Is God verantwoordelijk?

„GOD is liefde”, staat in de Bijbel (1 Johannes 4:8). Hij is ook rechtvaardig en barmhartig. „De Rots, volmaakt is zijn activiteit, want al zijn wegen zijn gerechtigheid. Een God van getrouwheid, bij wie geen onrecht is; rechtvaardig en oprecht is hij.” — Deuteronomium 32:4.

Als Schepper heeft Jehovah God het vermogen alles te voorzien wat ons kan schaden en heeft hij de macht om in te grijpen. Om deze redenen en vanwege de eigenschappen die in de Bijbel aan hem worden toegeschreven, vragen velen zich terecht af: waarom laat God toe dat er natuurrampen plaatsvinden? * Veel oprechte mensen die met dezelfde vraag zaten, zijn erachter gekomen dat God hier zelf een aanvaardbaar antwoord op heeft gegeven in zijn Woord (2 Timotheüs 3:16). Sta eens stil bij het volgende.

Ze wezen Gods liefde af

De Bijbel vertelt ons dat God onze eerste ouders alles gaf wat ze nodig hadden voor een gelukkig en veilig leven. En als zij en hun nakomelingen Gods opdracht gehoorzaamden om ’vruchtbaar te zijn en tot velen te worden en de aarde te vullen’, kon de steeds groter wordende menselijke familie erop rekenen dat God voor hen zou blijven zorgen. — Genesis 1:28.

Helaas keerden Adam en Eva hun Schepper bewust de rug toe door hem niet te gehoorzamen en ervoor te kiezen zich onafhankelijk van hem op te stellen (Genesis 1:28; 3:1-6). De overgrote meerderheid van hun nakomelingen heeft dezelfde keus gemaakt (Genesis 6:5, 6, 11, 12). Met andere woorden: de mensheid als geheel heeft ervoor gekozen zichzelf en hun woonplaats, de aarde, te besturen zonder enige leiding van God. Omdat Jehovah een God van liefde is die het beginsel van de vrije wil respecteert, dringt hij zijn bestuur niet aan mensen op, ook al zou hun keus nadelig voor hen kunnen uitpakken. *

Toch heeft Jehovah de menselijke familie niet in de steek gelaten. Tot op deze dag ’laat hij zijn  zon opgaan over goddelozen en goeden en laat hij het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen’ (Mattheüs 5:45). Daarnaast heeft God mensen het vermogen gegeven meer te weten te komen over de aarde en haar kringlopen, en tot op zekere hoogte heeft deze kennis de mens in staat gesteld extreme weersomstandigheden en andere potentiële gevaren, zoals vulkaanuitbarstingen, te voorspellen.

Mensen hebben ook ontdekt welke delen van de aarde meer risico lopen op grote aardbevingen of extreme weersomstandigheden. In sommige landen zijn levens gered door voorlichting en door betere bouwmethoden en waarschuwingssystemen te ontwikkelen. Toch neemt het aantal natuurrampen elk jaar toe. De oorzaken hiervan zijn divers en complex.

Gebieden met een hoog risico

De ernst van een ramp staat niet altijd in verhouding tot de natuurkrachten die erbij betrokken zijn. Vaak hangt het meer af van het aantal mensen dat in het getroffen gebied woont. Volgens een rapport van de Wereldbank woont in ruim 160 landen meer dan een kwart van de bevolking in gebieden waar een groot risico bestaat dat er slachtoffers vallen als gevolg van natuurrampen. „Naarmate er steeds meer mensen in risicogebieden gaan wonen, wordt iets wat vroeger een natuurverschijnsel was, een ramp”, zegt Klaus Jacob, een wetenschapper aan de Columbia-universiteit in de Verenigde Staten.

Andere factoren die de situatie verergeren zijn snelle, ongeplande verstedelijking, ontbossing en grootschalige toepassing van beton, waardoor grond bedekt wordt die normaal gesproken overtollig water zou opvangen. Vooral de laatste twee factoren kunnen verwoestende modderstromen en grote overstromingen in de hand werken.

Door toedoen van de mens kan een aardbeving in een grote ramp veranderen, want de meeste slachtoffers en gewonden worden niet door de schokgolf veroorzaakt, maar door instortende gebouwen. Seismologen zeggen niet voor niets: „Aardbevingen maken geen slachtoffers; dat doen gebouwen.”

Ook politieke onkunde kan bijdragen tot het aantal slachtoffers. In een Zuid-Amerikaans land is de hoofdstad de afgelopen vierhonderd jaar drie keer door een aardbeving verwoest. En sinds de laatste aardbeving, die in 1967 plaatsvond, is het aantal inwoners verdubbeld tot vijf miljoen. „Maar bouwvoorschriften die de bevolking zouden kunnen beschermen, zijn er niet of ze worden niet nageleefd”, zegt het blad New Scientist.

Deze uitspraak ging ook op voor de stad New Orleans (VS), die in een laaggelegen gebied ligt waar gevaar is voor overstromingen. Ondanks dijken en pompen vond de ramp waar velen al bang voor waren, plaats toen in 2005 de orkaan Katrina toesloeg. Er was al heel vaak voor gewaarschuwd, maar dat werd genegeerd of er werd „halfslachtig op gereageerd”, aldus een bericht in USA Today.

Een vergelijkbare halfslachtige reactie zien we nu op de opwarming van de aarde, waarvan veel wetenschappers denken dat die tot meer rampen door extreme weersomstandigheden kan leiden en dat de zeespiegel erdoor kan stijgen. Het is duidelijk dat politieke, maatschappelijke en economische factoren — die hun oorsprong niet bij God vinden — in aanmerking genomen moeten worden. Deze menselijke factoren doen denken  aan de Bijbelse waarheid dat de mens niet in staat is „zijn weg te bepalen” (Jeremia 10:23). Een ander menselijk element is de houding van mensen tegenover waarschuwingen, zowel in de natuur als van de overheid.

Leer waarschuwingssignalen te herkennen

Als eerste moeten we erkennen dat natuurrampen zonder waarschuwing kunnen toeslaan. ’Tijd en onvoorziene gebeurtenissen treffen ons allen’, zegt Prediker 9:11. Maar vaak zijn er wel aanwijzingen, in de natuur of van de overheid, dat er iets staat te gebeuren. Als mensen de tekenen leren herkennen, vergroten ze daarmee hun overlevingskansen.

Toen het Indonesische eiland Simeulue in 2004 door een tsunami werd getroffen, waren er zeven slachtoffers op een bevolking van vele duizenden. Omdat men wist dat het abnormaal terugtrekken van de zee een teken kan zijn dat er een tsunami aankomt, sloegen de meeste mensen op de vlucht toen de zee zich terugtrok. Zo zijn mensen ook aan zware stormen en vulkaanuitbarstingen ontsnapt door op waarschuwingssignalen te reageren. Omdat waarschuwingen van de natuur soms eerder komen dan waarschuwingen van de overheid, is het verstandig u vertrouwd te maken met beide, vooral als u in een gebied woont waar rampen kunnen voorkomen.

Helaas „hebben mensen de neiging gevaren te ontkennen, zelfs als de signalen duidelijk zijn”, zei een vulkanoloog. Dat geldt vooral als er vaak een vals alarm wordt gegeven of als er al heel lang geen ramp meer is gebeurd. En soms willen mensen gewoon hun bezittingen niet achterlaten, zelfs als het overduidelijk is dat er een ramp op komst is.

In veel gebieden zijn mensen te arm om naar een veiliger gebied te verhuizen. Dat wijst echter niet op een fout van onze Schepper, maar op het falen van de mens. Vaak stoppen regeringen bijvoorbeeld grote sommen geld in bewapening terwijl ze weinig doen om de armen te helpen.

Voor de meeste mensen is er echter hulp beschikbaar, wat hun situatie ook is. Wat voor hulp is dat? God heeft ons door middel van zijn Woord, de Bijbel, veel goede beginselen gegeven die levens kunnen redden.

Beginselen die levens redden

▪ Stel God niet op de proef. „Gij moogt Jehovah, uw God, niet op de proef stellen”, staat in Deuteronomium 6:16. Ware christenen zijn niet bijgelovig; ze denken niet dat God hen altijd tegen alles zal beschermen. Als er gevaar dreigt, volgen ze dan ook de volgende geïnspireerde raad op: „Wie verstandig is, ziet het gevaar en hoedt zich ervoor, wie onverstandig is, gaat eraan voorbij en wordt gestraft.” — Spreuken 22:3, De Nieuwe Bijbelvertaling.

▪ Uw leven is belangrijker dan materiële zaken. „Ook al heeft iemand overvloed, zijn leven spruit niet voort uit de dingen die hij bezit” (Lukas 12:15). Materiële zaken kunnen nuttig zijn, maar de doden hebben er niets aan. Personen die het leven liefhebben en het een voorrecht vinden God te dienen, nemen dan ook geen onnodige risico’s om hun bezittingen te beschermen. — Psalm 115:17.

Tadashi, die in Japan woont, verliet zijn huis onmiddellijk nadat er in 2004 een aardbeving had plaatsgevonden, nog voordat er een evacuatiebevel was gegeven. Hij vond zijn leven belangrijker dan zijn huis en zijn bezittingen. Akira, die in hetzelfde gebied woont, schreef dat „de echte schade niet afhangt van de materiële verliezen, maar van iemands kijk erop. Ik zag de ramp als een goede gelegenheid om mijn leven te vereenvoudigen.”

▪ Luister naar waarschuwingen van de overheid. ’Erken het gezag van de overheid’ (Romeinen 13:1, NBV). Als de overheid opdracht geeft te evacueren of een andere veiligheidsprocedure te volgen, is het verstandig daar gehoor aan te geven. Toen er een evacuatiebevel werd gegeven, verliet Tadashi de gevarenzone, zodat hij niet het slachtoffer werd van naschokken.

Als er geen officiële waarschuwingen voor een dreigende ramp zijn, moeten mensen zelf beslissen wanneer en hoe ze actie ondernemen, en daarbij rekening houden met alle beschikbare feiten. In sommige gebieden geeft de overheid bruikbare richtlijnen voor het overleven van rampen. Als er in uw omgeving zulke informatie beschikbaar  is, bent u daar dan van op de hoogte? Hebt u die met uw gezin doorgenomen? (Zie bijgaand kader.) In veel delen van de wereld hebben gemeenten van Getuigen onder leiding van het plaatselijke bijkantoor van Jehovah’s Getuigen een noodplan opgesteld dat gevolgd moet worden als er een ramp dreigt of plaatsvindt, en dat is heel nuttig gebleken.

▪ Toon christelijke liefde. ’Ik geef u een nieuw gebod, dat gij elkaar liefhebt zoals ik u heb liefgehad’, zei Jezus (Johannes 13:34). Mensen die zelfopofferende, christelijke liefde tonen, doen alles wat ze kunnen om anderen te helpen zich voor te bereiden op een natuurramp of die te overleven. Bij Jehovah’s Getuigen doen de ouderlingen veel moeite om contact op te nemen met alle gemeenteleden om na te gaan of ze veilig zijn of een veilige plaats kunnen bereiken. De ouderlingen gaan ook na of iedereen de eerste levensbehoeften heeft, zoals schoon drinkwater, voedsel, kleding en noodzakelijke medicijnen. Gezinnen van Getuigen in veilige gebieden stellen ondertussen hun huis open voor mede-Getuigen die geëvacueerd zijn. Zo’n liefde is echt „een volmaakte band van eenheid”. — Kolossenzen 3:14.

Zullen er steeds meer en ergere natuurrampen komen, zoals sommigen voorspellen? Misschien wel, maar dat is slechts tijdelijk. Waarom? Omdat er binnenkort een eind komt aan het tragische tijdperk van menselijke onafhankelijkheid van God. Daarna zal de hele aarde en iedereen die daarop leeft onder het liefdevolle bestuur van Jehovah staan, met goede gevolgen, zoals we in het volgende artikel zullen zien.

[Voetnoten]

[Kader/Illustratie op blz. 7]

BENT U GOED VOORBEREID?

Overheidsinstellingen doen de aanbeveling dat huishoudens voorbereidingen treffen voor een evacuatie door op een goed te bereiken plek een stevige, makkelijk te vervoeren tas klaar te zetten met belangrijke zaken voor noodgevallen, zoals: *

▪ Waterdicht verpakte kopieën van belangrijke documenten

▪ Reservesleutels van huis en auto

▪ Creditcard of bankpas en contant geld

▪ Flessen water en houdbare voedingsmiddelen

▪ Zaklamp(en), radio, mobiele telefoon (als u die hebt) en extra batterijen

▪ Medicijnen voor minstens een week, een lijst van de dosering, doktersrecepten en de naam en het telefoonnummer van uw arts (vervang medicijnen voordat de houdbaarheidsdatum verstrijkt)

▪ EHBO-doos

▪ Stevige, comfortabele schoenen en regenkleding

▪ Lijst met adressen en telefoonnummers en een plattegrond van de omgeving

▪ Spullen om uw kind te verzorgen

[Voetnoot]

[Illustratieverantwoording op blz. 4]

USGS, David A. Johnston, Cascades Volcano Observatory