Gekoesterde kinderjaren

OF EEN kind een goede jeugd heeft, hangt grotendeels af van de manier waarop ouders zich van hun taak kwijten. Maar wat komt daar zoal bij kijken? Waarschijnlijk hebt u op dat gebied wel adviezen gehoord. Besteed tijd aan uw kinderen. Luister naar hen. Geef hun deugdelijke leiding. Leef met hen mee, deel hun vreugde en verdriet. Wees een echte vriend voor hen zonder uw gezag als ouder prijs te geven. Natuurlijk zullen zulke vaak herhaalde beginselen ouders helpen zich goed van hun taak te kwijten. Maar er is iets wat nog fundamenteler en belangrijker is en op de eerste plaats moet komen.

Miljoenen ouders overal ter wereld hebben gemerkt dat zich houden aan bijbelse beginselen de sleutel is tot goed ouderschap. Waarom? Omdat het de wijze Auteur van de bijbel is, Jehovah God, bij wie de gezinsregeling haar oorsprong heeft gevonden (Genesis 1:27, 28; 2:18-24; Efeziërs 3:15). Het spreekt dus vanzelf dat we het beste zijn geïnspireerde Woord kunnen raadplegen voor het opvoeden van kinderen. Maar hoe kan een boek dat zo oud is als de bijbel licht werpen op de huidige trend kinderen door hun kinderjaren heen te jagen? Laten we eens enkele schriftuurlijke beginselen beschouwen die daarop van toepassing zijn.

„Naar het tempo van de kinderen”

Jakob, de zoon van Isaäk, had meer dan twaalf kinderen. In de bijbel staan zijn wijze woorden over een tocht van het gezin opgetekend: „De kinderen [zijn] teer . . . Laat mijn heer [Esau, Jakobs oudere broer] alstublieft voor zijn knecht uit trekken, maar laat mijzelf de tocht op mijn gemak vervolgen . . . naar het tempo van de kinderen.” — Genesis 33:13, 14.

Jakob wist dat zijn kinderen geen kleine volwassenen waren. Ze waren „teer” — kleiner, zwakker en hulpbehoevender dan volwassenen. In plaats van zijn kinderen te dwingen in zijn tempo te reizen, vertraagde hij zijn tempo zodat ze hem konden bijhouden. In dat opzicht weerspiegelde hij de wijsheid waarvan God tegenover zijn menselijke kinderen blijk geeft. Onze Vader kent onze beperkingen. Hij verwacht niet meer van ons dan redelijk is. — Psalm 103:13, 14.

Zelfs sommige dierlijke schepselen weerspiegelen die wijsheid, want God heeft ze „instinctief wijs” gemaakt (Spreuken 30:24). Zo hebben natuurkenners waargenomen dat een hele kudde olifanten het tempo zal aanpassen aan dat van een babyolifant in de kudde; ze bewegen zich langzaam voort totdat het kleintje ze beter kan bijhouden.

Een deel van de moderne samenleving heeft de goddelijke wijsheid uit het oog verloren. Maar u hoeft dat voorbeeld niet te volgen. Houd in gedachte dat uw kind „teer” is — niet in staat de lasten en verantwoordelijkheden van volwassenen te dragen. Indien u bijvoorbeeld een alleenstaande ouder bent met een vervelend persoonlijk  probleem en u in de verleiding komt uw kind in vertrouwen te nemen, weersta die drang dan. Zoek in plaats daarvan een rijpe volwassen vriend of vriendin uit die u kan helpen het probleem op te lossen — bij voorkeur iemand die u zal helpen de wijze raad uit de bijbel op te volgen. — Spreuken 17:17.

Laat ook het leven van uw kind niet zo overladen, zo strak gepland en zo gereglementeerd worden dat al het jeugdige plezier eruit verdwijnt. Kies voor een tempo dat bij uw kind past, niet een dat domweg aansluit bij het tempo van de huidige wereld. De bijbel geeft de wijze raad: „Laat de wereld om u heen u niet in haar eigen vorm persen.” — Romeinen 12:2, Phillips.

„Voor alles is er een vastgestelde tijd”

Een ander wijs bijbels beginsel luidt: „Voor alles is er een vastgestelde tijd, ja, een tijd voor elke aangelegenheid onder de hemel.” Natuurlijk is er een tijd om te werken. Kinderen hebben heel wat te doen, huiswerk, karweitjes thuis en geestelijke activiteiten onder andere. Maar dezelfde bijbelpassage heeft het ook over „een tijd om te lachen” en „een tijd om rond te huppelen”. — Prediker 3:1, 4.

Kinderen hebben in het bijzonder behoefte aan spelen en lachen; ze moeten hun jeugdige energie op een betrekkelijk zorgeloze manier kwijt kunnen. Als er voor elk beschikbaar moment schoolgaan, naschoolse activiteiten en andere ernstige verantwoordelijkheden gepland zijn, kan het zijn dat hun behoefte aan spelen niet bevredigd wordt. Dat kan er weer toe leiden dat ze geïrriteerd raken, moedeloos zelfs. — Kolossenzen 3:21.

Beschouw eens hoe hetzelfde bijbelse beginsel op nog andere manieren toegepast kan worden. Suggereert het feit bijvoorbeeld dat er voor alles een tijd is niet, dat de kinderjaren de tijd zijn om kind te zijn? U zult waarschijnlijk ja antwoorden, maar daar zijn uw kinderen het misschien niet altijd mee eens. Heel vaak willen kleine jongens en meisjes doen wat ze volwassenen zien doen. Jonge meisjes bijvoorbeeld kunnen in de verleiding komen zich te kleden en op te maken alsof ze volwassen vrouwen zijn. Een vroeg  begin van de puberteit kan de drang die ze voelen om er ouder uit te zien vergroten.

Verstandige ouders zien het gevaar van zo’n neiging in. In de reclame en het amusement van deze ontaarde wereld worden kinderen soms als seksueel bewust en vroegrijp voorgesteld. Make-up, sieraden en provocerende kledingstijlen worden steeds meer door jonge kinderen gedragen. Maar waarom kinderen verleidelijker gemaakt voor verdorven mensen die hen seksueel willen uitbuiten? Door kinderen te helpen zich op een manier te kleden die bij hun leeftijd past, brengen ouders nog een ander bijbels beginsel in praktijk: „De schrandere die de rampspoed heeft gezien, heeft zich verborgen.” — Spreuken 27:12.

Nog een voorbeeld: toelaten dat sport topprioriteit krijgt voor een kind, kan tot een onevenwichtig leven leiden, een leven waarin er geen vastgestelde tijd meer is voor alles. De bijbel geeft de wijze waarschuwing: „Lichamelijke oefening is nuttig voor weinig, maar godvruchtige toewijding is nuttig voor alle dingen, daar ze een belofte inhoudt voor het tegenwoordige en het toekomende leven.” — 1 Timotheüs 4:8.

Laat uw kinderen niet de „winnen gaat boven alles”-mentaliteit overnemen. Veel ouders halen alle plezier uit sport en spel door bij hun kinderen een te sterke competitiegeest aan te wakkeren, het verlangen om koste wat het kost te winnen. Daardoor voelen sommige kinderen zich gedreven tot oneerlijkheid of zelfs tot het blesseren van andere spelers om toch maar te winnen. Zo’n hoge prijs kan winnen nooit waard zijn!

Zelfbeheersing leren

Leren dat er voor alles een tijd is, is vaak lastig voor kinderen. Het kost hun moeite geduldig te wachten als ze iets willen. Wat de zaak nog erger maakt, is dat de samenleving uit schijnt te zijn op de directe bevrediging van verlangens. De amusementswereld brengt vaak de boodschap over: „Zorg dat je krijgt wat je wilt, nu!”

Bezwijk niet voor zulke invloeden door uw kinderen te verwennen. „Het vermogen om de bevrediging van verlangens uit te stellen, is een belangrijk aspect van emotionele intelligentie”, zegt het boek The Child and the Machine. „Zelfdiscipline en sociale harmonie vormen een krachtig tegengif tegen het toenemende geweld dat zowel op school als daarbuiten onder kinderen plaatsvindt.” De bijbel bevat dit bruikbare beginsel: „Indien men zijn knecht van jongs af verwent, zal hij in zijn latere leven zelfs een ondankbare worden” (Spreuken 29:21). Hoewel het vers in eerste instantie op de behandeling van jonge knechten slaat, hebben veel ouders gemerkt dat hetzelfde beginsel bijzonder nuttig is voor hun kinderen.

Een van de allerbelangrijkste behoeften van kinderen is, dat ze krijgen wat de bijbel „het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah” noemt (Efeziërs 6:4). Liefdevol streng onderricht helpt kinderen eigenschappen als zelfbeheersing en geduld te ontwikkelen. Die kwaliteiten zullen hen helpen hun leven lang geluk en voldoening te vinden.

Wanneer er een eind komt aan alles wat de kinderjaren bedreigt

Maar misschien vraagt u zich af: Is het werkelijk de bedoeling geweest van de wijze, liefdevolle God die deze nuttige beginselen heeft laten optekenen, dat onze wereld zo zou zijn als ze nu is? Was het zijn bedoeling dat kinderen zouden opgroeien in een wereld die vaak eerder gevaarlijk dan beschermend is? Het zal een troost voor u zijn te weten dat Jehovah God en zijn Zoon, Christus Jezus, zeer op de mensheid gesteld zijn, kinderen van alle leeftijden inbegrepen. Weldra zullen ze de aarde ontdoen van alle goddelozen. — Psalm 37:10, 11.

Zou u zich graag al een beeld vormen van die vredige, gelukkige tijd? Denkt u zich dan dit tafereel eens in dat de bijbel zo prachtig schetst: „De wolf zal werkelijk een poosje bij het mannetjeslam vertoeven, en bij het bokje zal de luipaard zelf zich neerleggen, en het kalf en de jonge leeuw met manen en het weldoorvoede dier alle bij elkaar; en een kleine jongen nog maar zal leider over ze zijn” (Jesaja 11:6). In een wereld die zo vaak iemands jeugd wreed verwoest of meedogenloos verhaast, is het een hele troost te weten dat God de mensheid zo’n schitterende toekomst op aarde belooft! Het is duidelijk dat het de bedoeling van de Schepper is dat kinderjaren niet verloren gaan noch verhaast worden maar juist gezegend en gekoesterd worden.

[Illustratie op blz. 8]

Belast uw kind niet met persoonlijke problemen maar neem een volwassene in vertrouwen

[Illustratie op blz. 8, 9]

Kinderen hebben behoefte aan spelen