Onze smaakzin
Toeval of ontwerp?
Onze smaakzin
▪ Neem eens een hap van uw lievelingseten, en uw smaakzin wordt onmiddellijk geactiveerd. Maar hoe werkt dit verbazingwekkende proces eigenlijk?
Wetenswaardigheid: Onze tong (en ook andere delen van onze mond en keel) bevat groepjes huidcellen, die smaakknoppen worden genoemd. Veel daarvan bevinden zich in de smaakpapillen op het oppervlak van de tong. Eén smaakknop kan wel honderd smaakreceptoren bevatten, die elk een van de vier basissmaken kunnen waarnemen: zoet, zout, zuur of bitter. * Pittig of scherp hoort in een totaal andere categorie thuis, want daardoor worden de pijnreceptoren gestimuleerd en niet de smaakknoppen! In ieder geval zijn de smaakreceptoren verbonden met gevoelszenuwen die, als ze gestimuleerd worden door chemische stoffen in voedsel, onmiddellijk signalen doorgeven aan het onderste deel van de hersenstam.
Maar we proeven niet alleen met onze mond. De vijf miljoen geurreceptoren in onze neus, waarmee we zo’n tienduizend verschillende geuren kunnen waarnemen, spelen een onmisbare rol in het smaakproces. Naar schatting 75 procent van wat we smaak noemen, is eigenlijk het resultaat van wat we ruiken.
Wetenschappers hebben een elektrochemische neus ontwikkeld die met gebruik van chemische gassensoren dienst doet als kunstmatig reukorgaan. Niettemin zegt de neurofysioloog John Kauer: „Elk apparaat waarmee iets uit de natuur wordt nagebootst, zal uiterst simplistisch zijn in vergelijking met het origineel, dat altijd verbazingwekkend geraffineerd en complex is.” — Research/Penn State.
Niemand zal ontkennen dat de smaakzin een maaltijd veel aangenamer maakt. Onderzoekers weten echter nog steeds niet hoe het komt dat iemand de ene smaak boven de andere verkiest. „De wetenschap begrijpt misschien wel veel van de fundamentele lichaamsfuncties,” zegt Science Daily, „maar onze smaak- en reukzin zijn nog steeds enigszins een mysterie.”
Wat denkt u? Is onze smaakzin door toeval ontstaan? Of is het een bewijs van ontwerp?
[Voetnoot]
^ ¶4 Recentelijk hebben sommige wetenschappers umami aan de lijst toegevoegd. Met umami worden de unieke zouten van glutaminezuur bedoeld. Een daarvan is bijvoorbeeld de smaakversterker ve-tsin.
[Diagram/Illustratie op blz. 26]
(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)
Dwarsdoorsnede van de tong
[Diagram]
Smaakpapillen
[Verantwoording]
© Dr. John D. Cunningham/Visuals Unlimited
