Wat voor vader kinderen nodig hebben

KINDEREN hebben een vader nodig die van hen houdt, die voor hen klaarstaat en die alles doet wat hij kan om hen te helpen tot verstandige, betrouwbare volwassenen op te groeien. Dat kinderen zo’n vader nodig hebben, wordt niet altijd onderkend.

Natuurlijk zijn het de moeders die kinderen ter wereld brengen, en het belang van een goede moeder kan niet genoeg beklemtoond worden. Maar in The Wilson Quarterly werd opgemerkt dat de vader een even belangrijke rol speelt, met de woorden: „De aftakeling van het vaderschap is een belangrijke oorzaak van veel van de zeer verontrustende problemen die de Amerikaanse samenleving teisteren” — en, zouden we eraan kunnen toevoegen, de rest van de wereld.

De Braziliaanse krant Jornal da Tarde maakte melding van een onderzoek waaruit bleek dat veel gedragsproblemen onder jongeren — zoals agressiviteit, onhandelbaarheid, slechte prestaties op school en apathie — vaak „het gevolg zijn van de afwezigheid van een vader”. En het Italiaanse boek Gli imperfetti genitori van Marcello Bernardi beklemtoont dat kinderen, om zich goed te kunnen ontwikkelen, bij voorkeur door twee ouders grootgebracht moeten worden.

Het gezinsleven kan verbeterd worden

Zelfs als een nalatige vader heeft bijgedragen tot problemen in het gezin of er grotendeels verantwoordelijk voor is, wil dit nog niet zeggen dat de dingen niet rechtgezet kunnen worden en het gezinsleven niet verbeterd kan worden. Hoe dan? Wat moet de vader doen?

Kinderen hebben duidelijk behoefte aan structuur in het gezin; ze moeten voelen dat iemand die geïnteresseerd is in hun welzijn de leiding heeft. Als aan die behoefte niet wordt voldaan, zoals tegenwoordig vaak het geval is, heeft dat een nadelige invloed op het leven van de kinderen. Toch is de situatie nooit hopeloos, of er nu een vader in het gezin is of niet. „Een vader van vaderloze jongens”, zegt de bijbel in Psalm 68:5, „is God in zijn heilige woning.” *

Waar hulp te vinden is

Dat Gods hulp van essentieel belang is voor succes en dat die hulp ook te vinden is, blijkt uit de situatie die beschreven wordt door Lidia, het meisje in Polen dat in het vorige artikel werd genoemd. Hoe was het gezinsleven bij haar thuis? Hoe kreeg het gezin hulp van God?

Franciszek, Lidia’s vader, geeft toe dat hij, zoals zijn dochter vertelde, zijn gezin verwaarloosde toen de kinderen klein waren. Hij zegt: „Het interesseerde me niet wat onze kinderen deden. Ik toonde geen genegenheid en we hadden  totaal geen band met elkaar.” Daarom wist hij niet dat toen Lidia veertien was, zij en haar jongere broer en zus al naar wilde feesten gingen, rookten, dronken en aan vechtpartijen meededen.

Uiteindelijk ging Franciszek beseffen in wat voor moeilijkheden zijn kinderen verzeild dreigden te raken. Hij was geschokt en besloot er iets aan te doen. „Ik bad tot God om hulp”, zegt hij. Merkwaardig genoeg kwamen er kort daarna Jehovah’s Getuigen bij hem aan de deur, en hij en zijn vrouw namen bijbelstudie. Mettertijd gingen de ouders in hun leven toepassen wat ze uit de bijbel leerden. Wat was de uitwerking op de kinderen?

Franciszek vertelt: „Ze begonnen te merken dat ik niet meer dronk en dat ik een betere vader werd. Ze wilden Jehovah’s Getuigen beter leren kennen. Ze gingen ook de bijbel bestuderen en gaven hun slechte vrienden op.” Rafał, de zoon, zegt over zijn vader: „Ik ging van hem houden als een vriend.” Hij zegt verder: „De straatbende was ineens niet belangrijk meer. We waren druk bezig met geestelijke activiteiten.”

Franciszek is nu ouderling in een gemeente van Jehovah’s Getuigen, en hij heeft nog steeds veel belangstelling voor zijn gezin en voor de geestelijke groei van elk gezinslid. Zijn vrouw en Lidia zijn pioniers, volletijdpredikers. Rafał en zijn jongere zus, Sylwia, bestuderen de bijbel, geven commentaar op de vergaderingen en delen hun geloof met anderen, en dat alles doen ze heel enthousiast.

Hij paste zelf toe wat hij onderwees

Sta ook eens stil bij wat er met Luis gebeurde, de vader van Macarena. Zij is het 21-jarige meisje in Spanje dat in het openingsartikel werd aangehaald. Luis had de leefstijl van zijn eigen vader, die alcoholist was, overgenomen. Zoals Macarena zei, ging hij vaak dagenlang samen met zijn vrienden weg. Bovendien behandelde hij zijn vrouw als een dienstmeisje in plaats van een gerespecteerde partner. Ze stonden op het punt uit elkaar te gaan, en Macarena en haar jongere broer en zus waren helemaal overstuur.

Maar na een tijdje ging Luis met Jehovah’s Getuigen de bijbel bestuderen. Hij vertelt: „Ik begon tijd met mijn vrouw en kinderen door te brengen. We praatten samen, aten samen en bestudeerden de bijbel samen. We deden ook samen huishoudelijke karweitjes en dingen voor ontspanning.” Macarena zegt: „Ik begon de aanwezigheid van een zorgzame vader te voelen die echt belangstelling voor zijn gezin toonde.”

Belangrijk is dat Luis niet alleen zijn gezin aanmoedigde om God te dienen maar ook zelf toepaste wat hij onderwees. Hij gaf „een bloeiend bedrijf” op, vertelt Macarena, „omdat het te veel tijd opslokte en hij meer aandacht aan het gezin wilde besteden”. Dat had een opvallend goede uitwerking. „Zijn voorbeeld leerde me hoe ik een ’zuiver oog’ kon houden en geestelijke dingen op de eerste plaats kon stellen”, zegt Macarena. Ze dient nu als pionier, en haar moeder en haar jongere broertje en zusje zijn actieve leden van de christelijke gemeente.

De beslissing van de topfunctionaris

Het is duidelijk dat kinderen een vader nodig hebben die beslissingen neemt met het welzijn van zijn kinderen in gedachten. De tienerzoon van Takeshi Tamura, de Japanse topfunctionaris die in het vorige artikel werd genoemd, ging met slechte vrienden om en leek echt in de problemen te zullen komen. Dat was in 1986, het jaar waarin Takeshi zijn topfunctie bij de Japanse Nationale Spoorwegen besloot op te geven. Hoe denkt Takeshi nu, ruim achttien jaar later, over zijn beslissing?

„Het is misschien wel de beste beslissing die ik ooit heb genomen”, zei hij onlangs. „Dat ik meer tijd met mijn zoon doorbracht en dingen met hem samen deed, zoals de bijbel met hem bestuderen, heeft een opvallend goede uitwerking gehad. We werden vrienden, en hij stopte met zijn slechte omgang en verkeerde gedrag.”

Takeshi’s vrouw was een paar jaar daarvoor een Getuige van Jehovah geworden, en haar voorbeeldige gedrag bewoog haar man ertoe de bijbel te onderzoeken en meer aandacht aan zijn gezin te geven. Uiteindelijk werden ook hij, zijn zoon en zijn dochter Getuigen. Takeshi en  zijn zoon dienen nu als ouderling in hun respectieve gemeenten, en zijn vrouw en dochter pionieren.

Vaders hebben hulp nodig

Veel vaders beseffen wel dat ze hun kinderen verwaarlozen maar weten niet wat ze voor hen moeten doen. In het Spaanse nieuwsblad La Vanguardia stond de kop: „42 procent van de [Spaanse] ouders geeft toe niet te weten hoe ze hun tienerkinderen moeten opvoeden”. Maar hetzelfde kan gezegd worden over de vaders van jongere kinderen en peuters. In weerwil van wat veel mensen denken, hebben ook deze jongere kinderen de aanwezigheid en aandacht van een toegewijde vader nodig.

Wat is er nog meer te zeggen over de vraag hoe iemand een goede vader wordt? Wie zijn de beste voorbeelden voor vaders, en wat valt er van hen te leren? Deze vragen worden in het slotartikel besproken.

[Voetnoot]

[Illustraties op blz. 7]

Vaders die hun kinderen gaven wat ze nodig hadden

Franciszek en zijn gezin

Luis en zijn gezin

Takeshi en zijn gezin