Waarom velen de toekomst somber inzien

Verontrustende ontwikkelingen leiden wereldwijd tot angst voor de toekomst. In steeds meer steden wordt cameratoezicht ingesteld. Vanwege de angst voor terroristen lijken veel drukke vliegvelden wel een militaire basis. Dieven en pedofielen struinen in steeds grotere aantallen het internet af op zoek naar argeloze slachtoffers. En op milieugebied vormen vervuiling, ontbossing, het uitsterven van dieren en planten, en de opwarming van de aarde een bedreiging voor het toekomstige leven op onze planeet.

TWEE of drie generaties geleden zouden deze ontwikkelingen ondenkbaar zijn geweest, maar nu houden ze over de hele wereld de gemoederen bezig. Niet voor niets vragen veel mensen zich af wat er met de wereld aan de hand is en hoe hun leven en dat van hun kinderen er straks uit zal zien. Wordt het zo erg dat mensen niet meer in een bus, trein of vliegtuig durven te stappen? Zullen toekomstige generaties zich nog wel goede medische zorg, kwaliteitsvoedsel en voldoende brandstof kunnen veroorloven, gezien de stijgende prijzen en het feit dat er een steeds grotere aanslag op de hulpbronnen van de aarde wordt gedaan?

„De toekomst ziet er heel, heel angstaanjagend uit”, zei een Canadese minister van Volksgezondheid over de stijgende gezondheidskosten. De noodklok wordt inmiddels ook geluid in verband met voedsel en brandstof. Om minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen investeren sommige landen namelijk sterk in biobrandstoffen, zoals ethanol, wat uit landbouwgewassen wordt gewonnen. Voor het eerst in de geschiedenis concurreert de menselijke maag dan ook met de benzinetank van de auto om de opbrengst van beschikbaar land. Als gevolg daarvan zijn de prijzen van bepaalde voedingsproducten merkbaar gestegen.

Ondertussen wordt de kloof tussen arm en rijk steeds groter, waardoor de sociale spanningen toenemen. „In de eerste tien jaar van onze 21ste eeuw zien we enerzijds enorme verbeteringen op het gebied van het menselijk welzijn, en anderzijds extreme ontberingen”, meldt een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie. „De levensverwachting in enkele van de armste landen is gedaald tot de helft van die in de rijkste landen.” De voornaamste oorzaken zijn ziekte en de maatschappelijke en economische chaos in politiek instabiele landen.

Voeg daar nog het schrikbeeld van de opwarming van de aarde bij, wat tot verdere woestijnvorming en extremere weersomstandigheden kan leiden, en het zal niemand verbazen dat veel welingelichte mensen de toekomst somber inzien. Het tijdschrift Bulletin of the Atomic Scientists, dat de zogenoemde Doomsday-klok instelt, schetste een allesbehalve rooskleurig toekomstbeeld, „omdat wetenschappers zien dat de effecten [van de opwarming van de aarde] op de complexe ecosystemen van onze planeet zich blijven opstapelen”.

Zijn onze vooruitzichten echt zo somber? Zijn we voor een goede toekomst aangewezen op de kopstukken van de zakenwereld, de politiek, de religie en de wetenschap? Sommigen redeneren misschien dat we geen andere keus hebben, omdat we onszelf in de nesten hebben gewerkt en ons er dus ook zelf weer uit moeten zien te helpen. Anderen geloven dat we gewoon niet in staat zijn nog een uitweg te vinden en dat onze enige hoop op een zekere toekomst gelegen is bij God. Als dat zo is, welke verzekering hebben we dan dat God zich voor ons interesseert en dat hij ons tegen onszelf wil beschermen? De volgende artikelen gaan op deze vragen in.

[Inzet op blz. 3]

Zijn we voor een goede toekomst echt aangewezen op de kopstukken van de zakenwereld, de politiek, de religie en de wetenschap?