De zienswijze van de bijbel

Wat betekent het om gezinshoofd te zijn?

VOLGENS de bijbel is ’de man het hoofd van de vrouw’ (1 Korinthiërs 11:3; Efeziërs 5:23). Maar velen die zeggen respect te hebben voor de bijbel vinden het beginsel dat de man het hoofd is niet alleen ouderwets maar ook gevaarlijk. „De leerstelling dat vrouwen ’liefdevol onderworpen’ moeten zijn [aan hun man], kan als het tot in het extreme wordt doorgevoerd, tot fysieke en emotionele mishandeling leiden”, merkte een echtpaar op. Droevig genoeg komt het algemeen voor dat mannen misbruik maken van hun positie als gezinshoofd. „In veel landen”, zegt een auteur, „wordt het als normaal gezien om vrouwen te slaan — een mannelijk privilege dat in liedjes, spreekwoorden en huwelijksceremonies wordt geprezen.”

Sommigen opperen dat het bijbelse gezagsbeginsel tot dit wangedrag heeft geleid. Is het bijbelse denkbeeld dat de man het gezinshoofd is een vernedering voor vrouwen en een aanmoediging tot huiselijk geweld? Wat betekent het eigenlijk om gezinshoofd te zijn? *

Een gezinshoofd mag geen tiran zijn

Het bijbelse gezagsbeginsel is een liefdevolle regeling en heeft beslist niets met tirannie te maken. Het komt juist door het negeren van door God ingestelde autoriteit dat de man zijn vrouw vaak wreed overheerst (Genesis 3:16). Sinds de  tuin van Eden hebben mannen veelvuldig hun macht misbruikt en anderen, ook vrouwen en kinderen, op een gemene manier uitgebuit.

Toch is dat nooit Gods voornemen geweest. Jehovah heeft een afschuw van mensen die hun autoriteit misbruiken. Hij veroordeelde Israëlitische mannen die ’trouweloos handelden’ tegenover hun vrouw (Maleachi 2:13-16). Daarnaast zei God dat ’al wie geweld liefheeft, Zijn ziel stellig haat’ (Psalm 11:5). Mannen die hun vrouw slaan of mishandelen kunnen dus absoluut niet de bijbel gebruiken om hun gewelddadige gedrag te rechtvaardigen.

Wat betekent het een goed gezinshoofd te zijn?

Het gezagsbeginsel is een fundamentele regeling waarvan God gebruik maakt om de orde in het hele universum te handhaven. Behalve God zelf is iedereen rekenschap verschuldigd aan iemand. Mannen zijn onderworpen aan Christus, kinderen zijn onderworpen aan hun ouders en alle christenen zijn onderworpen aan de regering. Zelfs Jezus is onderworpen aan God. — Romeinen 13:1; 1 Korinthiërs 11:3; 15:28; Efeziërs 6:1.

Onderworpenheid aan leiderschap is noodzakelijk voor een ordelijke, stabiele samenleving. Evenzo is onderworpenheid aan een gezinshoofd essentieel voor het opbouwen van een sterk, gelukkig en vredig gezin. Als de man of vader in het gezin ontbreekt, verandert dat niets aan dit feit. In zulke gezinnen wordt de moeder het gezinshoofd. Wanneer beide ouders er niet meer zijn, kan het oudste kind of een ander familielid de rol van gezinshoofd overnemen. In alle gevallen trekken de gezinsleden er voordeel van als ze gepast respect tonen voor degene die gemachtigd is de leiding te nemen.

Het gaat er dus om het gezagsbeginsel niet te verwerpen, maar in plaats daarvan te leren gezag op een juiste wijze te bezien en uit te oefenen. De apostel Paulus spoort christelijke echtgenoten aan om het hoofd van hun gezin te zijn „evenals ook de Christus het hoofd van de gemeente is” (Efeziërs 5:21-23). Zo wijst Paulus erop dat de manier waarop Christus met de gemeente omging de volmaakte maatstaf is voor het uitoefenen van gezag als hoofd. Welk voorbeeld heeft Christus gegeven?

Hoewel Jezus als Messias en toekomstige Koning autoriteit had gekregen van God zelf en veel intelligenter was en veel meer levenservaring had dan zijn discipelen, was hij liefdevol, hartelijk en meelevend. Hij was nooit wreed, onbuigzaam of veeleisend. Hij deed niet gewichtig en hij herinnerde iedereen er niet voortdurend aan dat hij de Zoon van God was. Jezus was nederig, „ootmoedig van hart”. Als gevolg daarvan was ’zijn juk weldadig en zijn vracht licht’ (Mattheüs 11:28-30). Hij was dus benaderbaar en redelijk. Paulus zegt zelfs dat Jezus de gemeente zo liefhad ’dat hij zich voor haar overleverde’. — Efeziërs 5:25.

Hoe kunnen we Jezus als hoofd navolgen?

Hoe kunnen gezinshoofden Christus’ eigenschappen nabootsen? Een gezinshoofd met verantwoordelijkheidsgevoel toont bezorgdheid voor het fysieke en geestelijke welzijn van zijn gezin. Hij doet zijn uiterste best door voldoende tijd en aandacht te besteden aan hun individuele en collectieve behoeften. De belangen van zijn partner en kinderen komen vóór die van hemzelf (1 Korinthiërs 10:24; Filippenzen 2:4). * Door in zijn dagelijks leven bijbelse beginselen en leringen toe te passen, wint de man het respect en de steun van zijn vrouw en kinderen. Onder zijn liefdevolle gezag als hoofd kunnen hun gezamenlijke pogingen om eventuele problemen op te lossen, succes hebben. Door zo zijn gezag in overeenstemming met de bijbel uit te oefenen, zal de man een gelukkig gezin opbouwen dat tot lof en heerlijkheid van God functioneert.

Een verstandig gezinshoofd is ook nederig. Wanneer dat nodig is zal hij zonder aarzelen zijn excuses aanbieden, zelfs als hij het moeilijk vindt om toe te geven dat hij fout was. De bijbel zegt dat er redding is „in de veelheid van raadgevers” (Spreuken 24:6). Ja, nederigheid zal een gezinshoofd ook motiveren om, wanneer dat passend is, naar de mening van zijn vrouw en kinderen te luisteren en er daadwerkelijk rekening mee te houden. Door Jezus na te volgen, zorgt een christelijk gezinshoofd ervoor dat zijn gezag niet alleen tot geluk en veiligheid voor zijn gezin leidt, maar ook tot eer en heerlijkheid is van de Insteller van het gezin, Jehovah God. — Efeziërs 3:14, 15.

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 26]

Een echtgenoot die redelijk is, houdt rekening met de mening van zijn vrouw en kinderen