Zitten uw schoenen echt lekker?

„De drager van de schoen weet als geen ander waar die knelt.” — TOEGESCHREVEN AAN EEN ROMEINSE WIJSGEER.

WANNEER hebt u voor het laatst een paar schoenen gekocht? Hoe zaten ze? Zaten ze lekker? Hoe lang hebt u erover gedaan om ze uit te zoeken? Hoe behulpzaam was de verkoper? Hebt u ze gekocht omdat ze modieus waren of omdat ze lekker zaten? Hoe zitten ze nu, nadat u ze een tijdje hebt gedragen? Knellen ze ergens?

Schoenen kopen is niet zo eenvoudig als het klinkt. En de juiste maat vinden is ook nog een heel gepuzzel. Hoezo?

De juiste maat vinden

Om te beginnen, welke voet is groter — uw rechter- of uw linkervoet? U denkt dat ze even groot zijn? Mis! Een andere factor die in aanmerking moet worden genomen is dat er voor elke voet vier pasfases mogelijk zijn: de statische, de belaste, de dynamische en de thermische fase. Wat zijn de verschillen?

Het boek Professional Shoe Fitting zegt over de statische pasfase: „Dit is wanneer de schoen wordt gepast terwijl de voet zich in ruststand bevindt (de klant zit).” Zoals het woord „belast” al aangeeft, wordt er gemeten terwijl iemand staat. Deze positie verandert de afmeting en de vorm van de voet. Het bovengenoemde naslagwerk zegt: „De voet in ruststand is in wezen een ruime zak met botten en kraakbeen die zich plotseling door belasting ’spant’, waardoor de voet om een andere pasvorm vraagt.” Maar er zijn nog twee pasfases.

De dynamische pasfase vindt plaats tijdens het lopen, rennen, springen of het doen van andere oefeningen. Hierdoor „ontstaat een voet met een wisselende combinatie van maat, vorm  en proporties”. De vierde (thermische) pasfase vindt plaats op het moment dat er veranderingen aan de voet optreden door warmte en vochtigheid. Hierdoor kan de voet vijf procent in omvang toenemen. Geen wonder dat u het een opluchting vindt om aan het eind van de dag uw schoenen uit te doen, vooral als u de verkeerde maat draagt! En dat is vaak het geval.

Hoe worden uw voeten gemeten?

Eric kocht jarenlang schoenen in maat 45 of 45,5, met een normale breedte. Al die tijd had hij last van een likdoorn op een hamerteen en een ingegroeide nagel aan zijn linker grote teen. Zijn pedicure stelde voor dat hij een professionele voetmeting zou laten doen. Tot Erics verbazing moest hij maat 47,5 hebben met een breedtemaat E! „E” staat voor een smalle voet. Maar is het opmeten van de lengte en de breedte van een voet voldoende om ervoor te zorgen dat een schoen lekker zit? Hoe moet een voet worden opgemeten?

In sommige landen is de Brannock device een gebruikelijk voetmeetinstrument (zie foto). Hiermee kunnen drie basismetingen worden gedaan: de totale lengte van de voet, de afstand van de hiel tot het balgewricht en de balwijdte. Maar elke voet heeft uiteraard zijn eigen vorm en omvang. Om die voor de hand liggende reden passen we schoenen voor we ze kopen. Op dit punt laten we ons misschien beetnemen. Hebt u het volgende ook weleens meegemaakt? U past schoenen die u echt mooi vindt maar die ietsje knellen. „Ze lopen nog wat uit”, zegt de verkoper. U koopt ze en een paar dagen of weken nadat u ze bent gaan dragen hebt u er al spijt van. En daar is het begin van een volgende likdoorn, ingegroeide teennagel of eeltknobbel!

Is de perfecte maat te vinden?

Is het mogelijk de perfecte maat te vinden? Professional Shoe Fitting zegt simpelweg van niet. Waarom niet? „Vanwege een aantal onoverkomelijke obstakels. . . . Niemand heeft twee voeten  die precies even groot zijn of exact dezelfde vorm, proporties of hetzelfde functionele karakter hebben.” Als een schoen dus perfect is voor uw grotere voet, is hij dat niet voor uw andere voet. „Dat wil niet zeggen dat een goede pasvorm onhaalbaar is, maar wel dat we voorzichtiger met de term of het begrip ’perfecte’ pasvorm moeten omspringen.”

Als u wilt weten waar uw schoenen knellen, moet u eens naar een paar van uw oude, gedragen exemplaren kijken. Let op de voering binnen in de schoen. Waar zitten de meeste slijtplekken? Vaak zullen de sporen wijzen naar het hielstuk, de hielkap en de bal van de voet. Wat betekent dit? Het betekent dat „bepaalde delen van de schoen niet goed passen bij de overeenkomende delen van de voet. Sommige plekken slijten uitzonderlijk terwijl andere vrijwel onaangetast blijven.”

Zelfs de instap van een schoen is belangrijk wil hij prettig zitten. Is het u weleens opgevallen dat schoenen verschillende sluitingen kunnen hebben? Bij de balmoral worden de twee kleppen aan de bovenkant, bij het laagste veterpunt samengetrokken. Maar als u mollige voeten hebt, is de blücher, met een open sluiting bij het laagste veterpunt, veel comfortabeler (zie afbeelding). Waarom is dit detail zo belangrijk? Dezelfde bron zegt: „De meeste ergernissen van de schoen zijn vaak het rechtstreekse gevolg van het feit dat een schoen te strak zit op de wreef waardoor de achterkant van de hiel tegen het hielstuk drukt.”

Hoe staat het met damesschoenen met hoge hakken?

De vrouwelijke voorkeur voor hoge hakken zorgt op verschillende manieren voor druk op het lichaam. Vaak zal door hoge hakken de lichaamshouding veranderen waardoor men naar voren gaat hellen en men de knieën meer moet buigen om het lichaam recht te houden. Door hoge hakken worden ook de kuitspieren korter, die dan meer gaan opvallen.

De hak is dus vaak het belangrijkste deel van een damesschoen dat bepaalt of de schoen comfortabel of ongemakkelijk zit. Professional Shoe Fitting zegt dat er drie hoofdredenen zijn voor hakken: ’(1) „status”, bijvoorbeeld doordat iemand er langer door wordt, (2) esthetische doeleinden — een schoen krijgt een extra ontwerp- of stijlelement, (3) verfraaiing van het uiterlijk — de hoge hakken van damesschoenen geven meer vorm aan de benen.’

Vrouwen moeten vooral letten op de stand van de hiel, die bepaalt waar het zwaartepunt van het lichaam ligt ten opzichte van de hak. Als het praktisch achter of voor de hak ligt, zouden er problemen kunnen ontstaan. Hoezo? Omdat dit ertoe kan leiden dat de hiel zwikt en iemand lelijk kan komen te vallen.

Uit dit korte overzicht blijkt duidelijk dat het vinden van de juiste maat schoenen tijd kost en, omdat het maken van een goede schoen meer tijd vergt, misschien zelfs meer geld. Uw schoenen kunnen echter heel veel invloed hebben op uw algehele welzijn en zelfs op uw gezondheid. Neem er dus de tijd voor. Zorg dat de maat klopt. Wees geduldig. Laat u niet misleiden door mode of door hoe een schoen staat.

[Kader op blz. 20]

Waar u bij de keuze van schoenen op moet letten

In hun boek Professional Shoe Fitting geven William A. Rossi en Ross Tennant de volgende suggesties:

„Het doel van een voetmeting is niet, zoals je zou verwachten, het bepalen van de precieze schoenmaat.” Waarom niet? Omdat schoenmaten beïnvloed kunnen worden door veel factoren, zoals de hoogte van de hak, de stijl, het model, het gebruikte materiaal en het merk. Dat geldt vooral in deze tijd waarin schoeisel in tal van landen wordt geproduceerd waar uiteenlopende standaardmaten worden gehanteerd.

Trek, wanneer uw voet wordt opgemeten, de teen van uw sok of kous naar voren zodat de tenen niet gekromd zijn; anders zou het kunnen gebeuren dat de meting niet klopt.

Moeten uw voeten worden opgemeten terwijl u zit of terwijl u staat? „Als de voeten worden opgemeten terwijl de klant zit, is dat de luie manier.” Een verkeerde meting is het resultaat. Ga daarom staan wanneer u uw voeten laat opmeten. Ja, beide voeten. Ga er niet van uit dat de linkervoet groter is. Laat ze alle twee opmeten!

„Professionele voetmeting is een kundigheid en een service die het exclusieve terrein is van een uitgelezen groep mensen die aangesloten zijn bij een even uitgelezen regiment winkels waar men begrijpt en inziet hoe belangrijk het is dat dit op een bijzonder kundige manier gebeurt.”

[Diagrammen op blz. 19]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

Onderdelen van een schoen

zool

bovenleer

instap

binnenwerk

voorzijde hak

hakstuk

neus

loopzool

stiknaad

voorblad

wreefnaad

lipversteviging

hielpand

hielinlegstuk

hak

[Illustraties op blz. 20]

De „Brannock device”

[Illustratie op blz. 21]

Alle schoenontwerpen zijn gebaseerd op deze zeven basismodellen

[Illustraties op blz. 21]

Vetersluitingen

Blücher

Balmoral