Jonge mensen vragen . . .

Hoe zorg ik ervoor dat mijn vriend me niet meer mishandelt?

„Vandaag heeft mijn vriend me voor het eerst geslagen. Hij heeft zijn excuses aangeboden, maar ik weet niet wat ik ermee aan moet.” — Stella. *

„ONGEVEER één op de vijf studentes”, aldus een artikel in The Journal of the American Medical Association, „vertelde lichamelijk en/of seksueel mishandeld te zijn door iemand met wie ze verkering had.” In een enquête in Duitsland onder jongeren van zeventien tot twintig jaar gaf ruim een kwart van de meisjes aan dat ze ongewenst seksueel contact hadden gehad onder invloed van lichamelijk geweld, verbale druk, alcohol of drugs. Volgens een enquête in de VS had 40 procent van de geënquêteerde tieners weleens gezien dat een klasgenoot „de persoon met wie hij verkering had, uitschold of beledigde”. *

Ben jij een jonge volwassene die trouwplannen heeft met iemand die je beledigt of tegen je schreeuwt, of die je kleineert, duwt, stompt of slaat? Een vorig artikel in deze reeks liet zien dat dat soort mishandeling alarmerend veel voorkomt. * Het liet verder zien dat Jehovah God verbale en lichamelijke mishandeling niet goedkeurt en dat slachtoffers zulk slecht gedrag niet moeten accepteren als normaal of als iets wat hun eigen schuld is (Efeziërs 4:31). Maar toch is het heel moeilijk te beslissen wat je in zo’n situatie moet doen. Misschien hou je nog steeds veel van je vriend, ondanks zijn slechte gedrag. Of nog erger, misschien ben je bang voor zijn reactie als je er iets over zegt. Wat moet je doen?

Beoordeel de situatie

Het is goed om eerst te kalmeren en de situatie objectief te bekijken (Prediker 2:14). Ben je wel echt een slachtoffer van verbale mishandeling? Deed je vriend expres hatelijk tegen je, of sprak hij gewoon „onbezonnen”? (Spreuken 12:18) Hoe vaak is dit voorgekomen? Is het een eenmalig iets dat je gewoon kunt vergeten? Of zegt hij regelmatig kleinerende en beledigende dingen tegen je?

Als je niet zeker bent van je eigen gevoelens, praat er dan met iemand over — niet met een leeftijdgenoot maar met iemand die ouder en verstandiger is. Misschien kun je je ouders of een volwassen geloofsgenoot in vertrouwen nemen. Zo’n gesprek kan je helpen vast te stellen of je te sterk reageert of dat je echt met een ernstig probleem zit.

 Probeer er met je vriend over te praten, als dat tenminste veilig lijkt (Spreuken 25:9). Vertel hem rustig hoe je je door zijn gedrag voelt. Wees specifiek over dat wat je van streek heeft gemaakt. Zeg duidelijk wat voor gedrag je niet zult tolereren. Hoe reageert hij? Wuift hij alles wat je zegt gewoon weg of wordt hij alleen nog maar kwader? Dat is een duidelijk teken dat hij niet bereid is te veranderen.

Maar als hij nu eens godvruchtige nederigheid en oprecht berouw toont? Dan is het misschien mogelijk de relatie te redden. Maar wees voorzichtig! Personen die anderen verbaal mishandelen, putten zich vaak uit in verontschuldigingen om hun zogenaamde berouw te tonen nadat ze iemand gekwetst hebben. Maar de volgende keer dat ze geïrriteerd raken, vervallen ze gewoon weer in hun oude gewoonte. De tijd zal uitwijzen of hij echt wil veranderen. Een goede aanwijzing hiervoor zou kunnen zijn of hij bereid is hulp in te roepen van christelijke ouderlingen. — Jakobus 5:14-16.

Besef dat ’allen gezondigd hebben en niet de heerlijkheid Gods bereiken’ (Romeinen 3:23). Je zult nooit iemand vinden die volmaakt is. Alle getrouwde echtparen zullen vanwege onvolmaaktheid een bepaalde mate van „verdrukking hebben in hun vlees” (1 Korinthiërs 7:28). Uiteindelijk zul je moeten beslissen of je met zijn zwakheden kunt leven en gelukkig kunt zijn. Nogmaals, de veiligste manier om die beslissing te nemen, is er wat tijd overheen te laten gaan.

Als er sprake is van geweld

De zaak ligt echter anders als de beledigende taal gepaard gaat met vloeken en tieren of bedreigingen met geweld, of als je lichamelijk mishandeld wordt — misschien duwt, stompt of slaat hij je. Dat wijst op een gevaarlijk gebrek aan zelfbeheersing; de situatie kan makkelijk escaleren en het geweld kan nog ernstiger vormen aannemen.

Het is voor ongetrouwde stellen überhaupt niet verstandig zich af te zonderen. Maar als je om de een of andere reden toch alleen bent met een woedende man, ’vergeldt dan geen kwaad met kwaad’ (Romeinen 12:17). Houd in gedachte: „Een zacht antwoord keert woede af, maar een woord dat smart veroorzaakt, doet toorn opkomen” (Spreuken 15:1). Blijf kalm. Vraag of hij je naar huis wil brengen. Of loop — of ren — indien nodig weg!

En als een man een vrouw probeert te dwingen tot seksueel contact? Het is uiteraard verstandig dat een stelletje vanaf het begin van de verkering duidelijke grenzen stelt aan hun uitingen van genegenheid (1 Thessalonicenzen 4:3-5). Als een jonge man een meisje onder druk zet om bijbelse beginselen te overtreden, moet ze hem duidelijk en krachtig zeggen dat ze niet zal schipperen (Genesis 39:7-13). „Geef niet toe”, dringt Anne aan, die zwichtte toen ze onder druk werd gezet om seksueel contact te hebben. „Heb respect voor jezelf. Maak alsjeblieft niet dezelfde fout, hoeveel je ook van hem houdt!” Als hij je weigering negeert, vertel hem dan dat je elke verdere poging als verkrachting zult zien. Als hij nog steeds niet ophoudt, roep dan om hulp en probeer hem van je af te weren zoals je met een verkrachter zou doen. *

In beide gevallen is de bijbelse raad in Spreuken 22:24 heel passend: „Heb geen omgang met iemand die snel toornig is; en bij een man die woedeuitbarstingen heeft, moogt gij niet binnengaan.” Je hebt geen enkele verplichting om een relatie voort te zetten waarin je mishandeld wordt. Het ligt voor de hand dat het  roekeloos is om met zo iemand alleen te zijn als je vertelt dat je het uitmaakt. Het is waarschijnlijk het beste je ouders erover in te lichten wat er gebeurd is. Ze zullen uiteraard boos en van streek zijn omdat je bent mishandeld. Maar ze kunnen je helpen te bepalen welke verdere stappen genomen moeten worden. *

Pogingen om hem te veranderen

In elk geval is het niet jouw verantwoordelijkheid om je vriend te veranderen. Irena geeft toe: „Je denkt misschien dat je van hem houdt, dat je het wel redt en dat je hem kunt helpen. Maar dat kun je gewoonweg niet.” Ook Nadine bekent: „Ik denk steeds dat ik hem kan veranderen.” De waarheid is, alleen hijzelf kan ’zijn geest hervormen’ en veranderen (Romeinen 12:2). En dat zal een lang, moeizaam proces worden.

Wees dus resoluut in je beslissing en negeer zijn pogingen om op je emoties in te spelen. Probeer zoveel mogelijk afstand te houden — emotioneel en lichamelijk. Laat je niet door zijn woorden, smekingen of dreigementen overhalen om hem terug te nemen. Toen Irena het uitmaakte met haar gewelddadige vriend, dreigde hij met zelfmoord. Het is duidelijk dat zo iemand hulp nodig heeft, maar niet jouw hulp. Je helpt hem het meest door onchristelijk gedrag resoluut af te wijzen. Als hij wil veranderen, is hij vrij om hulp te zoeken.

Sommigen denken echter dat trouwen het probleem zal oplossen. Een onderzoeker zegt: „Vrouwen en mannen die met de persoon trouwen die hen mishandelt, zijn gewoonlijk verbaasd dat het geweld niet ophoudt. Veel mensen geloven het sprookje dat al zulke problemen als sneeuw voor de zon verdwijnen als ze eenmaal getrouwd zijn. Geloof het niet.” Het is nu eenmaal zo dat als lichamelijk geweld in de verkeringstijd begint, het heel waarschijnlijk in het huwelijk doorgaat.

„Schrander is degene die de rampspoed heeft gezien en zich vervolgens verbergt”, zegt de bijbel (Spreuken 22:3). Het is moeilijk het uit te maken met iemand om wie je geeft. Maar vastzitten in een gewelddadig huwelijk is veel moeilijker. Trouwens, je hoeft niet bang te zijn dat je nooit een geschikte partner zult vinden. Met het inzicht dat je nu hebt, zul je eerder naar iemand gaan zoeken die zacht en vriendelijk is en zichzelf onder controle heeft.

De emotionele littekens genezen

Het kan traumatisch zijn het slachtoffer van verbale of lichamelijke mishandeling te zijn. Mary, ook een slachtoffer, geeft de raad: „Zoek hulp — vertel het direct aan iemand. Ik dacht dat ik het wel alleen aankon, maar praten met anderen heeft me geholpen.” Neem je ouders, een vertrouwde volwassen vriend of een christelijke ouderling in vertrouwen. *

Sommigen hebben het ook nuttig gevonden druk bezig te blijven met bijvoorbeeld het lezen van gezonde lectuur, sport of hobby’s. „Het belangrijkste”, vertelt Irena, „was het bestuderen van de bijbel en het bezoeken van christelijke vergaderingen.”

Het is duidelijk dat Jehovah verbale of lichamelijke mishandeling niet goedkeurt. Met zijn hulp kun je jezelf daartegen beschermen.

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 24]

Mishandeling tijdens de verkering gaat waarschijnlijk na het trouwen gewoon door

[Illustratie op blz. 25]

Laat je niet tot ongepaste uitingen van genegenheid dwingen