Leiding die instinct overtreft

„Als persoonlijke moraal neerkomt op niets meer dan het uitoefenen van keuzevrijheid, zonder beginselen voor een waardeoordeel over de kwaliteit van die keuzes, zal onvermijdelijk de wet gebruikt worden om het resulterende morele vacuüm op te vullen.” — DR. DANIEL CALLAHAN.

CALLAHAN heeft gelijk gekregen, want het groeiende morele vacuüm in veel delen van de wereld heeft regeringen gedwongen om talloze wetten uit te vaardigen in een poging de criminaliteit een halt toe te roepen. Op de allereerste Nigeriaanse Top voor Moeders uitte de president van Nigeria zijn diepe bezorgdheid over de toekomst van zijn land. Hij dacht daarbij niet aan politiek of armoede, maar aan „een veel dieper liggend probleem”, namelijk de „algemene erosie van . . . fundamentele normen en waarden binnen het gezin, op het werk, in de gemeenschap en in het land”.

Een onderzoek onder 1736 moeders in Groot-Brittannië bracht aan het licht dat „het traditionele gezin aan het instorten is als gevolg van de sterk afnemende morele waarden en de toename in het aantal alleenstaande ouders”. Ook in China gaat de moraal sterk achteruit. Mensen daar hebben nu seks op jongere leeftijd en met meer partners dan ooit tevoren, berichtte het blad Time. „Het is mijn leven, en ik mag ermee doen wat ik wil”, zei een jonge Chinese, die vol trots vertelde dat ze meer dan honderd sekspartners had gehad.

De morele erosie heeft ook invloed gehad op personen die gezag uitoefenen. „Mensen zien niet langer op naar hun leiders als voorbeelden van een goede moraal”, zei Javed Akbar in de Canadese Toronto Star. Politici, directeuren van grote bedrijven en zelfs religieuze leiders „lijken geen ruggengraat te hebben”, zei hij.

Vanwaar de achteruitgang?

Deze neerwaartse tendens heeft een aantal oorzaken. Een ervan is een algemene houding van rebellie tegen traditionele normen en waarden. Zo bleek uit een enquête onder studenten in het zuiden van de Verenigde Staten dat de meesten van hen vonden dat „goed en fout iets persoonlijks is”.

De politieke schrijver Zbigniew Brzezinski noemde nog een factor. De huidige samenleving, zo schreef hij, „richt zich vooral op de onmiddellijke bevrediging van de behoeften van het individu, in een setting waarin individueel en collectief hedonisme * de belangrijkste motivatie voor gedrag wordt”. Morele autonomie, hebzucht en de bevrediging van de eigen verlangens lijken misschien aantrekkelijk, maar leiden  ze tot echt geluk, tevredenheid en een betere relatie met anderen?

’De wijsheid wordt gerechtvaardigd door haar werken’, zei Jezus (Mattheüs 11:19). Voelen mensen zich gelukkiger en zekerder nu de normen en waarden zo snel achteruitgaan? Sta eens stil bij enkele van de gevolgen: steeds meer wantrouwen, onzekerheid, verbroken relaties, kinderen die zonder vader of moeder opgroeien, soa-pandemieën, ongewenste zwangerschappen, drugsverslaving en geweld. Deze feiten zijn duidelijk geen teken van voldoening en succes, maar van verdriet en mislukking. — Galaten 6:7, 8.

Jeremia, een profeet van God, zag in zijn tijd soortgelijke problemen, en deed daarom de volgende geïnspireerde uitspraak: „Ik weet heel goed, o Jehovah, dat het niet aan de aardse mens is zijn weg te bepalen. Het staat niet aan een man die wandelt, zelfs maar zijn schrede te richten” (Jeremia 10:23). God heeft ons dus niet gemaakt om onafhankelijk van hem te functioneren en zelf te bepalen wat goed en fout is. Wat in onze ogen goed lijkt, kan in werkelijkheid heel schadelijk zijn. „Er bestaat een weg die recht is voor het aangezicht van een man, maar de wegen van de dood zijn er naderhand het einde van”, staat te lezen in Spreuken 14:12.

De vijand binnen in ons

Waarom hebben we morele leiding nodig? Eén reden is dat ons hart ons voor de gek kan houden. „Het hart is verraderlijker dan iets anders en niets ontziend. Wie kan het kennen?”, staat in Jeremia 17:9. Zou u iemand vertrouwen die verraderlijk en niets ontziend was? Natuurlijk niet! Toch kan ons eigen hart precies die kenmerken vertonen. God geeft ons daarom de rechtstreekse maar liefdevolle waarschuwing: „Hij die op zijn eigen hart vertrouwt, is verstandeloos, maar hij die in wijsheid wandelt, die zal ontkomen.” — Spreuken 28:26.

Dat is dus het geheim: in plaats van op onze eigen onvolmaakte vermogens te vertrouwen, moeten we Gods wijsheid volgen, waardoor we heel wat valstrikken zullen vermijden.  Deze kostbare wijsheid is bovendien beschikbaar voor iedereen die er oprecht naar zoekt. „Schiet iemand van u daarom te kort in wijsheid, dan moet hij God blijven vragen, want hij geeft aan allen edelmoedig en zonder verwijt.” — Jakobus 1:5.

Vertrouw op God „met heel uw hart”

De Bijbel beschrijft onze Schepper als volgt: „De Rots, volmaakt is zijn activiteit, want al zijn wegen zijn gerechtigheid. Een God van getrouwheid, bij wie geen onrecht is; rechtvaardig en oprecht is hij” (Deuteronomium 32:4). Jehovah is als een grote rots, en we kunnen volledig op hem vertrouwen voor verstandige morele en geestelijke leiding, welke veranderingen er om ons heen ook plaatsvinden. Spreuken 3:5, 6 zegt: „Vertrouw op Jehovah met heel uw hart en steun niet op uw eigen verstand. Sla in al uw wegen acht op hem, en híȷ́ zal uw paden recht maken.”

Wie zou ons nu betere leiding kunnen geven dan onze Schepper, degene die ’zelfs de haren van ons hoofd’ telt? (Mattheüs 10:30) Bovendien is hij een echte vriend gebleken, die genoeg van ons houdt om altijd eerlijk tegen ons te zijn — ook als we de waarheid misschien moeilijk kunnen aanvaarden. — Psalm 141:5; Spreuken 27:6.

Interessant is bovendien dat Jehovah ons niet dwingt om zijn leiding te aanvaarden. Hij doet in plaats daarvan een beroep op ons op basis van liefde. „Ik, Jehovah, ben uw God, die u leert uzelf baat te verschaffen, die u doet treden op de weg die gij dient te bewandelen. O indien gij slechts werkelijk aandacht aan mijn geboden zoudt schenken! Dan zou uw vrede worden net als een rivier, en uw rechtvaardigheid als de golven der zee” (Jesaja 48:17, 18). Voelt u zich niet aangetrokken tot zo’n God? Daarnaast heeft hij zijn wijsheid ook nog eens voor ons beschikbaar gesteld door middel van zijn geïnspireerde Woord, de Bijbel, het meest verspreide boek ter wereld! — 2 Timotheüs 3:16.

Laat Gods Woord de weg verlichten

De psalmist schreef over de Heilige Schrift: „Uw woord is een lamp voor mijn voet, en een licht op mijn pad” (Psalm 119:105). Een lamp voor onze voet laat directe gevaren zien, terwijl een licht op ons pad de weg vóór ons verlicht. Eenvoudig gezegd, Gods Woord kan ons veilig door het leven leiden doordat het ons helpt in alle kwesties verstandige, moreel juiste beslissingen te nemen, zowel voor ons leven nu als voor onze toekomst.

Neem bijvoorbeeld de Bergrede. In deze korte toespraak, die opgetekend staat in Mattheüs hoofdstuk 5 tot en met 7, sprak Jezus Christus over geluk, liefde, haat, vergeving, moraal, gebed, het nastreven van rijkdom en vele andere onderwerpen die nu nog net zo relevant zijn als toen. Uit wat hij zei, bleek zo veel inzicht dat „de scharen versteld stonden van zijn manier van onderwijzen” (Mattheüs 7:28). Waarom zou u niet eens de tijd nemen om die toespraak voor uzelf te lezen? Waarschijnlijk zult ook u onder de indruk raken.

’Blijf vragen’ om Gods hulp

Nu is het natuurlijk niet altijd makkelijk te doen wat juist is in Gods ogen. De Bijbel vergelijkt onze innerlijke strijd zelfs met een oorlog (Romeinen 7:21-24). Maar met Gods hulp kan die oorlog gewonnen worden. Jezus zei: „Blijft vragen, en het zal u gegeven worden; blijft zoeken, en gij zult vinden . . . Want al wie vraagt, ontvangt, en al wie zoekt, vindt” (Lukas 11:9, 10). Jehovah zal niemand afwijzen die oprecht probeert op de smalle weg te wandelen die naar het eeuwige leven leidt. — Mattheüs 7:13, 14.

Sta eens stil bij het voorbeeld van Frank, die verslaafd was aan roken toen hij de Bijbel met Jehovah’s Getuigen begon te bestuderen. Nadat hij 2 Korinthiërs 7:1 gelezen had en de terechte conclusie had getrokken dat zijn verslaving in Gods ogen een ’verontreiniging van het vlees’ was, besloot hij met roken te stoppen. Maar dat bleek in de praktijk nog niet zo makkelijk. Op een bepaald moment kroop hij op zijn knieën rond op zoek naar sigarettenpeuken die hij kon opsteken!

Dat hij zo diep kon zinken deed hem beseffen hoe verslaafd hij was (Romeinen  6:16). Daarom bad hij vurig om hulp, zocht hij goede omgang in de plaatselijke gemeente van Jehovah’s Getuigen en overwon hij zijn verslaving. — Hebreeën 10:24, 25.

Voorzie in uw geestelijke behoeften

De ervaring van Frank is slechts een van de vele waaruit blijkt dat de Bijbel superieure morele en geestelijke leiding geeft en de motivatie biedt om die leiding te volgen. Geen wonder dus dat Jezus zei: „De mens moet niet van brood alleen leven, doch van elke uitspraak die uit Jehovah’s mond voortkomt.” — Mattheüs 4:4.

Als we de kostbare waarheden van God ter harte nemen, zal dat ons alleen maar voordelen opleveren — mentaal, emotioneel, geestelijk en fysiek. Psalm 19:7, 8 zegt: „De wet van Jehovah is volmaakt, de ziel wederbrengend [of: geeft de ziel nieuwe kracht]. . . . De bevelen van Jehovah zijn recht, het hart verheugend; het gebod van Jehovah is rein, de ogen stralend makend [door hoop en een duidelijk beeld van Gods voornemen].”

Jehovah’s Woord helpt ons niet alleen om een nauwkeurig moreel kompas te hebben en nu een zo goed mogelijk leven te leiden. Het werpt ook licht op de toekomst (Jesaja 42:9). Zoals uit het volgende artikel blijkt, wacht iedereen die Gods leiding aanvaardt, een prachtige toekomst.

[Voetnoot]

[Kader/Illustratie op blz. 4, 5]

Een persoonlijk moreel ’kompas’

Mensen hebben een kostbare gave gekregen — het geweten. Om die reden zijn er veel overeenkomsten tussen de gedragscodes van mensen uit elk land, elke stam en elke tijdsperiode (Romeinen 2:14, 15). Maar het geweten is geen onfeilbare gids; het kan beïnvloed worden door valse leerstellingen, menselijke filosofieën, vooroordelen en verkeerde verlangens (Jeremia 17:9; Kolossenzen 2:8). Dus moeten we, net zoals een piloot zijn navigatie-instrumenten misschien moet kalibreren, ons morele en geestelijke kompas ijken aan de rechtvaardige maatstaven van „onze Wetgever”, Jehovah God, en het zo nodig bijstellen (Jesaja 33:22). Anders dan menselijke gedragsnormen, die van generatie op generatie kunnen veranderen, zijn Gods volmaakte maatstaven eeuwig. „Ik ben Jehovah; ik ben niet veranderd”, zegt hij. — Maleachi 3:6.

[Kader op blz. 7]

Leiding om succes en geluk te vinden

GELUK VINDEN

„Gelukkig zijn zij die zich bewust zijn van hun geestelijke nood.” — MATTHEÜS 5:3.

„Het is gelukkiger te geven dan te ontvangen.” — HANDELINGEN 20:35.

„Gelukkig zijn . . . zij die het woord van God horen en het onderhouden!” — LUKAS 11:28.

VERTROUWEN OPBOUWEN

„Spreekt waarheid, een ieder van u met zijn naaste.” — EFEZIËRS 4:25.

„Wie steelt, stele niet meer.” — EFEZIËRS 4:28.

„Het huwelijk zij eerbaar onder allen en het huwelijksbed zonder verontreiniging.” — HEBREEËN 13:4.

GOEDE RELATIES OPBOUWEN

„Alle dingen . . . die gij wilt dat de mensen voor u doen, moet ook gij insgelijks voor hen doen.” — MATTHEÜS 7:12.

„Laat [een echtgenoot] zijn vrouw zo liefhebben als zichzelf; de vrouw . . . moet diepe achting voor haar man hebben.” — EFEZIËRS 5:33.

„Blijft . . . elkaar vrijelijk vergeven.” — KOLOSSENZEN 3:13.

CONFLICTEN VERMIJDEN EN OPLOSSEN

„Vergeldt niemand kwaad met kwaad.” — ROMEINEN 12:17.

„De liefde is lankmoedig en vriendelijk. . . . Ze rekent het kwade niet aan.” — 1 KORINTHIËRS 13:4, 5.

„Laat de zon niet ondergaan terwijl gij in een geërgerde stemming verkeert.” — EFEZIËRS 4:26.