Hoe ziek is onze planeet?

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN DE FILIPPIJNEN

De toestand van de patiënt is ernstig. Een hele reeks symptomen wijst daarop. Zijn adem is walgelijk. Hij heeft koorts, hoger dan ooit. Pogingen om de koorts omlaag te brengen zijn tevergeefs. Er is vergif in lichaamsvocht aangetroffen. Wanneer ergens symptomen bestreden worden, doen er zich in andere lichaamsdelen plotseling meer voor. Als het om een gewone patiënt ging, zouden artsen geneigd zijn al die kwalen als chronisch en terminaal te betitelen. En omdat ze niet zouden weten wat ze nog meer konden doen, zouden ze alleen nog stappen nemen om het de patiënt zo gerieflijk mogelijk te maken totdat hij zou overlijden.

MAAR het gaat hier niet om een menselijke patiënt. Het gaat om de plaats waar we wonen — de aarde. De bovenstaande illustratie geeft treffend weer wat er met onze planeet aan de hand is. Luchtverontreiniging, mondiale opwarming, vervuild water en giftig afval zijn slechts enkele van de kwalen van onze zwaar zieke aarde. Net als de bovenvermelde artsen verkeren de deskundigen in onzekerheid over de te nemen stappen.

De media vestigen regelmatig de aandacht op de slechte gezondheid van de aarde met koppen en opschriften als „Vissen met dynamiet verandert zeebodem in ’killing fields’”. „Binnen 24 jaar dreigt uitdroging voor miljard Aziaten”. „Jaarlijks 40 miljoen ton giftig afval verhandeld”. „Bijna twee derde van de 1800 waterbronnen in Japan verontreinigd met gifstoffen”. „Ozongat boven de zuidpool is terug en groter”.

Sommige mensen wennen aan frequent nieuws over gevaar voor het milieu en denken misschien zelfs: zolang ik er geen last van heb, hoef ik me daar niet druk over te maken. Maar of we dat nu beseffen of niet, het grootste deel van de mensheid heeft wel degelijk last van de massale vernietiging van het milieu. Omdat de vervuiling van onze planeet nu zo wijdverbreid is, ondervindt waarschijnlijk al meer dan één aspect van ons leven er de invloed van. Iedereen moet zich dus zorgen maken over de gezondheid en het behoud van onze planeet. Waar zouden we per slot van rekening anders moeten wonen?

Hoe wijdverbreid is het probleem precies? Hoe ziek is de aarde? Hoe lijdt het leven van mensen eronder? Laten we eens enkele factoren bekijken die ons helpen te begrijpen waarom onze aarde niet zomaar een beetje ziek is, maar eerder zwaar ziek.

▪ DE OCEANEN: Grote delen van de oceanen worden overbevist. In een rapport van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties wordt gezegd dat „70 procent van de visgronden wordt geëxploiteerd in een mate die door de voortplanting niet of nauwelijks bij te houden is”. Zo is in het noorden van de Atlantische Oceaan de stand van de kabeljauw, heek, schelvis en bot tussen 1989 en 1994 met wel 95 procent teruggelopen. Wat zal dat, als dit zo doorgaat, betekenen voor de miljoenen mensen die voor een groot deel van de zee afhankelijk zijn voor hun voedsel?

Daar komt nog bij dat elk jaar naar schatting 20 tot 40 miljoen ton vis gevangen en in zee teruggegooid wordt — meestal gewond of dood. Waarom? Ze zijn een bijvangst bij andere vissen maar niet gewenst.

 ▪ WOUDEN: Aan ontbossing zitten veel negatieve kanten. Het verlies van bomen leidt tot een vermindering van het vermogen van de aarde om kooldioxide op te nemen, en naar verluidt is dat een oorzaak van de mondiale opwarming. Bepaalde plantensoorten, de potentiële bron van levensreddende medicijnen, zullen verdwijnen. Desondanks gaat de vernietiging van de wouden onverminderd door. In feite is het tempo waarin dat gebeurt de afgelopen jaren toegenomen. Sommige deskundigen zijn van mening dat als dit zo doorgaat, de tropische wouden binnen een jaar of twintig verdwenen zouden kunnen zijn.

▪ GIFTIG AFVAL: Het dumpen van schadelijke stoffen op het land en in zee is een ernstig probleem waarvan miljoenen mensen grote schade zouden kunnen ondervinden. Radioactief afval, zware metalen en bijproducten van plastics behoren tot de stoffen die afwijkingen, ziekte of dood bij mens en dier kunnen veroorzaken.

▪ CHEMICALIËN: De afgelopen 100 jaar zijn er bijna 100.000 nieuwe chemicaliën in gebruik genomen. Deze chemische stoffen belanden in onze lucht, onze grond, ons water en ons voedsel. Betrekkelijk weinig ervan zijn getest op hun effecten op de gezondheid van mensen. Een aanzienlijk aantal van de stoffen waarbij dat wel is gebeurd, is carcinogeen of anderszins ziekteverwekkend gebleken.

Ons milieu wordt door nog veel meer bedreigd: door luchtverontreiniging, ongezuiverd rioolwater, zure regen en gebrek aan schoon water. De enkele reeds genoemde bedreigingen bewijzen afdoende dat de aarde echt ziek is. Is er nog hoop voor de patiënt, of is de strijd al verloren?