Een blik op de wereld

Oudste universiteit van de wereld?

Een team van Poolse en Egyptische archeologen heeft de oude universiteit van Alexandrië (Egypte) blootgelegd. Volgens de Los Angeles Times trof het team 13 collegezalen aan — alle even groot — die samen plaats konden bieden aan wel 5000 studenten. In die zalen, zegt de krant, „bevinden zich aan drie zijden van de ruimten rijen met trapvormige banken, en die lopen op sommige plekken door zodat er een U ontstaat”. In het midden is een verhoogde zetel, waarschijnlijk voor de docent. „Het is in het hele Middellandse-Zeegebied nog nooit voorgekomen dat op een Grieks-Romeins opgravingsterrein zo’n complex van collegezalen is blootgelegd”, zegt archeoloog Zahi Hawass, hoofd van de Opperste Raad voor Oudheden van Egypte. Hawass omschrijft het als „misschien wel de oudste universiteit ter wereld”.

 Knoflookijs

Knoflook wordt al lang geprezen om zijn medicinale eigenschappen. Nu heeft de Mariano Marcos Staatsuniversiteit in het noorden van de Filippijnen knoflookijs ontwikkeld dat bevorderlijk is voor de gezondheid, schrijft de krant Philippine Star. Men hoopt dat het nieuwe product nuttig is voor mensen die lijden aan kwalen die naar men zegt door knoflook kunnen worden verlicht. Het gaat bijvoorbeeld om gewone verkoudheid, koorts, hoge bloeddruk, ademhalingsaandoeningen, reuma, slangenbeten, kiespijn, tuberculose, kinkhoest, wonden en zelfs kaalheid. Dus wie wil er een knoflookijsje?

Het noordpoolgebied: ooit subtropisch

Een internationaal team van wetenschappers dat diepzeeboringen heeft verricht in de Noordelijke IJszee tussen Siberië en Groenland zegt dat er in het gebied ooit een subtropisch klimaat heeft geheerst. Bij de proefboringen was de expeditie afhankelijk van de ondersteuning van drie ijsbrekers. Er werden boormonsters verkregen van bijna 400 meter onder de zeebodem. Minuscule fossielen van zeeplanten en -dieren die in deze monsters werden aangetroffen, toonden aan dat de oceaantemperatuur ooit rond de 20 graden Celsius moet hebben gelegen, in plaats van de huidige temperatuur, die net onder het vriespunt ligt. Volgens professor Jan Backman van de Universiteit van Stockholm die door BBC News werd geciteerd, „zal de vroege geschiedenis van de Noordelijke IJszee opnieuw geëvalueerd worden op basis van de wetenschappelijke resultaten die bij deze expeditie zijn verzameld”.

Digitale schermen op school

In ruim 21.000 klaslokalen van basisscholen in Mexico worden het traditionele schoolbord, het krijt en de wisser vervangen door een beeldscherm dat aangesloten is op een computer, bericht El Universal in Mexico-Stad. Op dit moment wordt het scherm van 1 bij 2 meter gebruikt in de vijfde en zesde klas. Er zijn zeven digitale boeken beschikbaar voor de lessen in geschiedenis, natuurwetenschappen, wiskunde, aardrijkskunde en andere vakken. Het scherm kan ook worden gebruikt om video’s te vertonen. Eén onderwijzer zegt dat de leerlingen uit zijn klas nu „de piramiden van Tikal en Palenque [hebben] bezocht, de gebruiken van de Maya hebben gezien en naar [hun] muziek hebben geluisterd”. Het nut? „De kinderen letten beter op, leren meer en doen beter mee.”

Een miljoen zelfdodingen per jaar

Bijna de helft van alle mensen die op een onnatuurlijke manier sterven, sterft door zelfdoding. Elk jaar plegen wel een miljoen mensen zelfmoord, een aantal dat in 2001 het totale dodencijfer als gevolg van moord en oorlog overtrof. Tegenover elke zelfmoord staan 10 tot 20 mislukte pogingen daartoe. De cijfers werden gepubliceerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in Genève (Zwitserland). De WHO wijst erop dat er bij elk sterfgeval „heel veel familieleden en vrienden zijn van wie het leven in emotioneel, maatschappelijk en financieel opzicht wordt verwoest”. Het rapport merkt op dat een hoge eigenwaarde, steun van vrienden en familie, stabiele relaties en een religieuze of geestelijke overtuiging factoren zijn die zelfmoord kunnen voorkomen.

Stofstormalarm

Het gebruik van terreinauto’s in de woestijn „heeft wereldwijd bijgedragen tot een tienvoudige toename van stofstormen en heeft het milieu en de gezondheid van de mens geschaad”, meldt de Londense Times. De wagens ruïneren het kwetsbare oppervlak van de woestijn, waardoor er stofdeeltjes worden weggeblazen. „Er rijden nu enorme aantallen van die wagens door de woestijnen”, zegt professor Andrew Goudie van de Universiteit van Oxford. „In het Midden-Oosten gebruiken nomaden die eerst altijd op kamelen reden, nu terreinwagens bij het hoeden van hun kudden vee.” Goudie waarschuwt dat stofstormen niet alleen stof van woestijnen laten opwaaien, maar ook „pesticiden uit landbouwgrond en uit opgedroogde beddingen van meren . . . in de atmosfeer brengen”. Deeltjes die in de lucht zweven, dragen ook allergenen en sporen met zich mee die ernstige gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Milieudeskundigen vrezen dat delen van Afrika getroffen zullen worden door een verschijnsel dat lijkt op de Dust Bowl uit de jaren 30. Die was het gevolg van droogte en onoordeelkundige bodembewerking en heeft de prairies in de Verenigde Staten verwoest.

Bergbeklimmers boeten voor roekeloosheid

Elk jaar komen er honderden mensen tijdens het bergbeklimmen om het leven. Enkelen worden het slachtoffer van vallend gesteente of van onvoorziene gezondheidsproblemen zoals een hartaanval. Maar volgens de Leipziger Volkszeitung is roekeloosheid een van de voornaamste doodsoorzaken in de bergen. Het probleem is niet beperkt tot jonge en onervaren mensen. Miggi Biner, voorzitter van de Vereniging van Berggidsen in Zermatt (Zwitserland), zegt: „Of iemand nu ervaren is of onervaren, vaak is het een kwestie van zelfoverschatting of onvoldoende aandacht voor het weer en de omstandigheden.” Sommige mensen die een gsm bij zich hebben, zijn er ten onrechte van overtuigd dat er altijd een helikopter ingezet zal kunnen worden om hen uit elke noodsituatie te redden.

Abnormale monstergolven

Men zegt dat er elke week ergens op de wereld gemiddeld twee grote schepen zinken. Zelfs supertankers en gigantische containerschepen van ruim 200 meter lengte zijn ten onder gegaan. Veel van die rampen zijn vermoedelijk veroorzaakt door vernietigende golven. Berichten van huizenhoge golven die grote schepen tot zinken kunnen brengen, zijn lange tijd afgedaan als enkel sterke zeemansverhalen. Maar een onderzoeksteam van de Europese Unie hecht wel geloof aan zulke verhalen. Op radarbeelden die een satelliet van de oceanen heeft gemaakt, werd gespeurd naar gigantische golven. Projectleider Wolfgang Rosenthal zegt in de Süddeutsche Zeitung: „We hebben bewezen dat monstergolven vaker voorkomen dan men dacht.” In drie weken tijd zag het team er op zijn minst tien. Zulke bijna verticale golven kunnen wel 40 meter hoog zijn, en een schip dat erdoor wordt bedolven, kan ernstig beschadigd raken of zelfs tot zinken worden gebracht. Er zijn maar weinig schepen tegen bestand. „Nu moeten we analyseren of de golven te voorspellen zijn”, zegt Rosenthal.