Verzamelen — Een hobby die om evenwichtigheid vraagt

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN AUSTRALIË

U BEWAART vast ook weleens dingen omdat ze ’ooit’ nog van pas zouden kunnen komen. Maar als u na verloop van tijd beseft dat u ze toch nooit zult gebruiken, gooit u ze waarschijnlijk weg. Het is echter interessant dat veel mensen het geweldig vinden om dingen te verzamelen waar ze misschien nooit iets aan zullen hebben. Dat zijn mensen die van verzamelen hun hobby hebben gemaakt.

Sommige hobbyisten verzamelen de ’gebruikelijke’ dingen, zoals stenen, postzegels of oude munten. Anderen hebben een passie voor het verzamelen van poppen, opgezette dieren, lepels, medailles, ansichtkaarten, antiek, muziekopnames of souvenirs. De mogelijkheden zijn eindeloos! Een advocaat in de Verenigde Staten bijvoorbeeld heeft een verzameling van zo’n 200.000 spoorwegspijkers! Hij is een van de honderden hobbyisten die het platteland afzoeken naar oude spoorwegspijkers met een datumafdruk op de kop.

Harper’s Magazine merkt op: „Mensen verzamelen de gekste dingen — tanden en toupetten, doodskoppen en koektrommels, tramkaartjes, haar en waaiers en vliegers en verlostangen, honden en munten, wandelstokken, kanaries en schoenen, . . . knopen en botten, hoedenspelden en vervalste handtekeningen en eerste edities en gasmaskers.”

Dan zijn er nog de verzamelaars die van bizarre dingen houden. Een Russische gravin  bijvoorbeeld verzamelde ondersteken (po’s voor liggende patiënten) van rijke of beroemde mensen. Een Japanse regent had een verzameling van 5000 honden, ondergebracht in luxueuze hokken. Volgens Harper’s Magazine had één rijke verzamelaar een collectie van duizenden vlooien, „bewaard op sterkwater in afzonderlijke flesjes, met de plaats van herkomst erop en de naam van de gastheer, dier of mens”.

Zulke extreme gevallen buiten beschouwing gelaten, is het idee om dingen te verzamelen niets nieuws. Het verzamelen van grote aantallen boeken en handschriften bijvoorbeeld is al heel oud. Het boek Light From the Ancient Past vertelt hoe de Assyrische koning Assurbanipal (zevende eeuw voor onze jaartelling) zijn secretarissen overal naar toe stuurde om exemplaren van oude verslagen en documenten te verzamelen voor zijn hofbibliotheek in Nineve. Assurbanipals paleis met deze fenomenale bibliotheek werd in 1853 blootgelegd.

Ook de Griekse en de Romeinse aristocratie stonden bekend om hun verzamelingen, maar dan van kunst. Het boek Collecting — An Unruly Passion zegt: „In de tijd van Cicero en Caesar was Rome de belichaming van triomfantelijke extravagantie en duurdoenerij. . . . Kunsthandelaars besloegen hele stratenblokken. Sommigen van de rijkste burgers hadden zelfs een eigen museum.”

Wat is er zo fascinerend aan verzamelen?

Waarom maken mensen tegenwoordig een hobby van verzamelen? The Encyclopedia Americana zegt: „Mensen hebben om veel redenen hobby’s, maar vooral voor hun plezier. Hobby’s zijn ontspannend en bieden afwisseling in de dagelijkse routine.” Velen vinden het inderdaad gewoon leuk om hun dierbare verzameling telkens opnieuw te bekijken.

Een artikel in de Australische krant The Canberra Times voert bovendien aan dat de verzameling van een hobbyist „herinneringen aan plaatsen en mensen naar boven kan halen die door de hersenen in een bijna vergeten hoekje waren gestopt. Als het om een verzameling antiek gaat, wordt er een brug geslagen tussen de bekwaamheid en aspiraties van vroegere generaties en de waardering voor het comfort van onze eigen generatie.” Dingen verzamelen kan inderdaad heel leerzaam zijn. Rex Nan Kivell bijvoorbeeld was een bekende verzamelaar in Australië. Hij had een heel bijzondere collectie van zo’n 15.000 voorwerpen die met de vroegste geschiedenis van Australië en Nieuw-Zeeland te maken hadden.

Nog een reden waarom verzamelen zo populair is, is misschien eenvoudig dat volgens veel mensen verzamelobjecten een goede financiële investering zijn. De Utne Reader zegt: „Waarom zouden mensen anders 65 euro betalen voor een stel ’originele tickets voor [het popfestival] Woodstock van 1969’, compleet met een brief die de echtheid bevestigt, terwijl ze niet eens naar het concert geweest zijn? . . . Het verzamelen van dingen die met de popcultuur te maken hebben, is big business geworden.”

Maar wees voorzichtig. Het artikel in The Canberra Times waarschuwt: „Verzamelen is niet altijd leuk. Er zijn valstrikken. Niet alle verkopers zijn gewetensvol, en het komt vaak voor dat men kopieën en vervalsingen laat doorgaan voor iets kostbaars zonder zich te storen  aan fatsoensnormen of moraal.” Het zou een hele teleurstelling zijn als iemand erachter komt dat zijn ’investering’ een waardeloze vervalsing is! De woorden in Spreuken 14:15 zijn voor verzamelaars dus heel praktisch: „Iedereen die onervaren is, hecht geloof aan elk woord, maar de schrandere geeft acht op zijn schreden.”

De noodzaak van evenwichtigheid

In verzamelen kan ook te veel tijd, energie en geld gaan zitten. Eén verzamelaarster beschreef haar gewoonte als „een ondraaglijke rusteloosheid”. Alastair Martin, die zijn hele leven al dingen verzamelt, gaf zelfs toe dat sommige verzamelaars „een beetje excentriek zijn”.

In zijn boek Collecting — An Unruly Passion zei Werner Muensterberger: „Als je verzamelaars observeert, ontdek je al snel een constante behoefte aan nieuwe aanwinsten, zelfs een hunkering ernaar. . . . Het is niet zozeer het fenomeen van verzamelen op zich dat voor de buitenstaander misschien vreemd lijkt, maar eerder de ongewone persoonlijkheid van veel verzamelaars, hun emotionele betrokkenheid bij het zoeken naar voorwerpen, hun opwinding of verdriet bij het vinden of verliezen ervan, en hun soms vreemde houdingen en gedragingen.”

Zou een christen er goed aan doen zo in een hobby op te gaan dat hij op een onverstandige of gênante manier tot uitersten vervalt? Nee, want de bijbel moedigt ons aan ’evenwichtig te blijven’ (1 Petrus 1:13, vtn.). En hoewel een hobby leuk kan zijn, is het eenvoudig niet een van „de belangrijker dingen” waarmee een godvrezend persoon zich zou moeten bezighouden (Filippenzen 1:10). Leer van koning Salomo. Hij gebruikte zijn enorme vermogen voor een indrukwekkende verzameling huizen, wijngaarden, bomen en vee. „Alles waar mijn ogen om vroegen, onthield ik ze niet”, bekende Salomo. Maar gaf het hem diepe voldoening zijn leven aan zulke dingen te wijden? Salomo antwoordt: „Ik, ja ik, wendde mij tot al mijn werken die mijn handen hadden verricht en tot het harde werk waaraan ik hard had gewerkt om het tot stand te brengen, en zie! alles was ijdelheid en een najagen van wind.” — Prediker 2:3-11.

Hoe kunt u voorkomen dat uw belangstelling voor verzamelen de belangrijker dingen gaat overschaduwen? U zou u kunnen afvragen: hoeveel tijd kan ik redelijkerwijs aan deze hobby besteden? Houd in gedachte dat het niet blijft bij de aanschaf van het gewilde artikel. De verzamelobjecten nakijken, ze regelmatig schoonmaken, ze uitstallen, ze bewonderen en ze beveiligen — het kost allemaal tijd. En hoe zit het met de kosten? Zal de hobby middelen opslokken die u nodig hebt om voor uw gezin te zorgen? (1 Timotheüs 5:8) Hebt u de zelfbeheersing om iets niet te kopen als u het zich eigenlijk niet kunt veroorloven? Wat dat betreft, hoe u het ook wendt of keert, u kunt eenvoudig niet alles verzamelen wat er te vinden is. Wat Salomo over boeken zei, geldt ook voor andere verzamelobjecten: „Aan het maken van veel boeken komt geen eind, en veel toewijding eraan is afmattend voor het vlees” (Prediker 12:12). Er is dus een gezond evenwicht nodig.

Volgens de titel van het eerder aangehaalde boek Collecting — An Unruly Passion is verzamelen „een onbeheersbare passie”. Maar dat hoeft niet zo te zijn. Als verzamelen binnen de perken wordt gehouden en men evenwichtig en matig blijft, kan het een ontspannende, leuke en misschien zelfs leerzame hobby zijn.

[Illustratie op blz. 26]

Het is verstandig de kosten te berekenen van een hobby wat betreft de tijd en de uitgaven die erbij betrokken zijn