De kleinste vleermuis ter wereld

● In 1973 verzamelden de Thaise bioloog Kitti Thonglongya en zijn team in grotten in de buurt van de Sai Yok-​waterval in Thailand meer dan vijftig vleermuizen van een onbekende soort. Enkele exemplaren daarvan stuurde hij naar dr. J.E. Hill van het British Museum of Natural History in Londen. Helaas overleed Thonglongya kort daarna, zodat hij niet meer heeft vernomen dat hij een nieuwe vleermuissoort had ontdekt. Ter ere van hem noemde Hill het dier Craseonycteris thonglongyai. De gewone naam van het dier is Kitti’s varkensneusvleermuis.

Met zijn lengte van drie centimeter en vleugelspanwijdte van zo’n dertien centimeter is het de kleinste bekende vleermuis en een van de kleinste zoogdieren. Hij is zelfs zo klein dat hij ook wel hommelvleermuis wordt genoemd. Andere onderscheidende kenmerken zijn de varkensachtige neus, het volledig ontbreken van een staart, en de grote oren met sterk ontwikkelde oordeksels.

Een klein leefgebied

Deze vleermuisjes zijn alleen te vinden in het Nationaal Park Sai Yok in Thailand en in nabijgelegen delen van Myanmar. Net als veel andere soorten gebruikt de varkensneusvleermuis echolocatie bij zijn jacht op insecten. Zijn vleugels, die in verhouding lang zijn, stellen hem in staat zweefvluchten uit te voeren zodat hij een prooi uit het gebladerte van de bomen kan plukken. Als roestplaats geeft het dier de voorkeur aan de warme bovenste delen van kalksteengrotten met hoge plafonds en veel kamers. Die bieden meer bescherming en beperken het verlies van lichaamswarmte, wat belangrijk is voor kleine, warmbloedige zoogdieren. Wat heeft de Schepper schitterende instincten en vermogens in deze opmerkelijke diertjes gelegd! — Openbaring 4:11.

Omdat de varkensneusvleermuis zeer zeldzaam is en maar een klein territorium heeft, wordt hij zolang zijn omstandigheden niet verbeteren, met uitsterven bedreigd. Er is geprobeerd het dier betere bescherming te bieden, maar ontbossing, houtkap, wegenbouw en toerisme blijven een bedreiging. Het zal nog moeten blijken of dit kleine zoogdier genoeg veerkracht heeft om de aanslag die de mens op zijn kwetsbare leefgebied pleegt, te overleven.

[Kader/Illustratie op blz. 21]

DE GROOTSTE EN DE KLEINSTE

Er zijn bijna duizend soorten vleermuizen, de enige zoogdieren die kunnen vliegen. De grootste vleermuizen worden vleerhonden (1) genoemd en kunnen een spanwijdte hebben van meer dan anderhalve meter en een gewicht van ongeveer een kilo. Ter vergelijking: Kitti’s varkensneusvleermuis (2) heeft een spanwijdte van zo’n dertien centimeter en weegt slechts twee gram.

[Illustratieverantwoording op blz. 21]

Photos: © Merlin D. Tuttle, Bat Conservation International, www.batcon.org