Jonge mensen vragen . . .

Tussen twee culturen in — Hoe ga ik daarmee om?

„Ik kom uit een Italiaanse familie, en die is heel hartelijk en warm. We wonen nu in Engeland. De mensen hier lijken heel ordelijk en beleefd. Ik voel me in geen van beide culturen thuis: ik ben te Italiaans voor de Britten en te Brits voor de Italianen.” — Giosuè, Engeland.

„Op school zei de leraar dat ik hem aan moest kijken als hij tegen me praatte. Maar als ik mijn vader aankeek als hij iets zei, vond hij me brutaal. Ik voelde me gevangen tussen twee culturen.” — Patrick, een Algerijn die in Frankrijk woont.

Komt je vader of moeder uit een ander land?

□ Ja □ Nee

Is de taal of cultuur op school anders dan die bij jou thuis?

□ Ja □ Nee

ELK jaar emigreren miljoenen mensen en vaak komen ze voor grote uitdagingen te staan. Plotseling zijn ze omringd door mensen met een andere taal, cultuur en andere kleding. Het gevolg is dat ze vaak belachelijk gemaakt worden. Noor, een meisje dat samen met haar familie van Jordanië naar Noord-Amerika emigreerde, maakte dat mee: „We droegen andere kleren, en daarom lachten de mensen ons uit. En we begrepen helemaal niets van de Amerikaanse humor.”

Nadia kreeg met een andere uitdaging te maken. „Ik ben in Duitsland geboren. Mijn ouders zijn Italiaans, dus ik praatte Duits met een accent, en de kinderen op school noemden me een ’stomme buitenlander’. Maar als ik in Italië kom, merk ik dat ik Italiaans met een Duits accent spreek. Daarom heb ik het gevoel dat ik geen echte identiteit heb. Waar ik ook naartoe ga, ik ben altijd een buitenlander.”

Met welke andere uitdagingen krijgen kinderen van buitenlanders te maken? En hoe kunnen ze er het beste van maken?

 Cultuurverschillen en taalbarrières

Kinderen van buitenlanders kunnen zelfs thuis al met cultuurverschillen te maken krijgen. Kinderen passen zich vaak sneller aan een nieuwe cultuur aan dan hun ouders. Ana was bijvoorbeeld acht toen ze met haar familie naar Engeland emigreerde. „Mijn broer en ik pasten ons in Londen bijna automatisch aan. Maar voor mijn ouders, die heel lang op het kleine Portugese eiland Madeira hadden gewoond, was het echt niet makkelijk.” Voeun was drie toen haar Cambodjaanse ouders in Australië aankwamen, en ze vertelt: „Mijn ouders zijn niet zo goed geïntegreerd. Mijn vader was vaak van streek en boos omdat ik niet begreep hoe hij over dingen dacht.”

Dit cultuurverschil kan afstand creëren tussen kinderen en ouders. En door een taalbarrière kan er een nog grotere kloof in het gezin ontstaan. Dat komt vooral doordat kinderen de nieuwe taal sneller leren dan hun ouders. Als de kinderen hun moedertaal beginnen te vergeten, wordt het steeds moeilijker voor ze om zinvolle gesprekken met hun ouders te voeren.

Ian is nu veertien, en hij heeft gemerkt dat er zo’n barrière tussen hem en zijn ouders ontstond toen zijn familie van Ecuador naar New York emigreerde. „Ik spreek nu beter Engels dan Spaans. De leraren op school praten Engels, mijn vrienden praten Engels en ik praat Engels met mijn broertje. Er komt alleen maar Engels in mijn hoofd en de Spaanse woorden lijken te verdwijnen.”

Herken jij het verhaal van Ian? Als je familie geëmigreerd is toen je nog heel klein was, heb je misschien niet beseft dat je later veel aan je moedertaal zou kunnen hebben. Dus kan het zijn dat je een deel vergeten bent. „Mijn vader deed zijn best ons thuis zijn taal te laten spreken,” zegt Noor, „maar we wilden geen Arabisch praten. We vonden het alleen maar lastig om Arabisch te leren. Onze vrienden praatten Engels en we keken alleen maar naar Engelse tv-programma’s. Waarvoor hadden we dan Arabisch nodig?”

Nu je ouder wordt, begrijp je misschien dat het ook voordelen heeft je moedertaal goed te kunnen spreken. Maar het kan zijn dat je moeite hebt je de woorden te herinneren waar je vroeger heel makkelijk op kwam. „Ik haal de twee talen door elkaar”, zegt Michael (13), wiens ouders van China naar Engeland geëmigreerd zijn. Ornelle (15) is van Congo (Kinshasa) naar Londen verhuisd, en zij zegt: „Ik probeer mijn moeder weleens iets in het Lingala te vertellen, maar dat lukt dan niet omdat ik meer gewend ben om Engels te praten.” Lee, die in Australië geboren is maar Cambodjaanse ouders heeft, vindt het jammer dat ze de taal van haar ouders niet vloeiend spreekt. „Als ik met mijn ouders praat en wil uitleggen hoe ik over bepaalde dingen denk, merk ik dat ik daarvoor hun taal gewoon niet goed genoeg spreek.”

Redenen om de kloof te overbruggen

Als je je eerste taal niet meer zo goed beheerst, hoef je de hoop niet op te geven. Je kunt er iets aan doen. Maar eerst moet je goed begrijpen wat de voordelen daarvan zijn. „Ik heb de taal van mijn ouders geleerd omdat ik een betere emotionele band en vooral een betere geestelijke band met ze wilde hebben”, vertelt Giosuè. „Door hun taal te leren ging ik beter begrijpen hoe ze zich voelen. En zij begrijpen mij nu ook beter.”

Veel jonge christenen doen moeite de taal van hun ouders beter te leren omdat ze andere immigranten over het goede nieuws van Gods koninkrijk willen vertellen (Mattheüs 24:14; 28:19, 20). „Het is geweldig om de Bijbel in twee talen te kunnen uitleggen!”, zegt Salomão, die naar Londen emigreerde toen hij vijf was. „Ik was mijn eerste taal bijna vergeten, maar nu ik in de Portugese gemeente zit, spreek ik vloeiend Engels én Portugees.” Oleg (15), die nu in Frankrijk woont, vertelt: „Het maakt me gelukkig om anderen te helpen.  Ik kan de Bijbel uitleggen aan mensen die Russisch, Frans of Moldavisch spreken.” Noor zag dat er predikers nodig waren in het Arabische veld. Ze zegt: „Ik volg nu een cursus om mijn taal beter te leren. Mijn instelling is veranderd. Nu wil ik verbeterd worden. Ik wil leren.”

Wat kun je doen om de taal van je ouders weer vloeiend te leren spreken? Sommige gezinnen hebben gemerkt dat als ze afspreken thuis alleen de moedertaal te spreken, de kinderen beide talen goed zullen leren. * Je kunt je ouders ook vragen je te helpen de taal te leren schrijven. Stelios groeide op in Duitsland maar zijn eerste taal is Grieks. Hij vertelt: „Mijn ouders bespraken elke dag een Bijbeltekst met me. Die lazen ze hardop voor en dan schreef ik hem op. Nu kan ik zowel Grieks als Duits lezen en schrijven.”

Als je twee culturen kent en twee of meer talen spreekt, is dat echt een voordeel. Doordat je twee culturen kent, kun je de gevoelens van de mensen beter begrijpen en kun je hun vragen over God beantwoorden. De Bijbel zegt: „Een man heeft verheuging in het antwoord van zijn mond, en een woord te rechter tijd — o hoe goed is het!” (Spreuken 15:23) Preeti, die in Engeland woont en Indiase ouders heeft, zegt: „Omdat ik twee culturen begrijp, voel ik me meer op mijn gemak in de dienst. Ik begrijp mensen van beide culturen: hun geloof en hun ideeën.”

„God is niet partijdig”

Als je het gevoel hebt dat je tussen twee culturen in zit, laat je dan niet ontmoedigen. Jouw situatie lijkt op die van verschillende Bijbelse figuren. Jozef werd bijvoorbeeld als jongen uit zijn Hebreeuwse cultuur gehaald en hij bracht de rest van zijn leven in Egypte door. Toch vergat hij nooit zijn moedertaal (Genesis 45:1-4). Het resultaat was dat hij zijn familie kon helpen. — Genesis 39:1; 45:5.

Timotheüs, die samen met de apostel Paulus veel gereisd heeft, had een Griekse vader en een Joodse moeder (Handelingen 16:1-3). Die gemengde achtergrond was geen obstakel voor hem. Ongetwijfeld heeft hij zijn inzicht in verschillende culturen gebruikt om anderen te helpen in zijn werk als zendeling. — Filippenzen 2:19-22.

Kun jij je situatie als een voordeel zien en niet als een nadeel? Bedenk dat „God niet partijdig is, maar in elke natie is de mens die hem vreest en rechtvaardigheid beoefent, aanvaardbaar voor hem” (Handelingen 10:34, 35). Jehovah houdt van je om wie je bent en niet om waar je vandaan komt. Kun jij, net als de hier genoemde jongeren, je kennis en ervaring gebruiken om anderen met dezelfde etnische achtergrond te vertellen over onze onpartijdige, liefdevolle God, Jehovah? Dat kan je echt gelukkig maken! — Handelingen 20:35.

[Voetnoot]

OM OVER NA TE DENKEN

▪ Met welke cultuurverschillen of taalbarrières heb je te maken?

▪ Hoe kun je met die uitdagingen omgaan?

[Illustratie op blz. 20]

Als je de taal van je ouders spreekt, zul je een betere band met ze krijgen