Een zegen of een vloek?

Een automobilist verliest de macht over het stuur en rijdt tegen een paal, waarbij een inzittende van de auto ernstig gewond raakt. Onmiddellijk belt hij met zijn mobieltje het noodnummer. Maar hoe kwam het dat hij de macht over het stuur verloor? Hij was even afgeleid omdat hij een telefoontje beantwoordde.

ZOALS door dit voorbeeld wordt geïllustreerd, kunnen de producten van de moderne technologie zowel een zegen als een vloek zijn — de keus is aan ons. En nog maar weinig mensen zouden graag de betrekkelijk primitieve producten uit het recente verleden gebruiken. Computers doen saaie klusjes voor ons, bieden ons het gemak van online winkelen en bankieren, en stellen ons in staat om per e-mail, voicemail of webcam met anderen te communiceren.

Nog niet zo lang geleden gingen gezinsleden ’s morgens allemaal hun eigen weg en spraken ze elkaar ’s avonds pas weer. Tegenwoordig „belt 70% van de echtparen die beiden een mobieltje hebben elkaar dagelijks even voor de gezelligheid, 64% belt elkaar om de agenda’s op elkaar af te stemmen en 42% van de ouders belt hun kinderen dagelijks mobiel”, bericht USA Today.

De positieve en de negatieve kant

Kan een buitensporig of onverstandig gebruik van technologie mentaal en lichamelijk schadelijk zijn? Neem het voorbeeld van een pasgetrouwd stel in een westers land. Volgens een  nieuwsbericht „waren ze voortdurend met elkaar aan het bellen: in hun auto, op de sportschool, ze belden elkaar zelfs vanuit een andere kamer binnen in hun eigen huis”. Soms liepen de maandelijkse belminuten op tot 4000 — meer dan 66 uur — en ze zeiden dat ze niet zonder hun gsm konden. Ze hebben de „klassieke symptomen van een verslaving”, zei dr. Harris Stratyner, deskundige op het gebied van de geestelijke gezondheid. „Het is alsof ze een relatie hebben met behulp van een voorwerp.”

Dat lijkt misschien een extreem voorbeeld, maar het weerspiegelt wel een zorgelijke trend. Voor veel mensen is het een onverdraaglijk idee om zelfs maar een uur geen contact met anderen te hebben. „We moeten altijd onze e-mails bekijken, we moeten altijd internetten, we moeten altijd met onze vrienden msn’en”, zei een vrouw van in de twintig.

Als die contacten „je steeds meer tijd kosten en als je er steeds vaker de voorkeur aan geeft boven andere dingen in je leven, dan is dat een overduidelijk waarschuwingssignaal dat er iets niet helemaal goed zit”, zegt dr. Brian Yeo in The Business Times of Singapore. Mensen die zichzelf uren achtereen met hun elektronische gadgets opsluiten, doen vaak niet of nauwelijks aan lichaamsbeweging en lopen risico op hart- en vaatziekten, diabetes en andere ernstige aandoeningen.

Maar er zijn nog rechtstreeksere gevaren. Een recent onderzoek naar het gebruik van mobiele telefoons bijvoorbeeld heeft uitgewezen dat een automobilist die al dan niet handsfree belt, net zo weinig concentratievermogen heeft als een dronken bestuurder! Sms’en tijdens het rijden kan ook levensgevaarlijk zijn, en uit één onderzoek bleek dat zo’n 40 procent van de weggebruikers tussen de 16 en 27 jaar dat doet. Als u in de verleiding komt tijdens het rijden te telefoneren of te sms’en, bedenk dan dat de politie of uw verzekeringsmaatschappij bij een eventueel ongeval zal nagaan of u vlak voor de aanrijding uw mobiele telefoon hebt gebruikt. Een telefoongesprek of een simpel sms’je kan dan een dure grap worden! * Een onderzoek naar een treinramp in Californië in 2008 waarbij 25 personen om het leven kwamen, bracht aan het licht dat de machinist enkele seconden voor de botsing een sms’je had verstuurd. Hij had niet eens geremd.

Omdat steeds meer kinderen mobieltjes, computers en dergelijke gebruiken, moeten ze leren er verstandig mee om te gaan. Wat kan hen daarbij helpen? In het volgende artikel kunt u daar meer over lezen.

[Voetnoot]

[Illustratie op blz. 5]

Slokt de communicatietechnologie steeds meer tijd op?