De ketenen verbreken van alcoholmisbruik

„Mijn vader was alcoholist, en ik volgde zijn voorbeeld. Toen ik twaalf was, dronk ik al. Tegen de tijd dat ik trouwde, was ik dag aan dag dronken. Ik werd gewelddadig; vaak kwam de politie mijn gezin te hulp. Mijn gezondheid ging achteruit. De alcohol bezorgde me een maagbloeding die ik maar ternauwernood overleefde. Ik kreeg cirrose en anemie. Ik werd lid van zelfhulpgroepen in een poging te stoppen, maar het haalde niets uit. Ik voelde me alsof ik gevangen zat in een web en me daar niet uit kon losmaken.” — VÍCTOR, * ARGENTINIË.

STEEDS weer worden er dit soort verhalen verteld door personen die in de greep van alcohol zijn geraakt. Net als Víctor hebben ze het idee in een val te zitten waar ze niet uitkomen. Kunnen door alcohol veroorzaakte problemen overwonnen worden, of zelfs helemaal vermeden? En zo ja, hoe?

Het probleem erkennen

Ten eerste is het van het grootste belang dat de drinker of drinkster en degenen in zijn of haar naaste omgeving het erkennen als er van een probleem sprake is. Afhankelijkheid is nog maar het topje van een ijsberg. Die toestand heeft zich in de loop van de tijd ontwikkeld uit een patroon van drinken dat misschien gematigd begonnen is. Verrassend genoeg komen de meeste door alcohol veroorzaakte ongelukken, gewelddaden en maatschappelijke problemen niet op het conto van mensen die dwangmatige drinkers zijn. Merk op wat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt: „De beste manier om het totaal van alcoholgerelateerde problemen in een gemeenschap terug te dringen, is de nadruk te leggen op het inperken van het drinken van de matige drinkers, en niet eens zozeer van de zware drinkers.” (Wij cursiveren.) Overstijgt uw drinken de door gezondheidsautoriteiten aanbevolen begrenzingen? Drinkt u in situaties die uw volle aandacht en snelle reflexen vereisen? Zorgen uw drinkgewoonten voor problemen in uw gezin of op het werk? Erkennen dat uw drankgebruik op een niveau ligt dat potentieel gevaarlijk is en dat gebruik dan ook reduceren, is inderdaad „de beste manier” om ernstige problemen later te voorkomen. Wanneer iemand eenmaal afhankelijk is, kost het veel meer moeite om veranderingen aan te brengen.

Een gebruikelijke reactie onder degenen die te veel drinken, is ontkenning. „Ik drink als ieder ander”, beweren ze, of „Ik kan er op elk moment mee stoppen.” „Hoewel alcohol bijna mijn dood werd, heb ik mezelf nooit als verslaafd beschouwd, en ik heb dan ook nooit iets ondernomen om te stoppen”,  zegt Konstantin, in Rusland. „Ik heb vele malen geprobeerd ermee te breken,” herinnert zich Marek, in Polen, „maar zag niet echt onder ogen dat ik alcoholist was. Ik bagatelliseerde de problemen die mijn drinken veroorzaakte.”

Hoe kan iemand worden geholpen zijn drankprobleem te erkennen en vervolgens positieve stappen te ondernemen? Eerst moet hij toegeven dat zijn problemen door alcoholmisbruik komen en dat onthouding de kwaliteit van zijn leven zal verbeteren. Zoals het tijdschrift La Revue du Praticien — Médecine Générale het stelde: zijn redenering moet veranderen van „ik drink omdat mijn vrouw me in de steek heeft gelaten en ik mijn baan kwijt ben” in „mijn vrouw heeft me in de steek gelaten en ik ben mijn baan kwijt omdat ik drink”.

Als u iemand die van alcohol afhankelijk is, wilt helpen die verandering in zijn denken tot stand te brengen, wilt u misschien de volgende suggesties opvolgen: Luister aandachtig; wees frank en open in de vragen die u stelt, zodat de persoon de gelegenheid krijgt vrijelijk zijn emoties en gevoelens te uiten; geef in uw houding blijk van empathie, wat ertoe bijdraagt dat hij zich begrepen voelt; reageer met aanmoediging op zelfs al geringe vooruitgang; vermijd het veroordelend te zijn of een houding te hebben die hem ervan zou kunnen weerhouden openhartig te zijn en hulp te zoeken. Hem twee lijsten te laten opstellen, gebaseerd op de vragen ’wat gebeurt er als ik blijf drinken?’ en ’wat gebeurt er als ik stop?’, kan ook nuttig zijn.

Hulp zoeken

Wanneer iemand te veel gaat drinken, maakt dat hem of haar nog niet tot een waardeloos persoon of een hopeloos geval. Sommigen lukt het zelfs op eigen kracht los te komen. Maar misschien hebben personen die afhankelijk zijn, professionele hulp nodig om zich van alcohol te gaan onthouden. * Soms is een poliklinische behandeling effectief, maar bij hevige onthoudingsverschijnselen kan een opname noodzakelijk zijn. Wanneer de eerste fysieke onthoudingsverschijnselen eenmaal voorbij zijn — na twee tot vijf dagen — wordt er wellicht medicatie voorgeschreven die de hunkering naar alcohol reduceert en het mogelijk maakt met onthouding door te gaan.

Detoxificatieprogramma’s vormen echter geen garantie voor succes. Medicatie is maar een tijdelijke maatregel, en geen geneesmiddel. Alain, in Frankrijk, kreeg verscheidene detoxificatiebehandelingen. „Zodra ik het ziekenhuis verliet, begon ik weer te drinken omdat ik nog steeds met dezelfde kompanen optrok. Ik had gewoon niet de juiste motivatie om te stoppen”, zegt hij.

De leegte vullen

Feitelijk falen velen omdat de afwezigheid van alcohol als een leegte wordt ervaren, zo ongeveer als het wegvallen van het gezelschap van een goede vriend. „Ik dacht voortdurend aan drinken”, zegt Vasili, in Rusland. „Een dag die voorbijging zonder alcohol was een verloren dag.” Voor iemand die afhankelijk is van alcohol, zijn alle andere activiteiten ondergeschikt aan het bevredigen van de hunkering naar drank. „Mijn enige doel in het leven was drinken en aan geld komen om te drinken”, herinnert Jerzy, in Polen, zich. Kennelijk is het heel belangrijk voor de herstellende alcoholist een nieuw doel in het leven te vinden om zijn onthouding te kunnen volhouden.

Een door de WHO gepubliceerd handboek met adviezen voor degenen die hun drinkgewoonten proberen te veranderen, legt de nadruk op zinvolle activiteiten om terugval te voorkomen. Eén van de gegeven voorbeelden is zich met religieuze activiteiten bezig te houden.

Bezig zijn met geestelijke zaken kan iemand helpen zich te bevrijden uit de greep die de alcohol op hem heeft. Zo begon Alain, nadat hij een derde keer in de gevangenis had gezeten voor vergrijpen waarin alcohol een rol had gespeeld, een bijbelstudie met Jehovah’s Getuigen. Hij vertelt: „De bijbel bestuderen gaf me een doel in het leven en stelde me in staat  het vol te houden. Mijn motivatie was niet alleen stoppen met drinken maar Jehovah behagen.”

Niet opgeven na een terugval

Counselors bij alcoholmisbruik wijzen op het belang van ondersteuning en aanmoediging voor de herstellende alcoholist. Velen zijn door hun deplorabele toestand familie en vrienden kwijtgeraakt. Het resulterende isolement kan leiden tot depressiviteit en zelfs tot zelfmoord. Het genoemde handboek geeft het volgende advies aan personen die hulp bieden aan iemand met een drankprobleem: „Probeer degene die u helpt niet te kritiseren, ook al raakt u geïrriteerd en gefrustreerd door zijn of haar gedrag. Bedenk dat veranderen van gewoonten nooit makkelijk is. Er zullen nu eenmaal goede en slechte weken zijn. Uw aanmoediging, uw steun bij minder riskant drankgebruik of onthouding, en uw creatieve ideeën zijn nodig.”

„Wat me hielp,” vertelt Hilario, die bijna dertig jaar aan de drank was, „was de liefde en zorg van vrienden in de plaatselijke gemeente van Jehovah’s Getuigen. Ik had vaak een terugval, maar ze waren er altijd voor me met aanmoediging en passende bijbelse raad.”

Als u worstelt om vrij te komen van de alcohol, bedenk dan dat u waarschijnlijk weleens een terugval zult hebben en dat u zoiets gewoon moet bezien als een deel van de route naar herstel. Geef het niet op! Analyseer wat tot de terugval leidde, en gebruik die kennis om volgende uitglijers te vermijden. Identificeer specifieke situaties die bij u het verlangen opwekken om te drinken. Verveling misschien, of een gedeprimeerde stemming, eenzaamheid, ruzies, stress, of gebeurtenissen waarbij gedronken wordt of plaatsen waar dat gebeurt? Probeer die situaties dan te mijden! „Ik leerde de emoties begrijpen en identificeren die tot drinken zouden kunnen leiden”, verklaart Jerzy, die twee jaar nodig had om totale onthouding te bereiken. „Ik ga nu elke situatie die als trigger kan werken uit de weg. Ik mijd plaatsen waar mensen alcohol gebruiken. Ik eet niets waar alcohol in verwerkt zit, en ik vermijd zelfs middelen voor lichaamsverzorging waarin alcohol verwerkt zit en medicijnen op alcoholbasis. Ik kijk ook niet naar reclame voor alcohol.” Velen hebben bemerkt dat bidden om „de kracht die datgene wat normaal is te boven gaat”, essentieel is geweest bij het overwinnen van hun drang om te drinken. — 2 Korinthiërs 4:7; Filippenzen 4:6, 7.

Vrijheid!

Hoewel het een niet-eindigende uitdaging kan zijn, is bevrijding uit de ketenen van alcoholafhankelijkheid mogelijk. Alle in dit artikel genoemde personen zijn erin geslaagd. Hun gezondheid en gezinsleven en hun functioneren in hun werk zijn erop vooruitgegaan. Alain zegt: „Ik heb nu de vrijheid om niet te drinken.” Konstantin merkt op: „Jehovah leren kennen is het behoud van mijn gezin geweest. Ik heb nu een doel in het leven. Mijn geluk hangt niet af van alcohol.” Víctors commentaar is: „Ik voel me vrij. Ik heb mijn waardigheid en mijn identiteit herwonnen.”

Men kan veranderingen aanbrengen, of men nu het risico loopt door onverstandig drinken een ongeluk te krijgen, al in de problemen zit door alcoholmisbruik, of alcoholafhankelijk is. Als uw drinken een bedreiging vormt voor uw welzijn, aarzel dan niet de noodzakelijke veranderingen aan te brengen. Het kan zowel u ten goede komen als degenen die van u houden.

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 10]

Het probleem erkennen is de eerste stap

[Illustratie op blz. 11]

Velen hebben professionele hulp nodig om zich los te breken

[Illustratie op blz. 12]

Gebed kan een hulp zijn

[Illustratie op blz. 12]

U kunt de kracht vinden om u van alcohol te onthouden!