De schaduwkant van glamour

HET lijdt geen twijfel dat het volgen van de mode u kan helpen uw verschijning te verbeteren en uw zelfvertrouwen op te vijzelen. De juiste outfit kan sommige fysieke minpunten verdoezelen en uw pluspunten zelfs accentueren. Het kan ook van invloed zijn op de kijk die anderen op u hebben.

De modewereld heeft echter een schaduwkant, en die kan niet genegeerd worden. Kopers kunnen in een eindeloze cyclus verstrikt raken omdat ze hun garderobe steeds opnieuw willen aanvullen. De kledingindustrie blijft immers steeds nieuwe stijlen produceren. Dat is niet voor niets, want als kleding snel uit de mode raakt maken modehuizen meer winst. Modeontwerpster Gabrielle (Coco) Chanel zei het zo: „Mode wordt gemaakt om uit de mode te raken.” De argeloze consument kan zich dus verplicht voelen nieuwe kleren te kopen, alleen om up-to-date te blijven.

Ook bestaat het gevaar dat men toegeeft aan de subtiele druk van de reclame. Modebedrijven besteden miljoenen euro’s aan het promoten van hun producten, waarbij ze vaak een bepaalde zorgeloze leefstijl schetsen waarin de mensen die hun merk dragen, zich schijnbaar kunnen verheugen. Deze boodschappen kunnen een krachtige uitwerking hebben. „Niets is traumatischer voor tieners dan niet het ’goede merk’ schoenen te hebben”, zegt een leraar in Spanje.

De aantrekkingskracht van rages

Sommige groepen gebruiken een bepaalde kledingstijl om zich te onderscheiden. Door hun kleding zetten ze zich bijvoorbeeld af tegen de maatschappij of stralen ze een liberale leefstijl of zelfs gewelddadige of racistische idealen uit. Hoewel sommige van deze stijlen misschien extravagant of schokkend zijn, bestaat er binnen de groep meestal een grote gelijkvormigheid. Zelfs sommigen die de idealen van de groep niet onderschrijven, kunnen zich tot de stijl aangetrokken voelen. Degenen die deze manier van kleden overnemen, kunnen bij anderen de indruk wekken dat ze de fundamentele opvattingen van de groep delen en willen propageren.

Rages komen en gaan, sommige zelfs binnen een paar maanden. Ze kunnen op gang worden gebracht door een popmuzikant of een andere trendsetter. Enkele modes worden echter een ingeburgerde stijl. De spijkerbroek bijvoorbeeld was populair onder de protestgeneratie in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Maar nu wordt hij bij allerlei gelegenheden door mensen van verschillende leeftijdgroepen gedragen.

Het streven naar een perfect figuur

Degenen die de mode te serieus nemen, kunnen zich al te bezorgd gaan maken over hun verschijning. Fotomodellen zijn meestal lang en slank, en we worden voortdurend met beelden van hen gebombardeerd. * De „juiste” lichaamsbouw wordt gebruikt om de meest uiteenlopende dingen aan te prijzen, van auto’s tot chocoladerepen. Het Britse Onderzoekscentrum voor Maatschappelijke Kwesties schat dat „jonge vrouwen nu op één dag meer beelden van opvallend mooie vrouwen zien dan onze moeders in heel hun jeugd”.

Dit spervuur van beelden kan een schadelijke uitwerking hebben. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld  bleek uit een in Newsweek aangehaalde enquête dat 90 procent van de blanke tieners niet tevreden was met hun lichaam. Sommigen van deze tieners zullen praktisch alles doen om het ’ideale figuur’ te krijgen. Toch zegt het Onderzoekscentrum voor Maatschappelijke Kwesties dat het huidige media-ideaal van gewicht en lengte voor minder dan 5 procent van de vrouwelijke bevolking bereikbaar is. Niettemin heeft het verafgoden van het broodmagere figuur miljoenen jonge vrouwen tot slaven gemaakt. Sommigen zijn erdoor op het hellende vlak van anorexia nervosa terechtgekomen. * Het Spaanse model Nieves Álvarez, die aan anorexia heeft geleden, bekent: „Ik was banger om aan te komen dan om dood te gaan.”

Het is waar dat eetstoornissen zoals anorexia en boulimie door een aantal andere factoren  veroorzaakt kunnen worden. Dr. Anne Guillemot en dr. Michel Laxenaire zeggen echter: „De slankheidscultus is er mede verantwoordelijk voor.”

De mode heeft duidelijk een positieve en een negatieve kant. Ze bevredigt een fundamenteel menselijk verlangen om er presentabel uit te zien en iets nieuws aan te kunnen trekken. Maar uitersten in de mode zouden ons ertoe kunnen brengen kleren te dragen die anderen een verkeerde indruk geven. En als we overdreven veel belang aan onze verschijning zouden hechten, zouden we de onjuiste opvatting kunnen onderschrijven dat onze waarde afhangt van onze ’verpakking’ in plaats van onze innerlijke kwaliteiten. „We moeten iemands bekwaamheid en innerlijk meer gaan waarderen in plaats van alleen het omhulsel”, zegt de eerder aangehaalde Nieves Álvarez. Maar zo’n verandering van normen zal waarschijnlijk niet zo snel plaatsvinden. Hoe kunnen we dus een evenwicht vinden in onze kijk op mode?

[Voetnoten]

 [Kader/Illustraties op blz. 8, 9]

Zou iemand dat echt dragen?

De modehuizen van New York, Parijs en Milaan showen elk voor- en najaar exclusieve kleding van topontwerpers. Nog afgezien van hun gigantische prijskaartje lijken veel van deze creaties bijzonder onpraktisch, zo niet ondraagbaar. „De extravagante, extreme ontwerpen die je ziet, zijn niet echt met het publiek in gedachten gecreëerd”, zegt de Spaanse ontwerper Juan Duyos. „Het doel van de modeshow is misschien meer de aandacht op de ontwerper of de merknaam te vestigen dan de geshowde kleding te verkopen. Een opvallende collectie bijvoorbeeld die veel aandacht krijgt in de media zou de verkoop van het eigen merk parfum van de ontwerper kunnen promoten.”

[Illustratie op blz. 7]

Het volgen van de nieuwste rages kan veel geld kosten

[Illustratie op blz. 7]

Sommigen zijn op het hellende vlak van anorexia terechtgekomen

[Illustratie op blz. 7]

Sommige kledingstijlen kunnen u met een bepaalde groep in verband brengen