Zitten we in de problemen?

„Veu Lesa, een 73-jarige dorpeling in Tuvalu, heeft geen wetenschappelijke rapporten nodig om te weten dat de zeespiegel stijgt”, meldde The New Zealand Herald. „De stranden uit zijn kindertijd verdwijnen. De gewassen waar zijn familie van leefde zijn vergiftigd door het zoute water. In april [2007] moest hij zijn huis achterlaten toen het bij springtij werd overspoeld en bedolven raakte onder puin en grote stenen.”

VOOR de bewoners van Tuvalu, een eilandengroep die niet meer dan vier meter boven de zeespiegel ligt, is de opwarming van de aarde geen abstracte wetenschap, maar „een dagelijkse realiteit”, zegt de Herald. * Duizenden hebben de eilanden al verlaten, en nog velen meer bereiden zich erop voor te vertrekken.

Ondertussen mag Robert, die in Brisbane (Australië) woont, zijn tuin alleen op bepaalde dagen nog water geven, en dan met een gieter, niet met een tuinslang. En tenzij hij naar een autowasstraat gaat waar het water hergebruikt wordt, mag hij alleen de spiegels, ramen en kentekenplaten van zijn auto wassen. Robert woont namelijk in een deel van Australië dat te lijden heeft onder de ergste droogte in honderd jaar. Andere gebieden zijn nog zwaarder getroffen. Zijn de problemen in Australië en Tuvalu een bewijs dat het op aarde warmer wordt?

Wat sommigen voorspellen

Velen denken dat de mens grotendeels zelf verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde, die catastrofale gevolgen kan hebben voor het klimaat en het milieu. Als landijs bijvoorbeeld op grote schaal smelt en het water in de oceanen uitzet omdat het warmer wordt, kan de zeespiegel sterk gaan stijgen. Laaggelegen eilandengroepen zoals Tuvalu kunnen verdwijnen, net als grote delen van Nederland en Florida, om slechts twee gebieden te noemen. Miljoenen mensen worden misschien gedwongen te vluchten uit plaatsen als Shanghai en Calcutta, en uit delen van Bangladesh.

De stijgende temperaturen zouden ook kunnen leiden tot ergere stormen, overstromingen en droogtes. In de Himalaja kunnen verdwijnende gletsjers, vanwaaruit zeven rivierstelsels ontspringen, een tekort aan drinkwater veroorzaken voor 40 procent van de wereldbevolking. Er zijn ook duizenden diersoorten die bedreigd worden, waaronder ijsberen, die voor de jacht grotendeels afhankelijk zijn van het ijs. Uit rapporten blijkt al dat veel beren gewicht verloren hebben en sommige zelfs verhongeren.

De stijgende temperatuur kan ook bijdragen tot de verspreiding van ziekten doordat muggen, teken en andere ziekteoverbrengende organismen, zoals schimmels, zich over grotere gebieden kunnen verspreiden. „De gevaren van een klimaatverandering zijn bijna net zo ernstig als die van kernwapens”, zegt de Bulletin of the Atomic Scientists. „De gevolgen lijken op de korte termijn misschien niet zo groot . . ., maar de komende dertig tot veertig jaar kan een klimaatverandering onherstelbare schade toebrengen aan de leefgebieden waarvan menselijke gemeenschappen afhankelijk zijn om te overleven.” Wat het nog onheilspellender maakt, is dat sommige wetenschappers van mening zijn dat de veranderingen die aan de opwarming van de aarde worden toegeschreven, sneller plaatsvinden dan verwacht.

Wat moeten we met deze voorspellingen? Is het leven op aarde echt in gevaar? Mensen die vraagtekens plaatsen bij de opwarming van de aarde zeggen dat zulke sombere voorspellingen elke wetenschappelijke basis missen. Anderen zijn er niet zeker van. Dus wat moeten we nu geloven? Is de toekomst van de aarde — en die van ons — in gevaar?

[Voetnoot]