Jonge mensen vragen

Waarom hebben we altijd ruzie?

In het volgende scenario draagt Rachel op drie manieren tot de ruzie bij. Weet je welke? Schrijf ze hieronder op en vergelijk ze met het kader „Antwoorden” aan het eind van het artikel.

Het is woensdagavond. Rachel (17) is klaar met haar karweitjes en wil nu lekker even bijkomen — eindelijk! Ze zet de tv aan en laat zich in haar lievelingsstoel vallen.

Op dat moment komt haar moeder de kamer binnen, en ze kijkt niet blij. „Rachel! Waarom verspil je je tijd voor de buis terwijl je je zus met haar huiswerk moet helpen? Je luistert ook nooit!”

„Daar gaan we weer”, mompelt Rachel, net hard genoeg om door haar moeder gehoord te worden.

Haar moeder buigt zich naar haar toe: „Wat zei je, jongedame?”

„Niks”, zegt Rachel zuchtend en ze rolt met haar ogen.

Nu wordt haar moeder pas echt boos. „Die toon van jou staat me helemaal niet aan!”, zegt ze.

„Moet je horen wie het zegt!”, antwoordt Rachel.

De rust is voorbij . . . De volgende ruzie is aan de gang.

1. ․․․․․

2. ․․․․․

3. ․․․․․

KLINKT dit je bekend in de oren? Heb je constant ruzie met je ouders? Neem dan even de tijd om de situatie te analyseren. Over welke onderwerpen krijgen jullie het vaakst ruzie? Zet daar een kruisje bij of vul zelf een onderwerp in bij „Iets anders”.

◯ Houding

◯ Karweitjes

◯ Kleren

◯ Op tijd thuis zijn

◯ Ontspanning

◯ Vrienden

◯ Jongens/meisjes

◯ Iets anders ․․․․․

 Wat het onderwerp ook is, ruzie geeft jou en je ouders stress. Natuurlijk kun je gewoon je mond houden en doen alsof je het eens bent met alles wat je ouders zeggen. Maar verwacht God dat van je? Nee. Het is waar dat de Bijbel zegt: ’Eer je vader en je moeder’ (Efeziërs 6:2, 3). Maar de Bijbel moedigt je ook aan je „denkvermogen” te ontwikkelen (Spreuken 1:1-4; Romeinen 12:1). Dan is het dus alleen maar logisch dat je je eigen mening hebt en dat die misschien niet altijd hetzelfde is als die van je ouders. Maar in gezinnen die Bijbelse principes toepassen, kunnen ouders en kinderen met elkaar communiceren zonder ruzie te maken — zelfs als ze het niet met elkaar eens zijn (Kolossenzen 3:13).

Hoe kun je je mening geven zonder een normaal gesprek in een soort oorlog te veranderen? Het is makkelijk om te zeggen: „Dat is het probleem van mijn ouders. Zij laten me niet met rust!” Maar hoeveel kun je nu eigenlijk veranderen aan andere mensen, en dus ook aan je ouders? De enige die je kunt veranderen ben jijzelf. En een groot voordeel is dat als jij je best doet de sfeer ontspannen te houden, er grote kans is dat je ouders rustig blijven en naar je luisteren als je iets te zeggen hebt.

Laten we dus eens kijken wat jij kunt doen om een eind te maken aan de ruzies. Pas de volgende tips toe, dan zul je je ouders — en jezelf — misschien verbazen met je nieuwe communicatiestijl.

(Tip: zet een kruisje bij de dingen waaraan je moet werken.)

◯ Denk na voordat je reageert. In de Bijbel staat: „Een rechtvaardige denkt na voordat hij antwoordt” (Spreuken 15:28, De Nieuwe Bijbelvertaling). Flap er niet meteen alles uit wat bij je opkomt als je je aangevallen voelt. Stel dat je moeder tegen je zegt: „Waarom heb je de afwas nog niet gedaan? Je luistert ook nooit!” Een impulsieve reactie zou zijn: „Zeur niet zo.” Maar denk goed na. Probeer te begrijpen welk gevoel er achter de opmerking van je moeder zit. Meestal moet je uitspraken met woorden als ’altijd’ en ’nooit’ niet zo letterlijk nemen. Vaak zit er een bepaald gevoel achter. Wat kan dat zijn?

Misschien is je moeder gefrustreerd omdat ze vindt dat ze wel erg veel in het huishouden moet doen. Het kan ook zijn dat ze gewoon wil dat je haar steunt. Of is het zo dat je, als je heel eerlijk bent, vaak onder karweitjes uit probeert te komen? In ieder geval zal de reactie „Zeur niet zo” niks opleveren, behalve misschien ruzie! Dus waarom zou je  niet proberen je moeder gerust te stellen? Je kunt bijvoorbeeld zeggen: „Sorry, ik wilde je niet van streek maken. Ik ga meteen aan de afwas beginnen.” Een waarschuwing: ga niet sarcastisch doen. Als je met begrip reageert, zal de spanning waarschijnlijk afnemen.

Schrijf hieronder op met welke opmerking je vader of moeder jou op de kast krijgt, tenminste als jij dat toelaat.

․․․․․

Bedenk nu hoe je met begrip kunt reageren op het gevoel dat achter die opmerking zit.

․․․․․

◯ Praat met respect. Michelle weet uit ervaring dat het erg belangrijk is hoe ze tegen haar moeder praat: „Waar het ook over gaat, het komt er altijd weer op neer dat mijn moeder de manier waarop ik tegen haar praat niet prettig vindt.” Als dat bij jou ook vaak zo is, leer jezelf dan aan om rustig te praten, en laat niet merken dat je geïrriteerd bent door bijvoorbeeld met je ogen te rollen (Spreuken 30:17). Wanneer je het gevoel hebt dat je je zelfbeheersing gaat verliezen, bid dan in stilte kort tot God (Nehemia 2:4). Je doel moet natuurlijk niet zijn God te vragen of hij ervoor kan zorgen dat je ouders je met rust laten, maar je zelfbeheersing te bewaren zodat je geen olie op het vuur gooit (Jakobus 1:26).

Schrijf hieronder op wat je beter niet kunt zeggen en doen.

Uitspraken:

․․․․․

Gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal:

․․․․․

◯ Luister. In de Bijbel staat: „In de overvloed van woorden ontbreekt overtreding niet” (Spreuken 10:19). Laat je vader of moeder dus uitpraten, en luister met aandacht. Zet je muziek uit, leg je boek of tijdschrift opzij en kijk hem of haar aan. Onderbreek je vader of moeder niet om te verdedigen wat je hebt gedaan. Luister gewoon. Als je ouders uitgepraat zijn, heb je genoeg mogelijkheden om vragen te stellen of uit te leggen wat jij ervan vindt. Maar als je je hakken in het zand zet en direct je mening wilt geven, maak je het er misschien alleen maar erger op. Zelfs als je meer zou willen zeggen, is het nu waarschijnlijk ’een tijd om je stil te houden’ (Prediker 3:7).

◯ Wees bereid sorry te zeggen. Het is altijd goed om je excuses aan te bieden als je iets hebt gedaan wat tot de ruzie heeft bijgedragen (Romeinen 14:19). Je kunt zelfs zeggen dat het je spijt dat er ruzie is. Als je het  moeilijk vindt dat rechtstreeks te zeggen, probeer dan in een briefje uit te leggen hoe je je voelt. Je kunt zelfs nog verder gaan door het gedrag te veranderen waarmee de ruzie begonnen is (Mattheüs 5:41). Als je ouders bijvoorbeeld boos zijn omdat je een karweitje niet hebt gedaan, zou je ze kunnen verrassen door het alsnog te doen. Zelfs als je dat niet leuk vindt, is het altijd beter dan in de problemen komen wanneer je ouders zien dat je het nog steeds niet gedaan hebt (Mattheüs 21:28-31).

Als je moeite doet meningsverschillen op te lossen of te voorkomen, wordt je leven er een stuk makkelijker op. De Bijbel zegt zelfs: „Wie goed doet, doet ook zichzelf goed” (Spreuken 11:17, Groot Nieuws Bijbel). Denk er dus eens over na welke voordelen het voor jezelf heeft als je doet wat je kunt om de spanning tussen jou en je ouders te verminderen.

Gelukkige gezinnen hebben meningsverschillen, maar het lukt ze om die in vrede op te lossen. Als je de tips uit dit artikel toepast, zul je waarschijnlijk merken dat je ook over moeilijke onderwerpen met je ouders kunt praten — zonder ruzie te maken!

Meer artikelen uit de „Jonge mensen vragen”-serie vind je op www.watchtower.org/ypo

OM OVER NA TE DENKEN

● Waarom vinden sommige jongeren dat het goed is om in discussie te gaan?

● Waarom vindt Jehovah iemand die ruzie maakt „dwaas”? — Spreuken 20:3.

[Kader/Illustraties op blz. 27]

WAT ANDERE JONGEREN ZEGGEN

„Ook al verdien ik m’n eigen geld, ik heb moeten leren dat ik nog steeds thuis woon en naar mijn moeder moet luisteren. Ze heeft jaren voor me gezorgd, dus als ze ergens iets van zegt — bijvoorbeeld hoe laat ik thuiskom — dan begrijp ik dat heel goed.”

„Als mijn ouders en ik het niet met elkaar eens zijn, bidden we erover, zoeken we er iets over op en bespreken dat. Op die manier komen we er samen altijd uit. Als we Jehovah erbij betrekken, komt het altijd goed.”

[Illustraties]

Daniel

Cameron

[Kader op blz. 29]

ANTWOORDEN

1. De sarcastische opmerking („Daar gaan we weer”) maakte de gefrustreerde moeder alleen maar bozer.

2. Door Rachels gezichtsuitdrukking (met haar ogen rollen) vroeg ze om problemen.

3. Brutaal reageren („Moet je horen wie het zegt!”) werkt bijna altijd averechts.

[Kader op blz. 29]

VOOR DE OUDERS

Kijk eens naar het scenario aan het begin van het artikel. Is het u opgevallen dat Rachels moeder dingen zei die tot de ruzie bijdroegen? Hoe kunt u voorkomen dat u ruzie krijgt met uw zoon of dochter? Hier volgen een paar punten om in gedachte te houden:

Vermijd stellige uitspraken als ’Jij doet altijd . . .’ of ’Jij bent nooit . . .’ Dan zal uw kind alleen maar in de verdediging schieten. Waarschijnlijk is het een overdrijving, en dat weet uw kind. Uw kind beseft misschien ook dat zo’n uitspraak meer zegt over hoe boos u bent dan over hoe onverstandig hij of zij zich heeft gedragen.

In plaats van botte uitspraken te doen die beginnen met ’jij’, is het beter te laten merken welke uitwerking het gedrag van het kind op u heeft. Zeg bijvoorbeeld: ’Als jij . . . , voel ik me . . . .’ Geloof het of niet, diep vanbinnen vindt uw kind uw gevoelens belangrijk. Als u uw kind laat weten welke uitwerking zijn gedrag op u heeft, zal hij eerder met u samenwerken.

Hoe moeilijk het ook is, houd u in totdat u zichzelf in bedwang hebt (Spreuken 10:19). Als de ruzies gaan over huishoudelijke karweitjes, maak dan afspraken met uw kind. Schrijf op wat er van hem of haar gevraagd wordt, en maak als dat nodig is duidelijk wat de gevolgen zijn als hij of zij dat niet nakomt. Luister geduldig naar de mening van uw kind, ook al bent u het daar niet mee eens. De meeste tieners reageren beter als iemand luistert dan als iemand tegen ze preekt.

Trek niet al te snel de conclusie dat uw tiener beïnvloed is door de wereldse geest van opstand, maar besef dat veel van wat u ziet, bij de natuurlijke ontwikkeling van uw kind hoort. Het kan zijn dat uw kind ergens gewoon tegen ingaat om te bewijzen dat hij of zij volwassen wordt. Onderdruk de neiging om in discussie te gaan. Hoe u op provocatie reageert, is heel leerzaam voor uw kind. Wees geduldig, dan bent u een goed voorbeeld voor uw zoon of dochter (Galaten 5:22, 23).

[Illustratie op blz. 28]

Ruzie maken met je ouders is te vergelijken met lopen op een loopband: je verbruikt een hoop energie zonder vooruit te komen