Een unieke brug die een eiland veranderde

Door een Ontwaakt!-medewerker in Canada

AAN de Atlantische kust van Canada ligt in de Gulf of Saint Lawrence het groene, halvemaanvormige Prince Edward Island, de kleinste provincie van Canada. In de zestiende eeuw beschreef de Franse ontdekkingsreiziger Jacques Cartier het eiland als „het lieflijkste wat je je voor kunt stellen”. Prince Edward Island wordt door de ruim 130.000 bewoners vol trots ’het eiland’ genoemd, en het is bekend om de ongerepte stranden, de aardappels van de vruchtbare rode grond en de kreeft die voor de kust gevangen wordt. Meer dan een eeuw nadat het eiland zich in 1873 bij het Dominion of Canada had aangesloten, werd er een permanente verbinding aangelegd met het vasteland: de unieke Confederation Bridge. Welke invloed heeft deze brug op het eiland en de bevolking ervan gehad?

Prince Edward Island wordt van het vasteland gescheiden door een relatief smalle strook water, die op het smalste en ondiepste punt slechts dertien kilometer breed is. Toch heeft deze 300 kilometer lange Northumberland Strait bijgedragen tot een sterk gevoel van eigen identiteit onder de eilandbewoners, die hun geschiedenis, hun landbouwtraditie en de rust van hun parkachtige eiland koesteren.

In november 1996 kwam er een eind aan deze afzondering toen het laatste gedeelte van de Confederation Bridge werd geplaatst. Op 31 mei 1997 werd de brug officieel geopend. Sindsdien kunnen eilandbewoners en bezoekers de zeestraat met de auto in ongeveer twaalf minuten oversteken en is het eiland het hele jaar door bereikbaar.

Maar waarom komen mensen naar dit geïsoleerde eiland toe? Voor  velen heeft het te maken met de titel van een boek: Anne of Green Gables! De schrijfster van dit bekende boek, Lucy Maud Montgomery (1874-1942), kwam namelijk uit Cavendish, waar haar huis nog steeds staat. Elke zomer komen hier meer dan 200.000 toeristen op af.

Waarom is de brug uniek?

Wereldwijd behoren talloze imposante bruggen tot de architectonische wonderen van onze moderne tijd. Wat maakt deze brug dan het vermelden waard? Het is zeker niet de langste brug ter wereld, maar hij maakt er wel aanspraak op ’s winters „de langste brug over met ijs bedekte wateren” te zijn.

In de vijf wintermaanden zit de Northumberland Strait bijna altijd vol met ijs; vandaar dat deze brug ontworpen is om zulke barre omstandigheden te trotseren. De brug begint op het vasteland in Jourimain Island (New Brunswick), overspant de zeestraat en eindigt op de steile, zandstenen zuidwestkust van Prince Edward Island, vlak bij het plaatsje Borden. Wilt u graag eens een rit maken over de elf meter brede tweebaansweg? Omdat lopen of fietsen op de brug niet is toegestaan, is er een pendeldienst om voetgangers en fietsers naar de overkant te vervoeren. Op de hoogste overspanning rijdt u maar liefst zestig meter boven het water. Dat is ongeveer zo hoog als een gebouw van twintig verdiepingen. Waarom zo hoog? Hierdoor kunnen zeeschepen er in het midden van de zeestraat onderdoor varen.

Milieubewust bouwen

Een project van zo’n omvang vraagt om een gecompliceerde all-riskdekking en veel milieuplanning om het omringende ecosysteem te beschermen. Men maakte zich grote zorgen om het effect dat de brug zou hebben op de stroom van ijs door de zeestraat in de lente. Als het ijs zich zou ophopen, zou dat een grote impact kunnen hebben op de plaatselijke land- en mariene habitat, en ook op de visindustrie. Er werd zelfs opgebaggerd materiaal van de zeebodem naar geselecteerde plekken overgebracht in de hoop nieuwe kreefthabitats te creëren.

De kegelvormige koperen ijsweringen die op waterniveau op elke brugpijler zijn aangebracht, zijn heel belangrijk. (Zie afbeelding op blz. 18.) Waar zijn ze voor? Als drijvend ijs tegen de kegel aandrukt, wordt het ijs omhooggeduwd totdat het onder zijn eigen gewicht bezwijkt en breekt. Daarna valt het terug in de stroom en glijdt het langs de pijler. Om zoveel mogelijk te voorkomen dat zich ijs in de zeestraat ophoopt, zijn de pijlers op zo’n 250 meter afstand van elkaar op vast gesteente in de zeebodem verankerd.

 De uitdaging de brug in elkaar te zetten

De onderdelen van de brug zijn indrukwekkend groot. De vier belangrijkste delen zijn (1) een pijlervoet, die op een van tevoren vervaardigde fundering op de bodem van de zeestraat rust en tot aan de waterspiegel reikt, (2) een pijlerschacht, die op de pijlervoet bevestigd is, (3) een hoofdligger, die boven op de pijlerschacht ligt en (4) tussenliggers om de hoofdliggers te verbinden. (Zie afbeelding hierboven.) Bij de bouw waren meer dan 6000 arbeiders betrokken, en ruim 80 procent van het werk werd op de kust op „een enorme bouwplaats van 60 hectare” gedaan. De afzonderlijke brugdelen werden daarna van de basis op het land naar de lokatie op zee getransporteerd om in elkaar gezet te worden.

Een voltooide ligger heeft een totale lengte van 192 meter. Hoe kan zoiets groots verplaatst worden?, vraagt u misschien. Met behulp van een transporteur. Zo’n transporteur heeft veel weg van een mier die iets op zijn rug draagt dat vele malen groter is dan hijzelf. De liggers die de transporteur droeg, wogen 7500 ton per stuk, een behoorlijk gewicht! Omdat de transporteur met een snelheid van drie meter per minuut over stalen rails voortkroop, won hij zeker geen race. Geen wonder dat de twee transporteurs die werden gebruikt, de Schildpad en de Kreeft werden genoemd!

Omdat deze ’mieren’ niet het water in konden, werd er gebruik gemaakt van een 102 meter groot hefschip met dubbele romp. Een verslaggever beschreef het als „een nogal lelijk ding met een te lange nek en enorme voeten” dat toch „de gratie van een zwaan” heeft. Dit hefschip werd oorspronkelijk gebouwd in 1990 voor het werk aan de brug tussen de Deense eilanden Fyn en Sjælland, en later werd het verbouwd en vanuit Duinkerken (Frankrijk) overgevaren. Het is verbluffend dat dit zware hefschip „het equivalent van 30 Boeing 737-​vliegtuigen kan heffen en op open zee met chirurgische precisie kan manoeuvreren”. Met behulp van een global positioning system konden de hoofdliggers en alle andere  onderdelen op de centimeter precies geplaatst worden. — Zie afbeelding op blz. 18.

Welke invloed heeft het op het eiland gehad?

De nieuwe brug is een symbool van de vooruitgang. Maar sommigen zitten nog met onbeantwoorde vragen over de toekomst. Zelfs nu, zeven jaar na de opening, is het nog te vroeg om te voorspellen welke algehele uitwerking de brug zal hebben, vooral op het milieu. In 2002 berichtte een wetenschapper dat de brug geen invloed scheen te hebben op de kreeftpopulatie. Hij zei ook: „De afgelopen vijf jaar waren de beste voor Atlantische rotskrab.” Welke invloed heeft het toerisme ondervonden?

In een recente periode is het toerisme toegenomen met „een formidabele 61 procent”, aldus een bericht. Natuurlijk komen de meeste toeristen in het zomerseizoen. Daarnaast is de export in de periode van 1996 tot 2001 bijna verdubbeld. Ook de werkgelegenheid is toegenomen. De schaduwzijde is dat velen die bij de voormalige veerdienst werkten, nu veel minder verdienen. Een andere klacht die wel geuit wordt, is dat de tol zo hoog is. Maar volgens sommigen is dat de prijs van de vooruitgang.

Heeft de makkelijke toegang tot het vasteland iets afgedaan aan de charme van het eiland? Het is inderdaad de vraag of degenen die ’van elders’ komen om van de rust op het eiland te genieten, in het ongerepte landschap en de zandduinen van Abegweit (gewiegd door de golven), zoals de oorspronkelijke bewoners, de Micmac-indianen, het eiland noemden, nog steeds aan het hectische tempo van het vasteland kunnen ontsnappen.

De Confederation Bridge is echt een heel indrukwekkende prestatie. Is de korte rit over de brug slaapverwekkend? Zeker niet. Door de langwerpige S-vorm kunnen automobilisten alert blijven en van de rit genieten. Misschien is deze brug een extra stimulans om eens naar de „Garden of the Gulf” te komen en de rustige manier van leven te ervaren, of u Anne of Green Gables nu mooi vindt of niet.

[Kader/Illustratie op blz. 19]

De lastige reis in de winter

De vroege Europese kolonisten op Prince Edward Island kwamen er al gauw achter dat ze door de bewegende ijsmassa’s elk jaar vijf maanden van het vasteland afgesneden waren. Het was een enorm karwei om het steeds veranderende drijfijs, dat zich vaak door stormwinden opeenhoopte, over te steken. Uiteraard was dit niets voor een held op sokken. De eerste poging tot een oversteek in de winter werd in 1775 ondernomen, toen de kolonisten in navolging van de Micmac-indianen kleine kano’s met houten glijders gebruikten. Vanaf die tijd zijn post en passagiers met zekere regelmaat ’s winters de zeestraat overgestoken, hoewel „er zelden een rij passagiers klaarstond om een kansje te wagen op de ijsboten”, zegt het boek Lifeline — The Story of the Atlantic Ferries and Coastal Boats. F. H. MacArthur schrijft in Maritime Advocate and Busy East: „Dames werden tegen dubbel tarief naar de overkant gebracht, want zij mochten geen fysieke arbeid verrichten. Mannelijke passagiers werden aan de boot vastgemaakt met leren riemen, die een tweevoudig doel dienden: als treklijnen en om te voorkomen dat [de mannen] verdronken als ze per ongeluk in het water terechtkwamen. De boten waren ongeveer vijf meter lang en een meter breed, [en] de boeg was omhooggebogen als de glijders van een slee. De buitenkant van de boot was bekleed met zware tinnen platen.” Naar verluidt was de laatste oversteek van zo’n ijsboot op 28 april 1917, waarna de regering een ijsbreker aanschafte, die net zo regelmatig maar veiliger door het ijs kwam.

[Illustratie]

Tot 1917 staken ijsboten de Northumberland Strait over

[Verantwoording]

Public Archives and Records Office of Prince Edward Island, Accession No. 2301-273

[Diagram op blz. 18]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

3 Hoofdligger 4 Tussenligger

 

2 Pijlerschacht

 

IJswering

 

1 Pijlervoet

[Kaart op blz. 16]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

Prince Edward Island

[Illustraties op blz. 17]

Prince Edward Island trekt jaarlijks honderdduizenden toeristen

[Illustratie op blz. 18]

De HLV Svanen plaatst een hoofdligger op een pijlerschacht

[Verantwoording]

Photo courtesy of Public Works & Government Services Canada and Boily Photo of Summerside

[Illustraties op blz. 18, 19]

Het midden van de brug ligt ongeveer 60 meter boven het water zodat schepen eronderdoor kunnen

[Illustratieverantwoording op blz. 17]

Tourism Prince Edward Island/John Sylvester