De zienswijze van de Bijbel

Wanneer is zelfverdediging gerechtvaardigd?

U WORDT midden in de nacht plotseling wakker door een geluid. U hoort voetstappen. Er is een inbreker in huis. Terwijl uw hart als een razende tekeergaat, vraagt u zich angstig af wat u moet doen.

Dit zou iedereen kunnen overkomen. Criminaliteit, zelfs geweldscriminaliteit, is niet langer beperkt tot bepaalde landen of grote steden. In het daaruit voortvloeiende klimaat van angst proberen veel mensen zich te beschermen door wapens aan te schaffen of vechttechnieken te leren. Sommige regeringen hebben wetten uitgevaardigd die burgers het recht geven om uit zelfverdediging dodelijk geweld te gebruiken. Maar wat zegt de Bijbel? Heeft iemand ooit het recht om geweld te gebruiken ter verdediging van zichzelf of zijn gezin?

God haat geweld

De Bijbel veroordeelt geweld en degenen die er hun toevlucht toe nemen. De psalmist David zei over Jehovah God: „Al wie geweld liefheeft, haat Zijn ziel stellig” (Psalm 11:5). God sprak het oordeel uit over een aantal naties uit de oudheid, met inbegrip van zijn eigen volk, wegens hun gewelddaden en bloedvergieten (Joël 3:19; Micha 6:12; Nahum 3:1). Zelfs als iemand onopzettelijk, door onachtzaamheid, schuldig was aan de dood van een ander, was dat onder de wet van Israël een ernstig misdrijf. — Deuteronomium 22:8.

De Bijbel spoort mensen aan om mogelijke geschillen te vermijden door elke dag naar vrede te streven. Gewelddadige conflicten beginnen vaak met een verhitte woordenwisseling. De  Bijbel zegt: „Waar geen hout is, gaat het vuur uit, en waar geen lasteraar is, komt twist tot bedaren” (Spreuken 26:20). Kalmte neemt vaak de boosheid weg en voorkomt een gewelddadige confrontatie. De apostel Paulus schreef: „Zijt indien mogelijk, voor zover het van u afhangt, vredelievend jegens alle mensen.” — Romeinen 12:18.

Als u bedreigd wordt

Naar vrede streven is geen garantie dat u nooit met een gewelddadige aanval te maken zult krijgen. Door de hele geschiedenis heen zijn getrouwe aanbidders van God het slachtoffer geworden van geweldsmisdrijven (Genesis 4:8; Job 1:14, 15, 17). Wat moet iemand doen die tegenover een gewapende overvaller komt te staan? Jezus onderwees: „Biedt geen weerstand aan degene die goddeloos is” (Mattheüs 5:39). Ook zei hij: „Als iemand uw bovenkleed wegneemt, onthoud hem dan zelfs het onderkleed niet” (Lukas 6:29). Jezus keurde het gebruik van letterlijke wapens ter verdediging van materiële eigendommen niet goed. Iemand die verstandig is zal zich als hij tegenover een gewapende overvaller komt te staan, niet verzetten tegen het afgeven van zijn waardevolle dingen. Het leven is beslist veel kostbaarder dan bezittingen!

Maar als iemands leven nu door een overvaller bedreigd wordt? Een wet die God aan het oude Israël gaf, werpt licht op deze kwestie. Iemand die overdag een dief betrapte en doodde, zou van moord beschuldigd worden. Dat was kennelijk zo omdat op diefstal niet de doodstraf stond en de dief geïdentificeerd en voor het gerecht gebracht had kunnen worden. Maar als een gezinshoofd een indringer ’s nachts dodelijk verwondde, kon hij vrijgesproken worden omdat hij dan moeilijk had kunnen zien wat de indringer deed en wat hij van plan was. Het gezinshoofd kon redelijkerwijs concluderen dat zijn gezin werd bedreigd en terecht in actie komen om hen te verdedigen. — Exodus 22:2, 3.

Volgens de Bijbel mag iemand zichzelf of zijn gezin dus verdedigen als hij daadwerkelijk wordt aangevallen. Hij mag slagen afweren, de aanvaller tegenhouden en ook zelf een klap uitdelen om hem tijdelijk uit te schakelen. Het doel is een eind te maken aan de agressie of de aanval. Mocht de aanvaller in zo’n situatie ernstig gewond raken of gedood worden, dan zou dat per ongeluk gebeuren en niet met opzet.

De beste bescherming

Er zijn beslist omstandigheden waarin een redelijke mate van zelfverdediging gerechtvaardigd is. Mensen hebben het recht om zichzelf en hun dierbaren tegen agressie en dodelijk letsel te beschermen. Wanneer ontsnappen niet mogelijk is, overtreden we geen Bijbels gebod als we onszelf op een redelijke manier verdedigen. Toch is het verstandig ons best te doen om situaties die op geweld kunnen uitlopen, te vermijden. — Spreuken 16:32.

De Bijbel moedigt ons aan om in alle aspecten van ons leven ’vrede te zoeken en die na te streven’ (1 Petrus 3:11). Dat is een praktisch beginsel dat echt tot een vredig leven bijdraagt.

WAT DENKT U?

▪ Waarom moeten we geweld vermijden? — Psalm 11:5.

▪ Wat is verstandig als we materiële bezittingen verdedigen? — Spreuken 16:32; Lukas 12:15.

▪ Welke houding tegenover geschillen kan gevaar afwenden? — Romeinen 12:18.

[Inzet op blz. 11]

Volgens de Bijbel mag iemand zichzelf of zijn gezin verdedigen als hij wordt aangevallen