„Heeft u weleens een bolivianita gezien?”

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN BOLIVIA

WE STAPTEN binnen in een piepkleine ruimte en verwachtten niet iets van buitengewone schoonheid te vinden. Een jonge edelsmid keek op van zijn veelgebruikte werkbank, die bezaaid lag met gereedschap en schetsen. We zeiden dat we op zoek waren naar sieraden.

Hij was vriendelijk en toen we hem vertelden van onze eigen pogingen om sieraden te maken, begonnen zijn ogen te glimmen. Hij begon te vertellen over zijn ambacht en liet ons een paar van zijn creaties zien. Hij is een getalenteerd edelsmid. Toen vroeg hij ons: „Heeft u weleens een bolivianita gezien?”

Een ontdekking

Toen hij onze vragende blik zag, schoof hij de rommel op zijn werkbank aan de kant en rolde voorzichtig een zwartfluwelen doek uit voor onze eerste kennismaking met deze geslepen edelstenen die op het eerste gezicht donkerpaars zijn. Maar toen we er één tegen het licht hielden, zagen we er de glinstering van goud in. Dat is de unieke schoonheid van bolivianiet, een fascinerende combinatie van paarse amethist en amberkleurige citrien in één steen.

Bolivianiet (bolivianita in het Spaans) is een handelsnaam voor ametrien. In 1989 werd de steen voor het eerst aan het publiek verkocht. Toen we hoorden dat Bolivia, waar we wonen, naar verluidt de enige noemenswaardige vindplaats is van natuurlijk ametrien, wilden we weleens zien waar deze zeldzame maar betaalbare steen vandaan komt.

Een avontuurlijke tocht

Een bezoek aan de mijn bleek een heel avontuur te zijn. In Puerto Suárez, vlak bij de grens met Brazilië, stapten we in een bootje met een buitenboordmotor en voeren zo’n 150 kilometer in noordelijke richting de rivier de Paraguay op, door het natuurgebied Pantanal. We stonden er versteld van welke dieren er in het  wild voorkomen: reigers en jabiroes in de lucht, alligators in het water en spelende otters op de oever van de rivier.

Zes uur later kwamen we op onze plaats van bestemming aan en stapten we in een vrachtwagen met vierwielaandrijving voor de rit naar de mijn, waar zo’n 120 mensen werken. Twee technici boden vriendelijk aan ons rond te leiden. De mijn beslaat ongeveer tien vierkante kilometer en bevat heel wat schachten, sommige van wel zestig meter diep. De technici legden uit dat ze de traditionele mijnbouwmethoden van boren en opblazen gebruiken, maar dat als eenmaal de edelsteenafzettingen zijn bereikt, de kristallen met de hand worden verwijderd. De verschillende ruwe stenen worden naar het verwerkingsbedrijf gebracht, waar 18 procent ervan in edelstenen wordt veranderd. Van de rest worden kralen, bollen en prisma’s gemaakt. Uit sommige stukken worden figuren gesneden, en andere brokken worden als decoratiestukken verkocht zonder te zijn bewerkt.

Een grot met kristallen

Voor onze afdaling in de mijn moesten we helmen op en handschoenen aan. Met zaklantaarns daalden we via zes houten ladders af in een schacht van zo’n twintig meter diep. Toen we aan het eind van een slingerende tunnel kwamen, viel onze mond open van verbazing. We staarden in een ruimte van 4 bij 3 bij 1 meter, bekleed met purper- en goudkleurig kristal. De eigenaar van de mijn is van plan dit natuurwonder te behouden voor bezoekers. Het is een van de mooiste dingen die we ooit hebben gezien.

Het is niet helemaal duidelijk hoe nu die twee kleuren in één kristal terechtkomen. Het lijkt erop dat er tijdens de vorming van de kwartskristallen een verandering heeft plaatsgevonden in de geochemische omstandigheden, de temperatuur, de straling of de druk. De stenen worden vakkundig door edelsteenkundigen gesneden en gepolijst zodat in elke edelsteen beide kleuren te zien zijn.

Het was een onvergetelijke tocht. Als we aan die geïsoleerde mijn denken en aan de inspanningen die nodig zijn om de edelstenen los te halen, te snijden en te polijsten, krijgen we nog meer waardering voor de schoonheid van de bolivianita. — Psalm 104:24.

[Illustratie op blz. 16, 17]

Een mijnwerker bekijkt een kristal

[Illustratie op blz. 16, 17]

Met kristal beklede grot

[Illustratie op blz. 16, 17]

Verwijdering van kristallen

[Illustratie op blz. 17]

Een geslepen bolivianita

[Illustratieverantwoording op blz. 16]

All photos except cavern: Minerales y Metales del Oriente, S.R.L.

[Illustratieverantwoording op blz. 17]

Gems: Minerales y Metales del Oriente, S.R.L.