Is er een oplossing voor criminaliteit?

„Uit onderzoeken blijkt dat de meeste criminelen die weer in de fout gaan, zelfs na een gevangenisstraf de gemeenschap zullen blijven bedreigen, en de schade, die niet alleen in dollars af te meten is, zal buitensporig groot blijven.” — Inside the Criminal Mind, door dr. Stanton E. Samenow.

HET lijkt wel of elke dag een nieuwe oogst aan afgrijselijke misdaden oplevert, waar ook ter wereld. Daarom is het redelijk de volgende vragen te stellen: Zijn de huidige afschrikmiddelen — strenge boetes, gevangenisstraffen enzovoorts — afdoende? Worden criminelen door gevangenisstraf gecorrigeerd? En belangrijker  nog: pakt de samenleving de hoofdoorzaak van criminaliteit aan?

Over de huidige afschrikmiddelen schrijft Samenow: „Als [de crimineel] eenmaal in de gevangenis heeft gezeten, wordt hij misschien slimmer en voorzichtiger, maar hij zet zijn uitbuitende manier van leven voort en pleegt nog altijd misdrijven. De cijfers van recidive [het opnieuw vervallen tot crimineel gedrag] geven alleen aan of hij onvoorzichtig genoeg is geweest om [weer] gepakt te worden.” In feite worden gevangenissen dan ook scholen voor criminelen waar ze onbedoeld worden geholpen hun asociale vaardigheden nog verder te perfectioneren. — Zie het kader „’Leerscholen voor criminaliteit’?” op blz. 7.

Bovendien blijven veel misdrijven ongestraft, waardoor misdadigers tot de conclusie komen dat misdaad wel degelijk loont. Deze overtuiging kan hen nog brutaler en vastbeslotener maken in hun aanpak. Een wijze regeerder schreef eens: „Omdat het vonnis over een slecht werk niet spoedig is voltrokken, daarom is het hart der mensenzonen in hen er volkomen op gericht kwaad te doen.” — Prediker 8:11.

Criminelen uit noodzaak of uit vrije wil?

Is criminaliteit de enige optie die sommige mensen hebben om te overleven? „Ik zag criminaliteit als een bijna normale, misschien zelfs begrijpelijke reactie op de schrijnende armoede, instabiliteit en wanhoop waaruit het leven [van de criminelen] bestond”, geeft Samenow toe. Maar na diepgaand onderzoek dacht hij hier anders over. „Criminelen kiezen ervoor misdrijven te plegen”, concludeerde hij. „Misdaad . . . wordt ’veroorzaakt’ door de manier waarop [de persoon] denkt, niet door zijn omgeving.” Hij zegt verder: „Gedrag is grotendeels het voortbrengsel van iemands denken. Alles wat we doen wordt voorafgegaan door, gaat vergezeld van, en wordt gevolgd door gedachten.” Dus in plaats van criminelen als slachtoffers te bestempelen, kwam hij tot de conclusie dat „zij anderen tot slachtoffer maakten en bewust voor hun manier van leven hadden gekozen”. *

Het sleutelwoord is „gekozen”. Onlangs luidde een kop van een Britse krant: „Jonge ambitieuze mannen in de stad kiezen voor carrière in de misdaad”. Mensen hebben een vrije wil en kunnen zelf uitmaken hoe ze willen leven, zelfs onder moeilijke omstandigheden. Ongetwijfeld zijn er miljoenen mensen die dagelijks geconfronteerd worden met maatschappelijk onrecht en armoede of die in een slecht functionerend gezin leven; maar zij worden geen misdadigers. „Criminaliteit wordt veroorzaakt door criminelen,” zegt Samenow, „niet door slechte buurten, onbekwame ouders, . . . of werkloosheid. Misdaad woont in de geest van mensen en wordt niet veroorzaakt door maatschappelijke omstandigheden.”

Misdaad begint in de geest

De Bijbel vestigt de aandacht op de innerlijke mens, niet op zijn omstandigheden. In Jakobus 1:14, 15 staat: „Een ieder wordt beproefd  doordat hij door zijn eigen begeerte meegetrokken en verlokt wordt. Vervolgens baart de begeerte, als ze vruchtbaar is geworden, zonde.” Als iemand in zijn gedachten met slechte dingen bezig is, voedt hij verkeerde verlangens. Die kunnen op hun beurt tot schadelijk gedrag leiden. Vluchtige interesse in porno kan bijvoorbeeld uitmonden in een obsessie met seks die iemand er uiteindelijk toe aanzet zijn fantasieën uit te voeren, misschien op een criminele manier.

Nog een factor die in aanmerking moet worden genomen, is de aandacht die de wereld besteedt aan eigenbelang, geld, plezier en instantbevrediging. Over onze tijd heeft de Bijbel voorzegd: ’In de laatste dagen zullen mensen zichzelf liefhebben, het geld liefhebben, heftig zijn, zonder liefde voor het goede, met meer liefde voor genoegens dan liefde voor God’ (2 Timotheüs 3:1-5). Helaas worden zulke eigenschappen in de wereld gepropageerd door films, computergames, boeken en slechte rolmodellen, en dat zet alleen nog maar tot meer misdaad aan. * Maar individueel hoeven mensen niet toe te geven aan zulke invloeden. Er zijn zelfs mensen die ooit hieraan hebben toegegeven en die hun zienswijze en manier van leven compleet hebben veranderd.

Mensen kunnen veranderen!

De bewering ’eens een crimineel, altijd een crimineel’ is niet waar. Het boek Inside the Criminal Mind zegt dat net zoals iemand voor een leven in de criminaliteit kan kiezen, hij of zij ook „keuzes kan maken in een nieuwe richting en kan leren een verantwoordelijk leven te leiden”.

De praktijk heeft uitgewezen dat mensen met allerlei achtergronden kunnen veranderen. * Iemand moet bereid zijn daarvoor zijn instelling, motivatie en denkpatronen dusdanig aan te passen dat die voldoen aan de onveranderlijke maatstaven van onze Schepper, in plaats van aan de verschuivende waarden van mensen. Wie kent ons tenslotte beter dan hij? Heeft God bovendien niet het recht om voor de menselijke familie te bepalen wat goed en slecht is? Met dat doel heeft hij zo’n veertig godvrezende mannen geïnspireerd om op te tekenen wat we tegenwoordig als de Bijbel kennen — een verbazingwekkend boek dat terecht het handboek voor een gelukkig en zinvol leven genoemd kan worden. — 2 Timotheüs 3:16, 17.

Het is misschien niet makkelijk om de veranderingen aan te brengen die nodig zijn om God te behagen omdat we weerstand moeten bieden aan onze zondige neigingen. Eén Bijbelschrijver noemde dit dan ook een strijd (Romeinen 7:21-25). Hij won dit gevecht omdat hij niet op zijn eigen kracht vertrouwde, maar op die van God, wiens geïnspireerde Woord ’levend is en kracht uitoefent’. — Hebreeën 4:12.

De kracht van een goed ’voedingspatroon’

Een fysiek lichaam heeft goed voedsel nodig om gezond te worden. Dat voedsel moet ook goed gekauwd en verteerd worden, en dat kost tijd en moeite. Zo moeten wij om geestelijk gezond te worden ook ’kauwen’ op Gods uitspraken zodat ze in onze geest en in ons hart kunnen worden opgenomen (Mattheüs 4:4). De Bijbel zegt: „Al wat waar is, al wat van ernstig belang is, al wat rechtvaardig is, al wat eerbaar is, al wat lieflijk is, alles waarover gunstig wordt gesproken, welke deugd er ook is en al wat lof verdient, blijft deze dingen bedenken . . ., en de God van vrede zal met u zijn.” — Filippenzen 4:8, 9.

Als we willen dat oude persoonlijkheidskenmerken plaatsmaken voor nieuwe, moeten we dus Gods gedachten ’blijven bedenken’. Dat vergt geduld, want geestelijke groei vindt niet  van de ene op de andere dag plaats. — Kolossenzen 1:9, 10; 3:8-10.

Sta eens stil bij het voorbeeld van een vrouw die als kind werd misbruikt. Ze raakte aan de drugs en aan de drank en begon te roken. Nu zit ze een levenslange gevangenisstraf uit voor een aantal misdrijven. In de gevangenis kreeg ze Bijbelstudie van Jehovah’s Getuigen en nam ze de waarheden die ze leerde ter harte. Het resultaat? Geleidelijk maakte haar oude persoonlijkheid plaats voor een nieuwe persoonlijkheid als die van Christus. Nu wordt ze niet langer beheerst door destructieve gedachten en slechte eigenschappen. Een van haar favoriete Bijbelteksten is 2 Korinthiërs 3:17, waar staat: „Jehovah nu is de Geest, en waar de geest van Jehovah is, daar is vrijheid.” Ja, hoewel ze gevangenzit, voelt ze een vrijheid die ze nooit eerder had ervaren.

God is barmhartig

In de ogen van Jehovah God is niemand automatisch een hopeloos geval. * Gods Zoon, Jezus Christus, zei: „Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen maar zondaars tot berouw te roepen” (Lukas 5:32). Het is waar dat het een hele uitdaging kan zijn om volgens Bijbelse maatstaven te gaan leven. Maar iemand die geduldig is en voordeel trekt van de hulp die God geeft, zoals de liefdevolle hulp van geestelijk gezinde christenen, zal erin slagen (Lukas 11:9-13; Galaten 5:22, 23). Met dit doel bezoeken Jehovah’s Getuigen regelmatig gevangenissen over de hele wereld om kosteloos de Bijbel te bestuderen met oprechte mannen en vrouwen die allerlei misdrijven hebben gepleegd. * In een aantal gevangenissen houden de Getuigen ook elke week christelijke bijeenkomsten. — Hebreeën 10:24, 25.

Hoewel sommigen die vroeger slechte dingen hebben gedaan hun leven hebben veranderd en ware christenen zijn geworden, heeft de Bijbel het onomwonden over een ’toename van wetteloosheid’ (Mattheüs 24:12). Zoals we in het volgende artikel zullen zien, maakt die voorspelling deel uit van een grotere profetie die bijzonder goed nieuws bevat.

[Voetnoten]

[Inzet op blz. 5]

Miljoenen leven in armoede, maar worden toch geen criminelen

[Kader/Illustratie op blz. 6, 7]

„BINNEN TWEE JAAR TERUG IN DE CEL”

Onder die kop berichtte de Londense Times dat 70 procent van de personen die in Groot-Brittannië voor inbraak of diefstal worden veroordeeld, binnen twee jaar opnieuw voor de rechter moeten verschijnen. Veel vergrijpen worden gepleegd door drugsverslaafden die wanhopig geld nodig hebben om hun dure, zelfdestructieve gewoonte te bekostigen.

[Kader op blz. 7]

„LEERSCHOLEN VOOR CRIMINALITEIT”?

„Gevangenissen zijn leerscholen voor criminaliteit”, schrijft professor Braithwaite in de UCLA Law Review. In zijn boek Inside the Criminal Mind zegt dr. Stanton Samenow dat „de meeste criminelen wel van hun ervaring leren”, maar niet wat de maatschappij wil dat ze leren. „In de gevangenis”, zo schrijft hij, „heeft iemand tijd en gelegenheid genoeg om te leren hoe je een betere crimineel wordt. . . . Sommigen worden inderdaad succesvollere criminelen die zich helemaal op de misdaad storten maar behendig genoeg zijn om niet gepakt te worden.”

In een later hoofdstuk zegt Samenow: „Door detentie verandert de fundamentele persoonlijkheid van de crimineel niet. Of hij nu vrij rondloopt of in de gevangenis zit, hij breidt zijn contacten uit, leert nieuwe kneepjes en geeft een paar van zijn eigen tips door aan anderen.” Eén jonge crimineel zei: „Opsluiting heeft me geschikt gemaakt om anderen het vak bij te brengen.”