bereiken.

Er ontstonden Mayasteden en ceremoniële centra rond deze cenotes, omdat ze een belangrijke bron van water waren en beschouwd werden als het verblijf van de regengod, Chae. Verscheidene van zulke cenotes zijn gelegen nabij de bekende ruïnes van Chichén Itzá. Eén staat bekend als de heilige cenote, of de offercenote. Hier hebben archeologen menselijke skeletten (vooral van kinderen) en ook waardevolle voorwerpen van jade, goud en koper opgedregd, waarmee de legende bevestigd wordt dat mensen en andere gaven als offers in de cenotes werden gegooid om de regengod aan te roepen.

Met zijn diepblauwe kleur en omringd door dichte plantengroei is de Cenote Azul (blauwe cenote) nabij Chetumal (Quintana Roo) een van de meest bezochte. Deze cenote met loodrechte wanden heeft een doorsnede van 200 tot 300 meter, is naar schatting zo’n 90 meter diep en is via onderaardse kanalen verbonden met de kleurrijke lagune van Bacalar. Het is een onvergetelijke ervaring om in deze ongerepte cenote te zwemmen.

Dergelijke karstputten worden niet alleen in Mexico, maar ook in Australië, Cuba, Turkije en delen van Europa aangetroffen. Maar op het schiereiland Yucatán zijn er honderden ontdekt, terwijl ze buiten deze streek een zeldzaam fenomeen zijn. Komt u eens een cenote bezoeken om met eigen ogen van dit natuurwonder te genieten.

[Kaart op blz. 22]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

HET SCHIEREILAND YUCATÁN

 [Illustratie op blz. 23]

Cenote X-keken (Yucatán)

[Illustratie op blz. 23]

Kristalcenote (Quintana Roo)

[Illustratie op blz. 23]

Lagune van Bacalar en Cenote Azul (onder)

[Verantwoording]

© Michael Friedel-Woodfin Camp and Associates