Afkomstig „uit de zuiverste bronnen”

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN BRAZILIË

ZOUT is wel beschreven als afkomstig „uit de zuiverste bronnen, zon en zee”. Dat kan zeker gezegd worden van zout dat gewonnen wordt door indamping van zeewater door de zon.

De Braziliaanse deelstaat Rio Grande do Norte, aan de noordoostelijke kust van Brazilië, staat bekend om zijn zoutwinning. Het hete klimaat, de geringe regenval en de aanhoudende droge winden maken het gebied perfect voor het produceren van zeezout. Hier wordt zo’n 95 procent van al het gezuiverde en ongezuiverde zout in Brazilië gewonnen. Een van deze zouttuinen ligt in het gebied van Areia Branca, een kleine kuststad.

Een bezoek aan een zouttuin

Zouttuinen zijn meestal heel uitgestrekt, en dat geldt ook voor die in Areia Branca. Als bezoekers het wingebied naderen, zijn ze meestal verbaasd over de grootte ervan. De vroege ochtendzon weerkaatst op de zoutpannen, die zich zover het oog reikt lijken uit te strekken. Bijna 90 procent van dit terrein wordt gebruikt voor verdamping en de rest voor wat bekendstaat als uitkristallisatie, waarbij het zout zich in kristallen afscheidt.

 Alles is bedekt met een witte deken van zout, die de schittering van de zon weerkaatst. Als je hier een rondleiding krijgt, is een zonnebril dan ook een must. Een eerste zoutconcentratie wordt verkregen door zeewater door een reeks ondiepe bekkens te laten vloeien die door dijkjes en houten sluizen van elkaar gescheiden zijn. In totaal zijn er 67 van zulke bekkens. Door de tropische zon en de wind verdampt er elke seconde zo’n 650 liter water! Toch duurt het hele indampingsproces negentig à honderd dagen.

Hoewel er door de verdamping natriumchloride (keukenzout) achterblijft, bevat zeewater ook kleine hoeveelheden calciumcarbonaat, calciumsulfaat, magnesiumsulfaat en andere zouten. Deze zouten bezinken niet allemaal op hetzelfde moment, zodat er op de bodem van de bekkens verschillende lagen ontstaan.

Vanuit deze bekkens wordt het geconcentreerde pekelnat in twintig oogstbekkens geleid om verder uit te kristalliseren. In sommige daarvan is het zeewater bijna volledig verdwenen, waardoor een grote hoeveelheid zout in vaste vorm achterblijft. Met gebruik van een enorme machine wordt het zout van de bodem geschraapt en op vrachtwagens geladen. De vrachtwagens brengen het zout naar iets wat eruitziet als een graansilo, waar het zout gewassen wordt. Nadat het water verwijderd is, wordt het zout gespoeld met zoet water.

Uiteindelijk wordt het zout in schuiten naar een kunstmatig eiland gebracht, dat zo’n twaalf kilometer van het vasteland in open zee werd aangelegd en als haven van Areia Branca fungeert. Het eiland is rechthoekig (zo’n 92 bij 166 meter) en er kan honderdduizend ton zout opgeslagen worden. Het zout gaat via een transportband naar een terminal in open zee, waar het op zeeschepen wordt geladen en naar andere delen van Brazilië wordt vervoerd.

Veelzijdig en essentieel

Hoewel ons lichaam maar weinig zout nodig heeft, is het essentieel voor het leven en de gezondheid van zowel mens als dier. Misschien bezien we zout alleen maar als de witte korreltjes die wat meer smaak aan ons eten geven. Toch dient het nog veel meer nuttige doelen, bijvoorbeeld in de chemische, de metaalverwerkende en de textielindustrie. Zout wordt ook gebruikt bij de fabricage van een aantal chemicaliën en voor het maken van zeep en porseleinglazuur. Tegenwoordig kent zout naar verluidt ruim veertienduizend toepassingen.

De zoutvoorraad is vrijwel onuitputtelijk. Slechts honderd liter zeewater kan bijna drie kilo keukenzout bevatten! In vroeger tijden was het echter niet makkelijk te krijgen. In het oude China bijvoorbeeld was alleen goud meer waard. In de bijbel wordt tientallen keren over zout en de diverse toepassingen ervan gesproken.

Baby’s werden soms bij hun geboorte met zout ingewreven, misschien omdat er een bepaalde medicinale of antiseptische waarde aan werd toegeschreven (Ezechiël 16:4). De bijbel gebruikt zout ook in figuurlijke betekenis. Jezus zei bijvoorbeeld dat zijn discipelen „het zout der aarde” waren, waarmee hij doelde op de levensreddende invloed die ze op anderen hadden door de levengevende boodschap die ze brachten (Mattheüs 5:13). Zout werd ook een symbool van bestendigheid en duurzaamheid. Een „zoutverbond” werd dan ook als een bindende overeenkomst beschouwd. — Numeri 18:19.

Door ons bezoek aan de zouttuin van Areia Branca zijn we een beetje gaan begrijpen hoe essentieel en nuttig zout is en waarom het door de geschiedenis heen zo’n gewild product was. We kunnen inderdaad dankbaar zijn dat dit product, afkomstig „uit de zuiverste bronnen, zon en zee”, in zulke grote hoeveelheden voorhanden is.

[Illustratie op blz. 16]

De machine die het zout oogst

[Illustratie op blz. 16]

Zout vóór het zuiveringsproces

[Illustratie op blz. 16, 17]

Hier wordt het zout gewassen, gespoeld en opgeslagen