Eenzaamheid overwinnen

HET is niet makkelijk eenzaamheid de baas te worden. Er zijn sterke emoties bij betrokken. Hoe kan iemand met eenzaamheid leren omgaan? Wat hebben sommigen gedaan om dit krachtige gevoel te overwinnen?

De strijd aanbinden met eenzaamheid

Helen * is graag alleen wanneer ze bepaalde beslissingen moet nemen, maar ze vindt wel dat eenzaamheid gevaarlijk kan zijn. Toen ze klein was, liet de communicatie met haar ouders veel te wensen over. Omdat ze niet wist hoe ze hun aandacht moest trekken, sloot ze zich in haar kamer op. Ze vertelt: „Ik kreeg last van eetstoornissen. Ik werd ook depressief. Ik zei tegen mezelf: ’Waarom zou ik me druk maken om de problemen van mijn ouders als zij zich ook niet druk maken om de mijne?’ Toen dacht ik dat een huwelijk de leegte van mijn eenzaamheid zou kunnen opvullen. Ik wilde vluchten in een huwelijk. Maar al gauw hield ik mezelf voor: ’Waarom zou ik het leven van een ander ruïneren? Ik moet eerst mijn eigen gedachten op orde brengen!’ Ik bad tot Jehovah om hulp en stortte mijn hart voor hem uit.

 In de bijbel vond ik heel vertroostende woorden, zoals die in Jesaja 41:10: ’Wees niet bevreesd, want ik ben met u. Blik niet rond, want ik ben uw God. Ik wil u sterken. Ik wil u werkelijk helpen. Ik wil u werkelijk stevig vasthouden met mijn rechterhand van rechtvaardigheid.’ Die woorden waren een grote hulp voor me, want ik voelde me alsof ik geen vader had. Nu lees ik de bijbel geregeld en bid tot mijn hemelse Vader. Ik heb geleerd mijn eenzaamheid te overwinnen.”

Het doet verdriet een beminde in de dood te verliezen, en dit kan tot eenzaamheid leiden. Luisa, die zestien jaar is, vertelt over de droevige dingen die ze heeft meegemaakt: „Mijn vader kwam om het leven toen ik vijf jaar was. Ik zocht troost bij mijn oma, maar ik heb nooit het gevoel gehad dat ze van me hield. Ik heb als kind niet veel liefde ervaren, juist toen ik daar het meest behoefte aan had. Tussen mijn achtste en mijn tiende jaar heb ik drie keer geprobeerd zelfmoord te plegen. Ik dacht dat dat het beste was voor ons gezin, want mijn moeder had er een harde dobber aan om mijn drie zussen en mij te eten te geven. Toen kregen we contact met Jehovah’s Getuigen. Een jong stelletje toonde echte belangstelling voor me. Ze zeiden vaak tegen me: ’We vinden het fijn dat je er bent en je bent belangrijk voor ons.’ De woorden ’je bent belangrijk voor ons’ gaven me veel kracht. Soms kan ik mijn gevoelens niet aan een ander duidelijk maken, maar als ik de artikelen in De Wachttoren en Ontwaakt! lees, dank ik Jehovah, want via deze publicaties ben ik zijn liefde gaan voelen. Ik heb veel veranderd in mijn leven. Ik kan nu lachen, en ik ben in staat gevoelens van verdriet en vreugde tegenover mijn moeder te uiten. Soms komen herinneringen uit het verleden terug, maar niet zoals vroeger, toen ik zelfmoord probeerde te plegen of toen ik niet meer met mijn familie sprak. Ik houd altijd in gedachte wat de psalmist David zei: ’Ter wille van mijn broeders en mijn metgezellen wil ik nu spreken: „Moge er vrede in u zijn.”’” — Psalm 122:8.

Martha is al 22 jaar gescheiden, en in die tijd heeft ze een kind grootgebracht. „Als ik denk dat ik ergens in tekortgeschoten ben, komen er gevoelens van waardeloosheid en eenzaamheid boven”,  zegt ze. Hoe gaat ze met die gevoelens om? Ze zegt: „Ik heb gemerkt dat je ze het beste kunt overwinnen als je er onmiddellijk met Jehovah God over praat. Als ik bid, weet ik dat ik niet alleen ben. Jehovah begrijpt me beter dan ik mezelf begrijp. Ik zoek ook naar manieren om belangstelling voor anderen te tonen. Vooral mijn volletijddienst is een krachtig wapen tegen negatieve gevoelens. Als je met anderen over de zegeningen van Gods koninkrijk praat en je beseft dat die mensen absoluut geen hoop hebben en dat ze hun problemen als blijvend bezien, ontdek je dat je krachtige redenen hebt om te willen leven en te blijven vechten.”

Elba is 93 jaar, en haar enige dochter dient als zendeling in een ander land. Ze vertelt ons hoe ze met eenzaamheid omgaat: „Toen mijn dochter en haar man de uitnodiging kregen om de Wachttoren-Bijbelschool Gilead te bezoeken, zag ik hun gezichten stralen van vreugde, en ik verheugde me met hen. Later, toen ze de toewijzing kregen om in een ander land te dienen, begon ik een beetje egoïstisch te worden. Ik wist dat ik ze niet meer dicht bij me zou hebben, en dat maakte me bedroefd. Het leek me net zo’n situatie als die van Jefta en zijn enige dochter, waar in Rechters hoofdstuk 11 over gesproken wordt. Ik moest in tranen tot Jehovah bidden en om vergeving vragen. De kinderen houden altijd contact met me. Ik weet dat ze het heel druk hebben, maar waar ze ook dienen, ze maken er tijd voor om me op de hoogte te houden en hun velddienstervaringen te vertellen. Ik lees hun brieven telkens weer. Het is alsof ze elke week met me praten, en daar ben ik heel dankbaar voor. Ook de ouderlingen in mijn gemeente geven ons ouderen en zwakken de nodige aandacht; ze houden in de gaten of we vervoer hebben naar de gemeentevergaderingen en ze voorzien in andere behoeften. Ik bezie mijn broeders en zusters als een zegen van Jehovah.”

Eenzaamheid is te overwinnen

Of we nu jong zijn of wat ouder, gehuwd of ongehuwd, een wees zijn of onze ouders nog hebben, of we beminden hebben verloren of met een ander soort eenzaamheid te maken hebben, er zijn manieren om met onze gevoelens te leren omgaan. Jocabed is een meisje van achttien jaar. Haar vader heeft zijn gezin van zes personen in de steek gelaten en is naar het buitenland vertrokken. Ze zegt: „Praat erover! Het is belangrijk je te uiten. Als je dat niet doet, zal niemand je ooit begrijpen.” Ze geeft de raad: „Denk niet zoveel over jezelf na. Zoek hulp bij volwassen mensen, niet bij jongeren die er misschien nog slechter aan toe zijn dan jij.” De eerder genoemde Luisa zegt: „Oprecht gebed tot Jehovah geeft ons de hulp die we nodig hebben om uit een uitzichtloze situatie te komen.” Jorge, die zijn vrouw in de dood heeft verloren, vertelt hoe hij met eenzaamheid omgaat: „Je hebt doorzettingsvermogen nodig. Belangstelling voor anderen tonen helpt me enorm. ’Medegevoel tonen’ als we met anderen praten, kan onze gesprekken zinvol maken en kan ons helpen het mooie in anderen te ontdekken.” — 1 Petrus 3:8.

Er kan veel worden gedaan om eenzaamheid te bestrijden. Maar zal de tijd ooit komen dat eenzaamheid tot het verleden behoort? Zo ja, hoe zal dat dan gebeuren? Het volgende artikel zal deze vragen beantwoorden.

[Voetnoot]

[Inzet op blz. 8]

„Oprecht gebed tot Jehovah geeft ons de hulp die we nodig hebben om uit een uitzichtloze situatie te komen.” — Luisa

 [Kader/Illustraties op blz. 7]

Wat u aan eenzaamheid kunt doen

▪ Houd in gedachte dat u verandering in uw situatie kunt brengen, dat die niet blijvend is en dat ook anderen zulke dingen meemaken.

▪ Eis niet te veel van uzelf.

▪ Wees in het algemeen tevreden over uzelf.

▪ Kweek goede gewoonten aan wat eten en lichaamsbeweging betreft, en zorg voor voldoende slaap.

▪ Gebruik de tijd dat u alleen bent om creatieve dingen te doen en nieuwe vaardigheden te leren.

▪ Beoordeel mensen die u ontmoet niet op grond van uw ervaringen uit het verleden.

▪ Waardeer uw vrienden en de eigenschappen die hen uniek maken. Doe uw best om een flinke vriendenkring op te bouwen. Vraag oudere, ervaren mensen om ideeën.

▪ Doe iets voor anderen — lach tegen hen, zeg iets aardigs, deel een gedachte uit de bijbel met hen. Het gevoel dat u belangrijk bent voor anderen is een tegengif voor eenzaamheid.

▪ Vermijd het over film- en tv-sterren of figuren van het internet en uit boeken te fantaseren en u te verbeelden dat u een relatie met hen hebt.

▪ Als u getrouwd bent, verwacht dan niet dat uw partner aan al uw emotionele behoeften kan voldoen. Leer te geven en te nemen, elkaar te helpen en te steunen.

▪ Leer met anderen te praten en een goede luisteraar te zijn. Concentreer u op andere mensen en hun interesses. Toon empathie.

▪ Erken dat u zich eenzaam voelt en praat met een volwassen vriend, iemand in wie u vertrouwen stelt. Ga niet in stilte zitten lijden.

▪ Vermijd het te veel te drinken, of drink helemaal niet. U kunt uw problemen niet verdrinken — na verloop van tijd komen ze weer bovendrijven.

▪ Wees niet trots. Vergeef degenen die u kwetsen en doe uw best om de relatie te verbeteren. Ga niet steeds in de verdediging.

[Illustratie op blz. 6]

Hoe kan iemand met eenzaamheid leren omgaan?