Een knabbelhoutje voor de tanden

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN ZAMBIA

AFRIKA — mensen hebben er een prachtig gebit, maar meestal geen commercieel vervaardigde tandenborstels! Hoe kan dat? Voor velen ligt het geheim achter de stralende glimlach in een simpel stukje hout — het kauwstokje!

Kauwstokjes werden ooit gebruikt door de Babyloniërs en later door de Egyptenaren, Grieken en Romeinen. Ook in het pre-islamitische Arabië kwamen de kleine houten „tandenborstels” veel voor. Bij de Europeanen verloor het kauwstokje ongeveer 300 jaar geleden zijn populariteit, maar in delen van Afrika, Azië en het Midden-Oosten is het nog steeds in trek.

In het Midden-Oosten is het kauwstokje meestal afkomstig van de Salvadora Persica, ook wel bekend als de tandenborstelboom. In West-Afrika worden de limoen- en de sinaasappelboom gebruikt, terwijl op het Indiase subcontinent de mimbaboom de hoofdbron is voor kauwstokjes. In Oost-Afrika worden bijna 300 verschillende soorten bomen en struiken gebruikt om kauwstokjes te maken. Hoe maakt het stokje de tanden schoon?

Als men op het stokje kauwt, gaan de vezels aan het uiteinde van elkaar los, waardoor ze een grove „borstel” vormen. Door aanhoudend kauwen worden restjes tussen de tanden weggehaald en wordt de bloedsomloop in het tandvlees gestimuleerd. Het kauwen bevordert ook de productie van speeksel, dat als een natuurlijke spoeldrank fungeert die bacteriën wegspoelt en een ongastvrije omgeving voor ze creëert. *

Maar het kauwstokje is meer dan alleen een tandenborstel. De takjes en wortels van sommige plantensoorten bevatten chemische verbindingen die de vorming van plak vertragen. Van de extracten van enkele stokjes is aangetoond dat ze bacteriën en schimmels bestrijden. De takjes van de eerder genoemde tandenborstelboom kunnen zelfs maagzweren helpen voorkomen. De in Namibië gebruikte houtjes van een plant die bekendstaat als muthala, onderdrukken de groei van ziektekiemen die cariës, tandvleesaandoeningen en keelpijn veroorzaken. Dit natuurlijke instrument voor de tanden kan niet alleen gaatjes voorkomen, maar ook de wortels en het tandvlees versterken. Sommige bedrijven maken nu tandpasta waar een extract van vezels en harsen uit zulke planten in zit.

Natuurlijk gebruiken sommigen liever een traditionele tandenborstel. Of de keus nu daarop valt of op een knabbelhoutje, zoals dat ook in de oudheid werd gebruikt, één ding is zeker: mondhygiëne is belangrijk voor de persoonlijke gezondheid.

[Voetnoot]

[Illustratie op blz. 11]

De mimbaboom is één bron voor kauwstokjes

[Verantwoording]

William M. Ciesla, Forest Health Management International, www.forestryimages.org