Een blik op de wereld

Apenstreken

Sommigen hebben getheoretiseerd dat een oneindig aantal apen die op een oneindig aantal typemachines tikken, uiteindelijk het volledige werk van Shakespeare zullen schrijven. Dus gaven onderzoekers van de Universiteit van Plymouth in Engeland zes apen een maandlang een computer. De apen „produceerden geen enkel zinnig woord”, aldus The New York Times. De zes apen in de Paignton Zoo in Zuidwest-Engeland „produceerden maar vijf bladzijden tekst”, voornamelijk gevuld met de letter s. Aan het eind van het document typten de apen enkele malen de letters j, a, l en m. Ze gebruikten het toetsenbord ook om er hun behoefte op te doen.

 Bedreigde monarchvlinders

Op 13 januari 2002 raasde een storm door de bergen van Mexico waar monarchvlinders in pijnbomen en sparren overwinteren. De temperatuur daalde en de combinatie van vochtigheid en kou veroorzaakte de dood van naar schatting zo’n 500 miljoen vlinders, die onder de bomen tot wel een meter hoog opgehoopt lagen. „Na die ene verschrikkelijke dag was 70 tot 80 procent van alle monarchen die in de lente naar het oosten van de Verenigde Staten terugkeren, dood”, zegt de internationale editie van The Miami Herald. Maar nu dreigt er een ander gevaar. Hoewel de Mexicaanse regering een biosfeerreservaat voor de monarchvlinder heeft opgericht, wordt de habitat van de vlinder aangetast door illegale houtkap. Zo’n 44 procent van het reservaat is al aangetast. Hoewel deze taaie beestjes een trek van 4000 kilometer overleven, zal de tijd moeten uitmaken of ze het geleidelijke verlies van hun overwinteringsgebieden kunnen overleven.

Boeren strijden om het bestaan

Volgens een rapport „heeft de groene revolutie, die in een groot deel van de wereld de landbouwopbrengsten opvoerde, haar tol geëist: miljoenen van ’s werelds armste boeren in Afrika zijn nog armer geworden”, zegt het tijdschrift New Scientist. Hoe kwam dat? Vanaf eind jaren 50 werden verschillende soorten tarwe en rijst met hoge opbrengst geïntroduceerd om te voorkomen dat er als gevolg van de snelle toename van de wereldbevolking hongersnood zou uitbreken. Maar die soorten met hoge opbrengst veroorzaakten een graanoverschot dat de prijzen deed kelderen. „Voor boeren die zich die nieuwe soorten konden veroorloven, werden de lagere prijzen gecompenseerd door betere oogsten, maar zij die het zich niet konden veroorloven, leden verlies”, aldus New Scientist. Daarbij komt nog dat de nieuwe graansoorten het in Afrika helemaal niet goed deden, omdat ze ontwikkeld waren voor de verbouw in Azië en Latijns-Amerika.

Pas op! Slaperige chauffeurs

„Vermoeidheid of slaperigheid achter het stuur is een wijdverspreid en ernstig probleem in onze maatschappij”, aldus een onderzoek in de Medical Journal of Australia (MJA). Volgens onderzoekers „hebben studies meer dan 20% van de verkeersongevallen toegeschreven aan slaperigheid van de bestuurder”. Het onderzoeksrapport in MJA zegt: „Vaak gaat het bij ongelukken veroorzaakt door slaperigheid om een bestuurder die alleen in de auto zit en ’s nachts of tijdens de ’siësta’-periode vroeg in de middag betrekkelijk hard rijdt. Dit soort ongelukken wordt, net als verkeersongevallen met een andere oorzaak, het vaakst veroorzaakt door mannen van onder de 30 jaar.” Het risico om achter het stuur in slaap te vallen, is vooral groot voor mensen die lijden aan de veel voorkomende slaapstoornis bekend als Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS). Het tijdschrift zegt dat „zo’n 25% van de mannen van middelbare leeftijd” aan OSAS lijdt. Mensen met OSAS zijn zich er misschien niet van bewust hoe groot het risico is dat ze achter het stuur in slaap vallen.

Smeltende gletsjers

In een periode waarin het waterniveau in reservoirs elders in de Punjab (India) laag stond vanwege de late moessonregens, stond het water bij de Bhakradam in de rivier de Sutlej bijna twee keer zo hoog als het jaar daarvoor. Hoe kwam dat? De belangrijkste zijrivier van de Sutlej stroomt door een gebied met 89 gletsjers, zegt het tijdschrift Down to Earth. „Het uitblijven van de moessonregens heeft ertoe geleid dat gletsjers kleiner worden. Omdat er geen wolken zijn, is het zonlicht dat de gletsjers bereikt veel krachtiger. Dit, en de heel hoge temperaturen, heeft tot gevolg dat ze snel smelten”, verklaart Syed Iqbal Hasnain, gletsjerspecialist van de Jawaharlal Nehru-universiteit. Deskundigen denken dat het smelten ertoe kan leiden dat gletsjermeren gaan overstromen. Bovendien zou door kleinere gletsjers de wateraanvoer in de toekomst minder groot zijn, wat niet goed is voor de energieproductie en de landbouw.

Er goed willen uitzien

In de Australische deelstaat New South Wales „worden elk jaar 2850 nieuwe gevallen van huidkanker vastgesteld, en 340 mensen sterven eraan”, bericht The Sydney Morning Herald. Uit een onderzoek door de Victorian Cancer Council bleek dat een kwart van de Australische bevolking zonnebaadt in een poging er goed uit te zien — een toename van 10 procent in drie jaar. De krant vervolgt: „Het is onrustbarend dat, zoals de onderzoekers ontdekten, ruim 60 procent van de tieners echt bruin wilde worden, en een derde van de mensen zei dat ze zich er gezonder door voelden.” De verkoop van bruiningsproducten in supermarkten is het afgelopen jaar met 18 procent toegenomen, terwijl de verkoop van zonnebrandmiddelen niet is toegenomen. Dr. Robin Marks van het Australasian College of Dermatology merkt op dat sommige mensen geloven dat het niet gevaarlijk is om geleidelijk een bruine kleur te krijgen. Maar „deskundigen op het gebied van huidkanker zeggen dat het een grote misvatting is te denken dat je veilig kunt zonnebaden, bijvoorbeeld door langzaam te bruinen zonder te verbranden”, aldus de krant. Dr. Marks waarschuwt: „Een bruine kleur is als een litteken — het toont dat er iets mis is.”

Crisis voor de Japanse taal

Een vloed van vreemde woorden overstroomt Japan, met als gevolg dat vooral oudere Japanners in verwarring zijn over hun moedertaal, bericht The Japan Times. In sommige woordenboeken bestaat nu 10 procent van de trefwoorden uit vreemde woorden, en dan vooral Engelse. „[Japans] wordt onbegrijpelijk”, klaagde een 60-jarige vrouw. „Soms heb ik het gevoel dat ik een vertaler nodig heb om mijn eigen taal te verstaan.” Jongeren, politici, de media en mensen in de sport- en modewereld en de hightechindustrie gebruiken graag vreemde woorden, die „een gevoel van nieuwigheid en opwinding lijken op te wekken”. Maar die geïntroduceerde woorden worden in het katakana geschreven, een schrift dat vooral voor vreemde woorden gebruikt wordt. Zo ’blijven die termen waarschijnlijk voor een lange tijd „vreemd”’, zegt de krant. Volgens The New York Times worden sommige Japanners „razend bij de gedachte dat in hedendaags Japans hele zinnen aan elkaar geregen kunnen worden met alleen maar westerse woorden, afgezien van een enkel Japans werkwoord of partikel”. Eén gevolg op sociaal vlak is een steeds grotere communicatiekloof in sommige gezinnen.