De zienswijze van de bijbel

Is hypnotisme iets voor christenen?

„Er dient onder u niemand te worden gevonden die . . . anderen door een banspreuk bindt.” — DEUTERONOMIUM 18:10, 11.

ER IS over hypnotisme al veel gediscussieerd. * Zelfs deskundigen op dit gebied vinden het moeilijk uit te leggen. Over het algemeen wordt er met hypnose een veranderde staat van bewustzijn, of trance, bedoeld. Maar de meeste mensen vinden het interessanter om te weten wat hypnotisme kan doen dan wat het inhoudt.

De afgelopen jaren is het voor artsen in sommige landen gebruikelijk geworden om hypnotisme als behandeling te adviseren. Het tijdschrift Psychology Today zegt bijvoorbeeld: „Hypnotherapie kan worden gebruikt ter behandeling van hoofdpijn, ter verlichting van pijn bij de bevalling, als hulp om met roken te stoppen, ter vervanging van anesthesie en ter verbetering van studiegewoonten — allemaal zonder bijwerkingen.” Daar staat tegenover dat velen hypnotisme met spiritisme en het occulte associëren.

Wat is de zienswijze van de bijbel? De bijbel is uiteraard geen gezondheidsgids en het onderwerp hypnotisme wordt er ook niet rechtstreeks in behandeld. Maar de beginselen die in Gods Woord staan, kunnen ons helpen vast te stellen wat Gods zienswijze is.

Bestaat er een verband tussen hypnotisme en occultisme?

Is de bewering dat hypnotisme verband houdt met het occulte zomaar uit de lucht gegrepen? Fantasieverhalen  in films en romans hebben dat idee misschien gevoed, maar het verband tussen hypnotisme en spiritisme is wel degelijk gefundeerd. De Encyclopedia of Occultism and Parapsychology legt over hypnotisme uit: „De geschiedenis ervan is onontwarbaar verweven met het occultisme.” Religieuze trances, die door de hele geschiedenis heen deel hebben uitgemaakt van toverij en magie, worden gewoonlijk als een vorm van hypnose beschouwd. Ook de priesters in het oude Egypte en Griekenland brachten een soort hypnosetoestand teweeg als ze probeerden in de naam van hun valse goden ziekten te genezen.

De bovengenoemde encyclopedie merkt op: „Zelfs nu worden veel hypnotische verschijnselen als ’spiritualistisch’ bestempeld.” Hoewel het moeilijk is vast te stellen in welke mate bepaalde vormen van hypnotisme met het occulte te maken kunnen hebben, is één ding zeker — dat God duidelijk alle vormen van spiritisme veroordeelt (Deuteronomium 18:9-12; Openbaring 21:8). Daarom kunnen christenen de duidelijk onschriftuurlijke aspecten van hypnotisme niet negeren.

Uitwerking op gedrag

Hoe staat het met de uitwerking van hypnose op iemands geest en gedrag? Zijn er risico’s bij betrokken? Een gegronde reden tot bezorgdheid is dat iemand die onder hypnose is, mogelijk weinig controle over zijn gedrag heeft. Hypnotiseurs die in een show optreden, gebruiken dit element door vrijwilligers uit het publiek dingen te laten doen die ze normaalgesproken niet zouden doen en laten iemand zich zelfs gedragen alsof hij dronken is.

The Encyclopedia Americana zegt over dit openbare vertoon van hypnose: „De gehypnotiseerde is misschien heel ontvankelijk voor zelfs verhulde suggestie, hij heeft misschien gemakkelijk toegang tot zijn gewoonlijk zwaarder versluierde onbewuste driften en tijdens zijn hypnose kan hij het gevoel hebben dat alle sociale en persoonlijke remmingen zijn weggevallen.” Collier’s Encyclopedia zegt: „De gehypnotiseerde ervaart een onafgeleide concentratie van zijn zintuigen, waardoor hij zeer vatbaar wordt voor de suggesties van de hypnotiseur en gedwee bij het uitvoeren van suggesties.”

Klinkt dit onschuldig? Zou het voor een ware christen raadzaam zijn om anderen door middel van hypnotische suggesties invloed te laten uitoefenen op zijn geest? Dat zou in strijd zijn met de aansporing van de apostel Paulus: „[Bied] uw lichaam aan . . . als een slachtoffer dat levend, heilig en God welgevallig is, een heilige dienst met uw denkvermogen. En wordt niet langer naar dit samenstel van dingen gevormd, maar wordt veranderd door uw geest te hervormen, opdat gij u ervan kunt vergewissen wat de goede en welgevallige en volmaakte wil van God is.” — Romeinen 12:1, 2.

Kan een christen ’een goed geweten behouden’ als hij toelaat dat hij in een toestand wordt gebracht waarin hij niet de volledige controle over zijn gedachten of verlangens, of zelfs zijn daden zal hebben? (1 Petrus 3:16) De bijbel vermaant: ’Een ieder van u moet weten hoe in heiliging en eer in het bezit te komen van zijn eigen vat’ (1 Thessalonicenzen 4:4). Het is duidelijk dat hypnose iemand zou kunnen belemmeren die raad op te volgen.

De hoop op een volmaakte gezondheid

Met het oog op de bovengenoemde bijbelse beginselen vermijden Jehovah’s Getuigen technieken waarbij hypnose of zelfhypnose betrokken zijn. Ze slaan acht op het gebod in Deuteronomium 18:10, 11: „Er dient onder u niemand te worden gevonden die . . . anderen door een banspreuk bindt.” Voor degenen die met gezondheidsproblemen te maken krijgen, zijn er veel andere behandelingen waarbij ze niet aan de gevaren van occultisme worden blootgesteld of hoeven toe te laten dat hun geest door anderen wordt gemanipuleerd.

Door praktijken te mijden die in strijd zijn met bijbelse beginselen, kunnen christenen de hoop hebben voor eeuwig in Gods rechtvaardige nieuwe wereld te leven. Dan zal de mensheid in lichamelijk en geestelijk opzicht een volmaakte gezondheid genieten zonder het gebruik van hypnotisme. — Openbaring 21:3, 4.

[Voetnoot]