Als het voedsel op raakt

IN SOMMIGE delen van de wereld zullen stadsbewoners niet anders verwachten dan dat ze in de buurtwinkel of op de markt een toereikende voorraad schappelijk geprijsde producten aantreffen. En als ze die daar vinden, zullen ze verder geen moment stilstaan bij zaken als het produceren en distribueren van voedsel. Maar in tijden van crisis beginnen mensen erover na te denken wat er allemaal bij komt kijken om de klant zijn boodschappenmandje te laten vullen. Als om de een of andere reden de voedselvoorziening bedreigd wordt, kunnen de gevolgen rampzalig zijn.

Beschouw eens wat er gebeurde in een door economische problemen geplaagd land in Noord-Afrika. Door het wegvallen van landbouwsubsidies was de broodprijs van de ene dag op de andere verdubbeld. Woedende menigten trokken door de straten. Winkelruiten sneuvelden en banken en postkantoren werden aangevallen. De onrust verbreidde zich door het hele land, en de noodtoestand werd afgekondigd. Toen de politie een eind wilde maken aan de rellen en vuurwapens gebruikte, werden naar verluidt 120 mensen gedood en raakten nog velen meer gewond.

Dat de voedselvoorziening zelfs in economisch stabiele landen een probleem kan vormen, blijkt uit wat er in september 2000 in Groot-Brittannië gebeurde. In een protest tegen de hoge brandstofprijzen blokkeerden betogers de uitgangen van olieraffinaderijen, zodat er geen tankwagens meer uit konden. Binnen een paar dagen stonden de benzinestations droog, hadden auto’s en vrachtwagens geen brandstof meer en kwam het voedseldistributiesysteem stil te liggen. In het hele land waren in de grote winkels en supermarkten, die gewoonlijk met een scherp afgesteld bevoorradingsschema werken, de schappen leeg.

De voedseldistributie in ontwikkelingslanden heeft met verscheidene problemen te maken. Vanwege een aantal factoren — waaronder droogte, economische crises, burgerlijke onrust en oorlog — ’is er zeer frequent sprake van ondoelmatigheden en verstoring van de bevoorrading’, zo staat te lezen in Feeding the Cities, gepubliceerd door de FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN. „En wanneer dat gebeurt, ook al zijn de effecten plaatselijk of tijdelijk, zijn de armen er de dupe van.”

Analisten geloven dat snelle stedelijke groei degenen die voedsel aanvoeren en distribueren, voor „enorme uitdagingen” zal plaatsen. Er wordt geschat dat tegen 2007 meer dan de helft van de wereldbevolking in steden zal wonen. Volgens de FAO ’zal de taak om stedelingen van veilig en betaalbaar voedsel te voorzien, de keten van voedselaanvoer en -distributie zo onder spanning zetten dat het breekpunt bereikt gaat worden’.

Voedsel in ons boodschappenmandje en op ons bord te krijgen is niet iets om licht op te vatten. Hoe betrouwbaar is het systeem van voedselaanvoer? Waarom zijn deskundigen bezorgd dat het onder te grote druk komt te staan? En komt er ooit een tijd dat niemand zich er zorgen over hoeft te maken waar zijn volgende maaltijd vandaan moet komen?

 [Illustratie op blz. 2]

Links: Een drijvende markt in Thailand

[Verantwoording]

© Jeremy Horner/Panos Pictures

[Illustratie op blz. 3]

Plunderingen tijdens voedselschaarste

[Verantwoording]

BETAH/SIPA