Jonge mensen vragen . . .

Hoe zit het eigenlijk met steroïden?

„Ik denk echt wel na over [de gevolgen van steroïdegebruik] . . . Hoe oud zal ik worden? . . . Maar dit is gewoon wat ik nu wil.” — John, gewichtheffer.

BEN je ontevreden over je uiterlijk? Zou je het gespierde lichaam van een topsporter willen hebben of het slanke figuur van een fotomodel? Ben je serieus met sport bezig en wil je graag meer snelheid en kracht hebben?

Als je een van de bovenstaande vragen met ja beantwoordt, zul je misschien in de verleiding komen wat pillen of drankjes te nemen die je volgens vrienden zullen helpen die doelen sneller te bereiken. In een Amerikaans blad voor huisartsen wordt gezegd: „Ongeveer een miljoen pubers van twaalf tot zeventien jaar hebben potentieel gevaarlijke prestatieverhogende voedingssupplementen en doping gebruikt.” — American Academy of Family Physicians.

De populairste prestatieverhogende middelen zijn anabole steroïden. Wat zijn dat? Waarom gebruiken mensen steroïden? En hoe kun je de verleiding weerstaan?

De natuur een handje helpen

„Anabole steroïden”, zo wordt in een rapport van het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid en Welzijnszorg uitgelegd, „is de gebruikelijke benaming voor synthetische stoffen die verwant zijn aan de mannelijke geslachtshormonen (androgenen). Ze stimuleren de groei van skeletspieren (anabole effecten) en de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken.” Tijdens de puberteit vindt er bij jongens een nauwkeurig voorgeprogrammeerde toename in deze geslachtshormonen plaats, wat de lichamelijke veranderingen veroorzaakt die hen uiteindelijk tot een man maken. — Psalm 139:15, 16.

In de jaren dertig werden voor het eerst synthetische steroïden ontwikkeld om mannen te behandelen die van nature niet voldoende van deze hormonen aanmaakten. Tegenwoordig worden steroïden bij ziekten als aids toegepast om het wegkwijnen van het lichaam tegen te  gaan. Er is echter ook een markt voor steroïden ontstaan onder mensen zonder echte medische behoefte. In de jaren vijftig kwamen steroïden op de zwarte markt beschikbaar en ambitieuze sporters begonnen ze te gebruiken om hun prestaties te verhogen.

Maar het zijn niet alleen sporters die in de verleiding komen steroïden te gebruiken. Volgens een in het medische tijdschrift Pediatrics gepubliceerd onderzoek heeft naar schatting bijna 3 procent van de Amerikaanse jongens en meisjes in de leeftijd van negen tot dertien jaar zulke middelen gebruikt. Dr. Nora D. Volkow, directeur van het Nationale Instituut tegen Drugsgebruik, verklaarde onlangs tegenover een commissie van het Amerikaanse Congres dat er in 2004 „naar schatting 79.000 leerlingen uit eindexamenklassen” waren die zeiden „in het voorgaande jaar anabole steroïden gebruikt te hebben”. Ook in Groot-Brittannië worden veel steroïden gebruikt. „In Merseyside en Cheshire”, bericht de New Statesman, „bestond in 2003 de grootste groep nieuwe klanten voor injectienaalden uit steroïdegebruikers, waarmee ze voor het eerst het aantal heroïnegebruikers overtroffen.” *

Wat maakt steroïden zo aantrekkelijk?

Waarom neemt het steroïdegebruik toe? Eén reden is dat succesvolle sporters in één klap beroemd en rijk kunnen worden. En met steroïden lijk je die goudmijn sneller te kunnen aanboren. Een bekende sportcoach vatte als volgt samen hoe velen erover denken: „Winnen is niet het belangrijkste, maar het enige waar het om draait.” De eerder genoemde dr. Volkow zei: „We hebben nu te maken met een uiterst gevaarlijke boodschap die zich in onze maatschappij verspreidt: dat groter beter is, en dat de beste zijn belangrijker is dan hoe je dat bereikt.”

Een enquête door sportarts Bob Goldman lijkt die sombere conclusie te bevestigen. Hij vroeg jonge sporters of ze onder de volgende omstandigheden doping zouden gebruiken: ze zouden niet gepakt worden en de komende vijf jaar elke wedstrijd winnen, maar uiteindelijk zouden ze aan de bijwerkingen overlijden. Meer dan de helft van de jongeren zei ja.

Zelfs als je niet iemand bent die ten koste van alles wil winnen, kunnen steroïden aantrekkelijk zijn. Waarom? „Mensen besluiten steroïden te gebruiken”, zegt dr. Volkow, „omdat [steroïden] bepaalde lichamelijke prestaties en je uiterlijk verbeteren.” In veel culturen draait tegenwoordig alles om het uiterlijk. Dr. Harrison Pope, hoogleraar psychologie aan de Harvard-universiteit, zegt: „Miljoenen mannen gaan gebukt onder schaamte, onzekerheid en verlegenheid vanwege de nadruk op het uiterlijk.” Met steroïden kunnen jonge mannen hun onzekerheid verbergen achter een modieus gespierd lichaam.

Om soortgelijke redenen vallen ook meisjes voor steroïden. Charles Yesalis, hoogleraar gezondheid en menselijke ontwikkeling aan de Universiteit van Pennsylvania, zei over steroïdegebruik: „Het is in de jaren negentig aanzienlijk gegroeid onder meisjes en is momenteel hoger dan ooit.” Sommige meisjes gebruiken steroïden om sterker en sneller bij het sporten te zijn. Maar de meeste meisjes gebruiken ze kennelijk in de hoop dat die middelen hun lichaam omtoveren tot het slanke, afgetrainde figuurtje  van modellen en filmsterren. „Bij jonge vrouwen”, zegt Jeff Hoerger van de Rutgers-universiteit in New Jersey, „zie je meer dat ze het gebruiken om op gewicht te blijven en hun lichaamsvet te verminderen.”

Denk na over de risico’s

Mocht je ooit in de verleiding komen om zonder doktersvoorschrift steroïden te gebruiken, sta dan eens stil bij de volgende feiten. Zelfs als je ze maar kort gebruikt, vergroot je de kans op een hartaanval, leverfalen, nierfalen en ernstige psychische problemen. Vrouwen die steroïden gebruiken, riskeren menstruatiestoornissen, toegenomen lichaamsbeharing, een mannelijk kaalheidspatroon en een permanent zwaardere stem. Mannen die steroïden gebruiken, kunnen borsten krijgen en ontdekken dat hun testikels beginnen te verschrompelen. Zowel mannen als vrouwen kunnen plotselinge aanvallen van agressiviteit krijgen. En ironisch genoeg werken steroïden groeiremmend tijdens de puberteit.

Als je een jongere bent die Jehovah God wil dienen, welke bijbelse beginselen zijn dan van toepassing op het niet-medische gebruik van steroïden? De bijbel zegt duidelijk dat je leven een geschenk van Jehovah is (Handelingen 17:25). Zoals uit de bovengenoemde feiten blijkt, zal een jongere die steroïden misbruikt waarschijnlijk zijn gezondheid schade toebrengen. Je moet je dus afvragen: laat ik Jehovah zien dat ik waardering heb voor mijn lichaam, dat ’wonderbaar gemaakt is’, als ik middelen gebruik die het uiteindelijk zouden schaden? — Psalm 139:14.

Nog een factor om rekening mee te houden is dat steroïdegebruik woede-uitbarstingen kan veroorzaken. De wijze koning Salomo zei: „Wie tot woede geneigd is, begaat menige overtreding” (Spreuken 29:22). De apostel Paulus waarschuwt dat degenen die toelaten dat hun persoonlijkheid wordt gekenmerkt door woede, Gods koninkrijk niet zullen beërven (Galaten 5:19-21). Zijn de kortetermijnvoordelen van steroïdegebruik zulke risico’s waard?

En als je nou in de verleiding komt om steroïden te gebruiken om je sportprestaties te verbeteren? Volgens de bijbel moeten we ’ons in alle dingen eerlijk gedragen’ (Hebreeën 13:18). Stel dat je dankzij steroïdegebruik een wedstrijd wint, ben je dan eerlijk tegenover de andere deelnemers en tegenover jezelf?

Als sommige vrienden je op je uiterlijk of je prestaties beoordelen, bedenk dan dat Jehovah mensen anders beoordeelt. Bij hem bepaalt niet je figuur of je conditie wat je echt waard bent. Toen David werd uitgekozen om koning van Israël te worden, zei Jehovah tegen Samuël het volgende over Davids broer, die er veel imposanter uitzag: „Kijk niet naar zijn uiterlijk en naar zijn rijzige gestalte, want ik heb hem verworpen. Want God ziet niet zoals de mens ziet, want de méns ziet datgene wat zichtbaar is voor de ogen; maar wat Jehovah aangaat, hij ziet hoe het hart is.” — 1 Samuël 16:7.

Of je nu een Getuige van Jehovah bent of niet, het is verstandig niet aan steroïden te beginnen. Een jongen die op hoog niveau American football speelt, heeft het volgende praktische advies: „Als je niet onder druk gezet wilt worden om steroïden te gebruiken, moet je uitkijken met wie je omgaat. Welke ’winst’ je ook boekt met doping, het is het gewoon niet waard.”

[Voetnoot]

[Illustratie op blz. 20]

Sommige jonge vrouwen gebruiken steroïden om hun figuur te verbeteren