Toeval of ontwerp?

Vleugels in de dierenwereld

▪ Welke van de volgende vier is volgens u het doeltreffendst in de lucht: een vliegtuig, een vleermuis, een insect of een vogel? Of u het wilt geloven of niet, het vliegtuig kan deze kleine natuurwonderen niet evenaren. De dieren zijn namelijk „op een bijzondere manier in staat in de lucht te blijven bij windstoten, regen en sneeuw”, zegt Wei Shyy, hoogleraar ruimtevaarttechniek aan de Universiteit van Michigan. * Hun geheim is dat ze hun vleugels op en neer bewegen — iets waar vliegeniers ze al om hebben benijd vanaf het eerste moment dat de mens pogingen deed om te vliegen.

Wetenswaardigheid: Tijdens het vliegen veranderen de vleugels van sommige vogels en insecten voortdurend van vorm om zich aan te passen aan hun omgeving. Daardoor zijn ze in staat te zweven en plotselinge manoeuvres uit te voeren. Het tijdschrift Science News bericht over waarnemingen bij vleermuizen: „Wanneer de vleermuizen langzaam vlogen, met een snelheid van zo’n anderhalve meter per seconde, draaiden ze hun vleugelpunten ondersteboven en bewogen die tijdens een opwaartse beweging snel naar achteren. Wetenschappers [hebben] het vermoeden dat die truc (...) voor opwaartse druk en stuwkracht zorgt.”

Er valt ongetwijfeld nog veel over vliegende dieren te leren. „Wat doen ze met de lucht om die doeltreffende opwaartse druk teweeg te brengen?”, vraagt Peter Ifju, hoogleraar werktuigbouwkunde en ruimtevaarttechniek aan de Universiteit van Florida. Hij voegt eraan toe: „Er zijn allerlei aspecten van de stromingsleer die we gewoon niet begrijpen. We kunnen waarnemen wat [vogels en insecten] doen, maar we begrijpen de wisselwerking met de lucht niet.”

Wat denkt u? Zijn de wendbare vleugels in de dierenwereld bij toeval ontstaan, of zijn ze ontworpen?

[Voetnoot]

[Illustratie op blz. 24]

Breedsnavelkolibrie

[Verantwoording]

Laurie Excell/Fogstock/ age fotostock

[Illustratie op blz. 24]

Vale vleermuis

[Verantwoording]

© Delpho, M/age fotostock