Diabetes — „De stille moordenaar”

TOEN Ken 21 jaar was, kreeg hij last van een raadselachtige, onlesbare dorst. Ook moest hij vaak plassen — uiteindelijk zo ongeveer om de twintig minuten. Al gauw kreeg Ken een zwaar gevoel in zijn ledematen. Hij was chronisch moe en hij ging wazig zien.

Het keerpunt kwam toen Ken een virus opliep. Bij een bezoek aan de dokter kwam vast te staan dat Ken niet alleen griep had maar ook diabetes mellitus-type-I — korter gezegd, diabetes of suikerziekte. Deze biochemische aandoening verstoort het vermogen van het lichaam om bepaalde voedingsstoffen te benutten, in de eerste plaats een bloedsuiker die glucose heet. Ken bracht zes weken in het ziekenhuis door voordat zijn bloedsuikergehalte zich stabiliseerde.

Dat is nu ruim vijftig jaar geleden en de behandeling is de afgelopen halve eeuw aanzienlijk verbeterd. Toch lijdt Ken nog steeds aan diabetes, en hij is niet de enige. Geschat wordt dat wereldwijd ruim 140 miljoen mensen aan de ziekte lijden, en volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zou dat aantal in het jaar 2025 wel eens verdubbeld kunnen zijn. Het is begrijpelijk dat deskundigen zich er zorgen over maken dat diabetes zo veel voorkomt. „Met de aantallen die we nu beginnen te zien,” zegt dr. Robin S. Goland, een van de directeuren van een behandelcentrum in de Verenigde Staten, „zou dit een epidemie kunnen worden.”

 Beschouw eens wat korte berichten van over de hele wereld.

AUSTRALIË: Volgens het Internationale Diabetesinstituut in Australië „vormt diabetes een van de lastigste gezondheidsproblemen voor de 21ste eeuw”.

INDIA: Minstens dertig miljoen inwoners lijden aan diabetes. „Zo’n vijftien jaar geleden hadden we bijna geen patiënten onder de veertig”, zegt een arts. „Nu behoort één op de twee patiënten tot deze leeftijdsgroep.”

SINGAPORE: Bijna een derde van de bevolking tussen de 30 en 69 jaar heeft diabetes. Ook bij veel kinderen — van wie sommigen nog maar 10 jaar zijn — is de diagnose gesteld.

VERENIGDE STATEN: Ongeveer 16 miljoen mensen hebben diabetes en jaarlijks worden er zo’n 800.000 nieuwe gevallen vastgesteld. Miljoenen hebben de ziekte maar weten het nog niet.

De behandeling voor diabetes wordt bemoeilijkt doordat iemand de ziekte al lang kan hebben voordat de diagnose wordt gesteld. „Doordat de eerste symptomen betrekkelijk mild zijn,” wordt in het blad Asiaweek opgemerkt, „wordt diabetes vaak niet herkend.” Daarom is diabetes wel de stille moordenaar genoemd.

Met het oog op het veelvuldig voorkomen en de ernst van deze ziekte wordt in de volgende artikelen ingegaan op de vragen:

● Wat is de oorzaak van diabetes?

● Hoe kunnen diabetespatiënten er het beste mee omgaan?

[Kader/Illustratie op blz. 4]

Vanwaar de naam?

De term „diabetes mellitus” komt van een Grieks woord dat „doorheenlopen” betekent en van het Latijnse woord voor „honingzoet”. Met deze woorden wordt de ziekte treffend beschreven, want bij iemand die diabetes heeft, is het alsof water in een mum van tijd van de mond naar de urinewegen gaat en onmiddellijk het lichaam uit loopt. Bovendien is de urine zoet door suiker. Vóór de ontdekking van efficiëntere technieken stelde men diabetes dan ook onder andere vast door de urine van een patiënt in de buurt van een mierenhoop uit te gieten. Als de insecten erop afkwamen, duidde dat op de aanwezigheid van suiker.