Verloren kinderjaren

„Kind te kunnen zijn is het meest fundamentele grondrecht van kinderen.” — „The Hurried Child”.

U ZULT het er vast mee eens zijn dat alle kinderen van een betrekkelijk zorgeloze en onschuldige jeugd moeten kunnen genieten. Toch is het helaas een feit dat zo’n jeugd buiten het bereik van veel jongens en meisjes ligt. Denk maar eens aan de duizenden, misschien wel miljoenen, jeugddromen die uiteenspatten als kinderen het slachtoffer van een oorlog worden. Verplaats u ook eens in de situatie van al die kinderen van wie het leven wordt geruïneerd door slavernij of mishandeling.

Voor de meesten van ons is het moeilijk ons voor te stellen hoe een kind zich voelt wanneer het gedwongen is op straat te leven omdat het zich daar veiliger voelt dan thuis. Juist wanneer zulke kinderen alle liefde en bescherming die ze kunnen krijgen nodig hebben, moeten ze leren handig en slim genoeg te zijn om uit de handen te blijven van mensen die hen maar al te graag uitbuiten. Steeds weer zijn de kinderjaren op zich de dupe van onze moeilijke tijden.

„Ik wou dat ik m’n jeugd terug kon krijgen”

De 22-jarige Carmen * heeft zich door haar kinderjaren heen geworsteld. Zij en haar zus waren gedwongen op straat te leven om te ontkomen aan de mishandelingen door hun vader en de verwaarlozing door hun moeder. Ondanks de gevaren van die manier van leven slaagden beide meisjes erin enkele van de valstrikken waarin zo veel jonge weglopers belanden te vermijden.

Toch rouwt Carmen nog steeds om haar jeugd, want ze kan zich echt niet herinneren dat ze die gehad heeft. „Ik ben van klein kind gelijk 22 jaar geworden, met niets daartussen”, verzucht ze. „Nu ben ik getrouwd en heb ik zelf een kind, maar ik snak naar de dingen die kleine meisjes doen, zoals met poppen spelen. Ik wil door ouders bemind en geknuffeld worden. Ik wou dat ik m’n jeugd terug kon krijgen.”

Er zijn grote aantallen kinderen die het net zo ellendig hebben als Carmen en haar zus toen. Ze leven op straat, in feite van hun kinderjaren beroofd. Velen van hen gaan het criminele pad op om in leven te blijven. Uit nieuwsberichten en statistieken blijkt dat kinderen op verbijsterend jonge leeftijd in de criminaliteit belanden. Dat probleem wordt nog verergerd doordat veel meisjes kinderen krijgen terwijl ze nog tiener zijn — eigenlijk zelf nog een kind.

Een verborgen maatschappelijke crisis

Het is niet verwonderlijk dat toenemende aantallen kinderen in pleeggezinnen terechtkomen. In een redactioneel artikel in The Weekend Australian stond: „We zijn overvallen door een crisis in de pleegzorg. Er vallen nu meer kinderen uit uiteengevallen gezinnen buiten het vangnet.” De krant merkte ook op: „Sommige pleegkinderen moeten het maanden, jaren zelfs, zonder enig contact met maatschappelijk werkers stellen, terwijl andere van pleeggezin naar pleeggezin worden overgeplaatst en nooit een vast onderkomen vinden.”

In één vermeld geval ging het om een  dertienjarig meisje dat in een periode van drie jaar in 97 pleeggezinnen was geplaatst — soms maar voor één nacht. Ze herinnert zich nu de intense gevoelens van afwijzing en onzekerheid waardoor ze werd gekweld. Veel pleegkinderen zoals zij hebben geen jeugd gekend.

Het is dus geen wonder dat deskundigen thans spreken over de groeiende tragedie van verloren kinderjaren. Als u kinderen hebt, kunt u deze sombere feiten bekijken en uzelf gelukkig prijzen dat u uw kinderen een thuis en de noodzakelijke levensbehoeften kunt geven. Maar er is nog een gevaar. In de huidige wereld is er niet alleen sprake van kinderjaren die helemaal verloren gaan. Soms worden ze alleen verhaast. Hoe dan wel, en wat zijn de gevolgen?

[Voetnoot]