HEB jij weleens het gevoel dat je ouders gewoon niet begrijpen hoeveel stress je op school hebt? Misschien zeggen ze wel tegen je dat jij tenminste niet de hypotheek hoeft af te betalen, het gezin te eten hoeft te geven of het een werkgever naar de zin hoeft te maken. Maar waarschijnlijk vind jij dat je net zo veel stress hebt als je ouders, of misschien nog wel meer.

Alleen al naar school gaan kan stress opleveren. Tara, die in de VS woont, vertelt: „Vaak werd er in de schoolbus gevochten. Dan stopte de chauffeur en moesten we allemaal uitstappen, waardoor we een halfuur of langer vertraging opliepen.”

Wordt de stress minder als je eenmaal op school bent? Niet echt. Misschien herken je je wel in de volgende opmerkingen.

Stress veroorzaakt door leraren.

„De leraren willen dat ik zo hoog mogelijke cijfers haal en ik voel de druk om aan hun verwachtingen te voldoen.” — Sandra (Fiji).

„Leraren zitten leerlingen op hun nek om uit te blinken, vooral als de leerling ergens goed in is. Ze zetten ons echt onder druk om te presteren.” — April (VS).

„Zelfs als je een zinvol doel in het leven hebt, kijken sommige leraren op je neer als je niet de opleiding wilt volgen die zij vinden dat je moet volgen.” — Naomi (VS).

Welke uitwerking heeft dit soort stress op je?

  Stress veroorzaakt door andere jongeren.

„Op de middelbare school hebben jongeren meer vrijheid en zijn ze opstandiger. Als je niet meedoet, lig je eruit.” — Kevin (VS).

„Ik krijg elke dag te maken met verleidingen om alcohol te drinken en seks te hebben. Soms is het moeilijk niet toe te geven aan het verlangen mee te doen.” — Aaron (Nieuw-Zeeland).

„Nu ik twaalf ben, vind ik het vooral moeilijk om niet iets met een jongen te beginnen. Iedereen op school zegt: ’Hoe lang blijf je nog alleen?’” — Alexandria (VS).

„Ik werd onder druk gezet om verkering met een jongen te nemen. Toen ik nee zei, zeiden ze dat ik lesbisch was. En toen was ik pas tien!” — Christa (Australië).

Welke uitwerking heeft dit soort stress op je?

Stress door de reactie van klasgenoten op je geloof.

„Het is niet makkelijk je klasgenoten over je geloof te vertellen omdat je niet weet hoe ze daarna over je zullen denken. Je bent bang dat ze je raar zullen vinden.” — Carol (Hawaii).

„Op de middelbare school zijn jongeren bezig met drugs, seks en alcohol. Dat geeft veel stress, want je wilt niet dat ze je uitlachen omdat je je aan de normen van de Bijbel houdt en daarom anders bent.” — Susan (VS).

Welke uitwerking hebben dingen in verband met je geloof op je?

Andere oorzaken van stress.

Kruis aan waar je de meeste stress van hebt of schrijf dat erbij.

• Proefwerken

• Huiswerk

• Verwachtingen van ouders

• Voldoen aan je eigen verwachtingen

• Pesten of seksuele intimidatie

• Iets anders ․․․․․

Het is niet realistisch te verwachten dat je door je schooltijd heen komt zonder met stress te maken te krijgen. Te veel stress kan als een zware last op je schouders drukken. De Bijbel zegt: „Ben je moedeloos wanneer je in het nauw zit, dan schiet je kracht tekort” (Spreuken 24:10, De Nieuwe Bijbelvertaling). Maar je hoeft je door stress niet te laten ontmoedigen. Je moet leren op een goede manier met stress om te gaan.

Het is te vergelijken met gewichtheffen. Om dat goed te doen moet een gewichtheffer zich goed voorbereiden. Het is belangrijk dat hij de gewichten op de goede manier optilt en dat hij niet te zwaar tilt. Dan ontwikkelt hij sterke spieren zonder zijn lichaam te beschadigen. Doet hij dat niet, dan kan hij zijn spieren scheuren of zelfs zijn botten breken.

Zo kun je ook leren omgaan met stress en doen wat je moet doen zonder schade op te lopen. Hoe? Door het volgende stappenplan te volgen.

1. Ga na wat bij jou stress veroorzaakt. „Schrander is degene die de rampspoed heeft gezien en zich vervolgens verbergt”, zegt een wijze spreuk (Spreuken 22:3). Maar je kunt zware stress niet ontlopen als je niet weet waar het waarschijnlijk door komt. Dus kijk nog eens naar wat je eerder hebt opgeschreven. Waar heb je de meeste stress van?

2. Doe nazoekwerk. Als je bijvoorbeeld merkt dat je veel stress hebt van al je  huiswerk, kijk dan eens naar de tips in het artikel „Jonge mensen vragen . . . Waar haal ik de tijd vandaan om mijn huiswerk te maken?” in de Ontwaakt! van 22 januari 2004. Als een klasgenoot je onder druk zet om seks te hebben, vind je nuttig advies in het artikel „Jonge mensen vragen . . . Wat moet ik doen als iemand seks met me wil?” in de Ontwaakt! van maart 2007.

3. Bedenk hoe je gaat reageren. Als je erover inzit hoe je klasgenoten op je geloof zullen reageren, bedenk dan al voordat er iets gebeurt wat je gaat zeggen (Spreuken 29:25). Kelsey (18) zegt: „Wat mij heeft geholpen is me voor te bereiden voordat de situatie ontstond. Ik had al besloten hoe ik zou vertellen wat ik geloofde.” Aaron (18) uit België deed dat ook: „Ik dacht van tevoren na over de vragen die ze konden stellen en dan bedacht ik wat ik daarop zou zeggen. Als ik dat niet had gedaan, had ik niet over mijn geloof durven praten.”

4. Stel dingen niet uit. De meeste problemen verdwijnen niet door ze te negeren. Meestal worden ze juist erger, waardoor je meer stress krijgt. Als je een Getuige van Jehovah bent, kan het bijvoorbeeld echt een bescherming zijn daar zo snel mogelijk voor uit te komen. Marchet, die nu twintig is, vertelt: „Direct aan het begin van het schooljaar begon ik een gesprek over een onderwerp waarvan ik wist dat het me de kans zou geven over mijn Bijbelse maatstaven te praten. Ik merkte dat hoe langer ik wachtte om te vertellen dat ik een Getuige was, hoe moeilijker het werd. Het hielp echt om te vertellen wat mijn geloof was en me daar de rest van het jaar naar te gedragen.”

5. Vraag om hulp. Zelfs de sterkste gewichtheffer heeft zijn grenzen. Die heb jij ook. Maar je hoeft niet alles zelf te dragen (Galaten 6:2). Praat er eens met je ouders of andere rijpe christenen over. Laat hun de antwoorden zien die je eerder in dit artikel hebt opgeschreven, en laat hun weten hoe zij je kunnen helpen met sommige dingen die stress veroorzaken. Liz, die in Ierland woont, vertelde haar vader dat ze bang was uitgelachen te worden om haar geloof. Ze zegt: „Mijn vader bad elke dag met me voordat hij me bij school afzette. Daardoor voelde ik me zekerder.”

Misschien vind je het moeilijk te geloven, maar het is op zich niet verkeerd dat je wat stress hebt. Waarom niet? Het kan een teken zijn dat je ijverig bent en dat je geweten goed werkt. Let eens op hoe de Bijbel een persoon beschrijft die helemaal geen stress lijkt te hebben: „Hoelang blijf je nog lui liggen, wanneer sta je eindelijk eens op? Nog even blijven liggen, nog even slapen, nog even met de armen over elkaar; maar de armoe overvalt je als een struikrover.” — Spreuken 6:9-11, Groot Nieuws Bijbel.

Heidi (16) vat het goed samen: „School kan vervelend lijken, maar de stress die je daarvan hebt is hetzelfde als de stress die je later op je werk zult hebben.” Het is zeker niet makkelijk als je veel stress hebt. Maar als je er goed mee omgaat, kan een beetje stress geen kwaad. Je zult er zelfs sterker van worden.