Waarom echte liefde moeilijk te vinden is

Er is geen gebrek aan adviezen op het gebied van romantische liefde. Therapeuten en hulpverleners geven er raad over. Talkshows gaan vaak over dit onderwerp.

OP HET internet beweren talloze websites dat ze u kunnen vertellen hoe u liefde kunt vinden. Misschien zeggen ze wel dat u „fascinerende en ongelofelijke geheimen” zult ontdekken en raad zult krijgen van „professionele huwelijksbemiddelaars”, „relatiedeskundigen” en „liefdesdokters”, om nog maar niet te spreken van psychotherapeuten, psychologen en astrologen.

Ook boeken en tijdschriften over het onderwerp liefde vinden gretig aftrek. Sommige daarvan doen overdreven mooie beloften. Eén boek beweert bijvoorbeeld dat het u zal tonen „hoe u ervoor kunt zorgen dat iedereen verliefd op u wordt”. Een ander boek biedt aan u te laten zien hoe u „in slechts één maand de perfecte partner” kunt vinden. Is een maand te lang? Dan onthult een ander boek hoe u „in anderhalf uur of minder” voor elkaar kunt krijgen dat iemand voor eeuwig van u houdt.

Voor veel adviezen moet betaald worden. En veel mensen betalen dubbel. Ze betalen geld om raad te krijgen. En als het dan slechte raad blijkt te zijn, zoals vaak het geval is, betalen ze ook nog eens een emotionele prijs omdat de dingen niet gaan zoals ze verwacht hadden.

Maar er is een boek dat adviezen geeft die, wanneer ze worden toegepast, nooit falen. Bovendien spreekt het eerlijk over het onderwerp liefde, zonder wilde beweringen of irreële beloften te doen. Hoewel het lang geleden werd geschreven, zijn de adviezen niet achterhaald. De Auteur van het boek heeft een ongeëvenaarde wijsheid en een onvergelijkelijke liefde. Misschien hebt u dit bijzondere  geschenk al: het is de bijbel. Wat onze situatie of achtergrond ook is, de bijbel leert ons wat we over liefde moeten weten. En de adviezen zijn gratis.

Zal de bijbel ons in staat stellen met iedereen goed op te kunnen schieten? Nee, dat niet. Sommige mensen zullen zich niet tot ons aangetrokken voelen, hoe hard we ook ons best doen. En echte liefde laat zich niet dwingen (Hooglied 8:4). Maar door de raad van de bijbel toe te passen, zullen we onze kansen vergroten om liefdevolle relaties met anderen op te bouwen, ook al kost dit misschien tijd en moeite. Dit aspect van liefde wordt in het volgende artikel besproken, maar laten we eerst eens zien waarom het tegenwoordig steeds moeilijker wordt echte liefde te vinden.

De liefde ’zal verkoelen’

In zijn grote profetie over „het besluit van het samenstel van dingen” voorzei Jezus nauwkeurig de omstandigheden en tendensen van onze tijd. Hij zei dat de wereld gekenmerkt zou worden door wetteloosheid en oorlogen — precies het tegenovergestelde van liefde! Hij zei ook dat ’velen elkaar zouden verraden en elkaar zouden haten’ en dat ’de liefde van de meesten zou verkoelen’ (Mattheüs 24:3-12). Vindt u ook niet dat de wereld killer is geworden en dat er bijna geen echte liefde meer is, zelfs niet in gezinnen?

Naast Jezus’ woorden hebben we een gedetailleerde beschrijving van de apostel Paulus. Hij schreef over de sociale omstandigheden in „de laatste dagen”: „De mensen zullen zichzelf liefhebben, het geld liefhebben, zullen aanmatigend zijn, hoogmoedig, lasteraars, ongehoorzaam aan ouders, ondankbaar, deloyaal, zonder natuurlijke genegenheid, niet ontvankelijk voor enige overeenkomst, kwaadsprekers, zonder zelfbeheersing, heftig, zonder liefde voor het goede, verraders, onbezonnen, opgeblazen van trots, met meer liefde voor genoegens dan liefde voor God” (2 Timotheüs 3:1-4). In veel landen is dit soort eigenschappen heel algemeen geworden.

Sta hier eens bij stil: Voelt u zich aangetrokken tot trotse, ondankbare mensen, tot mensen die deloyaal zijn, die u zullen belasteren of verraden? Vindt u mensen sympathiek die zichzelf, geld, of genoegens liefhebben? Omdat egocentrische mensen zich in hun relaties door hebzucht en persoonlijke verlangens laten leiden, is elke vorm van belangstelling die ze voor anderen tonen waarschijnlijk op eigenbelang gebaseerd. De bijbel geeft de wijze raad: „Keer u af van dezen.” — 2 Timotheüs 3:5.

Kijk ook eens naar de opmerking dat de mensen in de laatste dagen ’geen natuurlijke genegenheid’ zouden hebben of dat ze, zoals een andere vertaling het zegt, „de normale genegenheid voor hun gezin missen”. Helaas groeien steeds meer kinderen in zulke gezinnen op. Wat deze jongeren over liefde leren, pikken ze vaak op uit de media. Maar geven de media een juist beeld van liefde, de soort liefde die echt tot betere relaties zal leiden?

Fantasie of echte liefde?

Tot op zekere hoogte worden de meesten van ons door de media beïnvloed. Een onderzoekster schreef: „Vanaf de tijd dat we nog heel jong zijn, worden we in de massacultuur — films en televisie, boeken en tijdschriften, radio en muziekopnames, reclame en zelfs het nieuws — overstelpt met sprookjesachtige ideeën en moeilijk te doorbreken stereotypen van seks, liefde en romantiek.”  Verder legde ze uit: „De manier waarop seks, liefde en romantiek in de massamedia meestal worden voorgesteld, schept of versterkt irreële verwachtingen die de meesten van ons niet helemaal van zich af kunnen zetten. Ze maken ons ontevreden met onze eigen partner en met onszelf.”

In boeken, films en songs wordt inderdaad zelden een juist beeld van liefde gegeven. Hun voornaamste doel ligt tenslotte niet op het educatieve vlak; ze moeten amusement bieden. Daarom produceren schrijvers aan de lopende band mengsels van fantasie en romantiek, die geld in het laatje brengen. Helaas wordt die fictie makkelijk verward met de werkelijkheid. Vandaar dat mensen vaak teleurgesteld zijn als hun relatie niet overeenkomt met die van fictieve figuren. Hoe kunnen we fantasie en werkelijkheid, mediaromantiek en echte liefde dan uit elkaar houden? Laten we ze eens vergelijken.

Sprookjesliefde tegenover echte liefde

Of het nu om boeken, films of toneelstukken gaat, liefdesverhalen kunnen verschillen, maar aan hun feitelijke structuur, hun formule, verandert weinig. Het tijdschrift Writer zegt: „Veel liefdesverhalen verlopen nog steeds volgens een vaste formule. Daar is een reden voor. De ’jongen ontmoet meisje/jongen raakt meisje kwijt/jongen krijgt meisje terug’-formule is een beproefde blauwdruk waar lezers steeds weer naar grijpen, ongeacht waar of in welke tijd het verhaal zich afspeelt.” Laten we deze populaire formule eens wat nader bekijken.

Jongen ontmoet meisje: Een knappe prins ontmoet een mooie vrouw, en ze worden verliefd. Een succesvolle auteur geeft aspirant-romanschrijvers de raad: „Het moet je lezer vanaf de allereerste keer dat [het paar] elkaar ziet, duidelijk zijn dat deze twee zielen voor elkaar bestemd zijn.”

Het begrip ’liefde op het eerste gezicht’ brengt de gedachte over dat echte liefde gewoon een gevoel is — een overweldigende emotie die zich van je meester maakt als je de enige ware ontmoet — dat die liefde er gewoon ineens is en dat er weinig moeite of kennis van de ander voor nodig is. Maar echte liefde is veel meer dan een gevoel. Natuurlijk zijn er gevoelens bij betrokken, maar liefde is een hechte band tussen mensen waarbij ook normen en waarden een rol spelen en die steeds hechter wordt, mits hij wordt gekoesterd en goed onderhouden. — Kolossenzen 3:14.

Bovendien kost het tijd om iemand te leren kennen. Aannemen dat u op het eerste gezicht de perfecte partner hebt gevonden, zweemt naar fantasie en leidt meestal tot teleurstelling. Bovendien zou u, als u al snel denkt de ware liefde te hebben gevonden, uw ogen kunnen sluiten voor bewijzen van het tegendeel. Het kiezen van een geschikte partner vereist meer dan een intuïtief gevoel onder invloed van een vlaag van verliefdheid. Neem dus de tijd. Uit talloze onderzoeken blijkt dat een onverstandige partnerkeuze een negatieve uitwerking kan hebben op iemands werkprestaties, zijn mentale en fysieke gezondheid en zelfs op zijn levensduur.

Jongen raakt meisje kwijt: Een boze graaf kidnapt de mooie vrouw en vlucht het kasteel  uit. De prins begint aan een gevaarlijke speurtocht om haar te vinden. Een woordvoerster van de Romance Writers of America merkt op: „De intrige van de liefdesroman moet over twee mensen gaan die verliefd op elkaar worden en strijd moeten voeren om de relatie tot een succes te maken.” In de meeste romans wordt de relatie ook een succes — de lezers weten dat. Obstakels, die vaak van buitenaf komen, worden overwonnen.

In het echte leven komen de problemen meestal zowel van buitenaf als van binnenuit. Ze kunnen gaan over geld, werk, familie en vrienden. Er ontstaan ook problemen als de een niet aan de verwachtingen van de ander voldoet. Bij fictieve figuren zijn de gebreken meestal klein en onbelangrijk, maar dat is in het echte leven niet altijd zo. Bovendien helpt ware liefde ons niet moeiteloos door beproevingen of door verschillen in opvatting, achtergrond, wensen en persoonlijkheid heen. Liefde impliceert juist samenwerking, nederigheid, zachtaardigheid, geduld en lankmoedigheid — eigenschappen die we niet altijd van nature hebben of makkelijk kunnen aankweken. — 1 Korinthiërs 13:4-7.

Jongen krijgt meisje: De prins redt de mooie vrouw en verjaagt de graaf. Het paar trouwt en leeft nog lang en gelukkig. Een uitgever van liefdesromans geeft aspirant-schrijvers de raad: „Je hebt dat ’nog lang en gelukkig’-einde nodig. . . . De lezer moet de voldoening hebben dat ze elkaar gevonden hebben en gelukkig zijn.” Liefdesromans laten zelden zien hoe het met hen gaat als ze jaren getrouwd zijn. In die tijd kan de relatie door onenigheden en allerlei andere uitdagingen en problemen op de proef zijn gesteld. Zoals uit echtscheidingscijfers blijkt, doorstaan veel huwelijken de proef uiteindelijk niet.

Ja, sprookjesliefde is een koud kunstje; echte liefde vereist inspanning. Als u begrijpt wat de verschillen zijn tussen die twee, zal dat u behoeden voor naïeve, irreële verwachtingen. Ook zult u dan geen overhaaste beloften doen waar u later misschien spijt van krijgt. Het volgende artikel bespreekt hoe u echte, onzelfzuchtige liefde kunt aankweken en hoe u zich geliefder kunt maken.

[Inzet op blz. 5]

Mensen die minder liefhebben, zijn minder geliefd

[Inzet op blz. 7]

Sprookjesliefde is een koud kunstje; echte liefde vereist inspanning

[Kader/Illustratie op blz. 6]

Helden en heldinnen uit de liefdesverhalen

In de Verenigde Staten brengt de verkoop van liefdesromans elk jaar meer dan een miljard dollar op. Ongeveer de helft van de pocketromans die in dat land worden verkocht, bestaat uit liefdesverhalen. Uit cijfers die door de Romance Writers of America zijn gepubliceerd, blijkt wat de drie voornaamste kenmerken zijn die de held volgens het lezerspubliek — voor 90 procent vrouwen — moet hebben: spieren, een knap uiterlijk en intelligentie. De drie populairste kenmerken van de heldin zijn: intelligentie, een sterk karakter en schoonheid.

[Illustraties op blz. 6, 7]

De media geven zelden een juist beeld van liefde