Wanneer overleven afhangt van  misleiding

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN SPANJE

IN DE insectenwereld zijn er elke dag twee dringende kwesties aan de orde: hoe vind ik genoeg te eten, en hoe voorkom ik dat ik zelf word opgegeten. Insecten zijn verleidelijke hapjes voor vogels, kikkers en hagedissen. Voor veel insecten hangt overleven af van de vraag of ze al dan niet opgaan in hun omgeving.

Voor zo’n verdwijntruc maken een aantal insectensoorten gebruik van opmerkelijke camouflagemethoden. De doeltreffendheid van de camouflage overtreft elke vermomming die ooit aan het menselijk brein is ontsproten. Kijk eens naar de volgende drie treffende voorbeelden:

● Bladvlinders. De bruine onderkant van hun vleugels is bijna niet te onderscheiden van een dood blad. Ze hebben niet alleen dezelfde kleur als het blad, maar ook dezelfde nerven en steel. De vermomming van de vlinders is zo goed dat als ze op een groen blad neerstrijken ze er toch uitzien als een dood blad dat van een hogere tak is neergedwarreld.

● Sabelsprinkhanen. Om te overleven, imiteren veel sabelsprinkhanen geen dode maar juist groene bladeren. „Ze vertonen niet alleen gelijkenis qua vorm en kleur, maar ook wat het patroon van de nerven betreft en de spikkels van een schimmelaanval”, legt een boek uit. Als u de foto hiernaast goed bekijkt, ziet u op de vleugel van het insect de spikkeltjes die zijn vermomming nog realistischer maken.

● Helmcicaden. Deze kleine insecten worden steevast over het hoofd gezien. En hierin ligt voor hen de sleutel om te overleven: ze gaan op in de omgeving door een rijtje doorns te imiteren. In dit geval ziet elk insect eruit als een doorn, en als er een hele rij helmcicaden op een tak zit, lijkt het net of die stekels heeft. Alleen als u heel goed kijkt, zult u zien dat de doorns gewoon kleine helmcicaden zijn.

De verscheidenheid in insectencamouflage is bijna net zo opmerkelijk als de precisie ervan. Een rups in Costa Rica lijkt precies op vogeluitwerpselen, terwijl wandelende takken nauwelijks kunnen worden onderscheiden van — u raadde het al — takken. Er bestaat een Zuid-Afrikaanse sprinkhaan die erg op een steen lijkt, en in Israël komt een wants voor die de bloeiende plant waarmee hij zich voedt, volmaakt imiteert.

Waaruit de camouflage ook bestaat, ze biedt bescherming aan het insect en geeft ons een fascinerende blik in de verbluffende verscheidenheid van de schepping.

[Illustratie op blz. 22]

Wandelende tak

[Illustratie op blz. 23]

Bladvlinder

[Verantwoording]

Zoo, Santillana del Mar, Cantabria, España

[Illustratie op blz. 23]

Sabelsprinkhaan

[Illustratie op blz. 23]

Helmcicaden

[Illustratie op blz. 23]

Een rups die op vogeluitwerpselen lijkt

[Verantwoording]

© Gregory G. Dimijian/Photo Researchers