Wat staat u te wachten?

„Ik besloot te stoppen met roken voor de gezondheid van onze pasgeboren baby. Daarom hing ik in huis een bordje ’Niet roken’ op. Een uur later kwam bij mij het verlangen naar nicotine als een tsunami opzetten en stak ik een sigaret op.” — Yoshimitsu (Japan).

ZOALS het verhaal van Yoshimitsu laat zien, gaat stoppen met roken niet zonder slag of stoot. Uit onderzoek is gebleken dat bijna 90 procent van degenen die een terugval hebben weer begint met roken. Als u wilt stoppen, zult u daarom een grotere kans van slagen hebben als u weet wat u te wachten staat. Wat zijn enkele veel voorkomende problemen?

Het verlangen naar nicotine: Het verlangen is meestal drie dagen na de laatste sigaret het sterkst en neemt na ongeveer twee weken af. Een ex-roker vertelt dat in die periode „het verlangen in golven komt; het is niet constant.” Zelfs jaren later kunt u plotseling heel veel zin krijgen in een sigaret. Geef daar niet aan toe. Wacht een minuut of vijf, dan zal het verlangen verdwijnen.

Andere ontwenningsverschijnselen: In het begin vinden mensen het moeilijker om wakker te blijven of zich te concentreren, en kan het zijn dat ze zwaarder worden. Ze kunnen ook last hebben van pijn, jeuk, zweten, hoesten en stemmingswisselingen in de vorm van ongeduld, opvliegendheid of zelfs een depressie. De meeste verschijnselen nemen binnen vier tot zes weken af.

In deze kritieke periode zijn er een paar praktische dingen die u kunt doen om dit tegen te gaan. Bijvoorbeeld:

● Zorg voor meer slaap.

● Drink veel water of sap en eet gezond.

● Doe aan lichaamsbeweging.

● Adem diep in en maak u een voorstelling van de schone lucht die uw longen vult.

Triggers: Dit zijn activiteiten of gevoelens die een hunkering kunnen opwekken om te roken. Misschien rookte u altijd een sigaretje als u iets te drinken nam. Als u met roken gestopt bent, moet u niet te lang over uw kopje thee of koffie doen. Na verloop van tijd zult u daar natuurlijk weer gewoon rustig van kunnen genieten.

Toch kunnen deze associaties nog lang in de geest blijven hangen nadat het lichaam vrij is van nicotine. Torben geeft toe: „Negentien jaar nadat ik gestopt ben, vind ik het nog steeds moeilijk om tijdens koffiepauzes niet te roken.” Maar over het algemeen zal de associatie van bepaalde activiteiten met roken op den duur minder worden en aan kracht verliezen.

Met alcohol is het anders. Terwijl u probeert met roken te stoppen, is het waarschijnlijk verstandig geen alcohol te drinken en niet naar plaatsen te gaan waar het geserveerd wordt, want veel mensen krijgen een terugval als ze alcohol drinken. Hoe komt dat?

● Zelfs kleine hoeveelheden alcohol vergroten het genot van nicotine.

● Sociaal drinken wordt vaak geassocieerd met roken.

 ● Alcohol beïnvloedt het beoordelingsvermogen en vermindert remmingen. De Bijbel zegt terecht: ’Wijn neemt de goede beweegreden weg’ (Hosea 4:11).

Contacten: Wees selectief. Vermijd bijvoorbeeld onnodig contact met mensen die roken of die u een sigaret zullen aanbieden. Blijf ook uit de buurt van mensen die proberen u weer aan het roken te krijgen, bijvoorbeeld door u ermee te plagen.

Emoties: Uit een onderzoek bleek dat bijna twee derde van degenen die een terugval hadden gehad vlak daarvoor gestrest of boos was. Als een bepaald gevoel bij u het verlangen opwekt te roken, zorg dan voor afleiding, eventueel door water te drinken, kauwgum te nemen of te gaan wandelen. Probeer uw geest met positieve gedachten te vullen, bijvoorbeeld door in gebed te gaan of een paar bladzijden uit de Bijbel te lezen (Psalm 19:14).

Veelgehoorde smoezen

● Ik neem maar één trekje.

Realiteit: Eén trekje kan wel 50 procent van bepaalde nicotinereceptoren in de hersenen drie uur lang bevredigen. Het gevolg is vaak een volledige terugval.

 ● Roken helpt tegen de stress.

Realiteit: Uit onderzoek is gebleken dat nicotine de stresshormoonspiegel juist verhoogt. Wat als verlichting van stress wordt ervaren, komt meestal grotendeels doordat de ontwenningsverschijnselen tijdelijk verdwijnen.

● Ik ben te ver heen om nog te stoppen.

Realiteit: Pessimisme ondermijnt de wilskracht. In de Bijbel staat dat ontmoediging een negatieve invloed heeft (Spreuken 24:10). Houd de moed erin. Iedereen die echt wil stoppen en praktische beginselen toepast, bijvoorbeeld de beginselen uit dit tijdschrift, kan stoppen.

● Ik kan de ontwenningsverschijnselen niet aan.

Realiteit: Het is waar dat de ontwenningsverschijnselen heel heftig zijn, maar binnen een paar weken zijn die voorbij. Dus houd uw doel voor ogen! Als het verlangen om te roken maanden of jaren later de kop opsteekt, zal ook dat weer overgaan, waarschijnlijk zelfs binnen een paar minuten — als u tenminste geen sigaret opsteekt.

● Ik heb een psychische aandoening.

Realiteit: Als u in behandeling bent voor een psychische aandoening, zoals een depressie of schizofrenie, vraag dan uw arts of hij u wil helpen te stoppen. Waarschijnlijk zal hij u heel graag willen bijstaan. Het kan zijn dat hij de behandeling bijstelt om het effect dat uw besluit misschien heeft op uw ziekte of de medicijnen die u neemt, te verminderen.

● Als ik een terugval heb, voel ik me een mislukkeling.

Realiteit: Als het misgaat en u weer een sigaret opsteekt — iets wat velen die proberen te stoppen overkomt — is de situatie niet hopeloos. Krabbel weer overeind en ga door. Een terugval betekent niet dat u gefaald hebt. Dat hebt u pas als u de strijd opgeeft. Blijf het dus proberen. Uiteindelijk zal het u lukken!

Neem het verhaal van Romualdo, die 26 jaar heeft gerookt en meer dan 30 jaar geleden gestopt is. Hij schrijft: „Ik heb zo vaak een terugval gehad dat ik de tel ben kwijtgeraakt. Elke keer voelde ik me verschrikkelijk, alsof ik een hopeloos geval was. Maar toen ik eenmaal het vaste besluit had genomen een goede band met Jehovah te krijgen en ik hem herhaaldelijk om hulp vroeg, lukte het me eindelijk om voorgoed te stoppen.”

In het laatste artikel van deze serie vindt u nog een paar praktische tips die u hopelijk zullen helpen een gelukkige ex-roker te worden.

[Kader/Illustratie op blz. 7]

DODELIJK IN ELKE VORM

Er zijn veel vormen van tabaksgebruik. Sommige tabaksproducten worden zelfs verkocht door winkels voor gezondheidsproducten en natuurgeneesmiddelen. Toch zegt de Wereldgezondheidsorganisatie: „Alle vormen van tabak zijn dodelijk.” Tabak kan namelijk verschillende dodelijke ziekten veroorzaken, zoals kanker en hart- en vaatziekten. Zwangere vrouwen die roken kunnen ook hun ongeboren kind schaden. Wat voor tabaksproducten worden vaak gebruikt?

Bidi’s: Kleine met de hand gerolde sigaretten die in Aziatische landen veel gerookt worden. Ze geven vele malen meer teer, nicotine en koolmonoxide af dan gewone sigaretten.

Sigaren: Stukjes tabak die zijn omwikkeld met tabaksblad of papier dat van tabak gemaakt is. Doordat de tabak in sigaren licht basisch is vergeleken met de zure tabak van sigaretten, kan er zelfs als de sigaar niet opgestoken is nicotine via de mond worden opgenomen.

Kreteks (kruidnagelsigaretten): Meestal bevatten ze zo’n 60 procent tabak en 40 procent kruidnagel. Ze geven meer teer, nicotine en koolmonoxide af dan gewone sigaretten.

Pijpen: Pijproken is geen veilig alternatief voor het roken van sigaretten, want beide gewoonten kunnen veel van dezelfde soorten kanker en andere ziekten veroorzaken.

Rookvrije tabak: Dit omvat pruimtabak, snuiftabak en gearomatiseerde gutkha, die in Zuidoost-Azië wordt gebruikt. De nicotine wordt via de mond in de bloedstroom opgenomen. Rookvrije tabak is net zo gevaarlijk als alle andere tabaksproducten.

Waterpijpen: De tabaksrook wordt vóór het inhaleren door water geleid. Toch vermindert dit proces vaak niet de hoeveelheid giftige en soms kankerverwekkende stoffen die in de longen terechtkomen.

[Kader/Illustratie op blz. 8]

IEMAND HELPEN TE STOPPEN

● Wees positief. Complimenten en beloningen werken beter dan zeuren en preken. „Ik denk dat het je de volgende keer wel lukt” werkt beter dan „Het is je weer niet gelukt!”

● Wees vergevensgezind. Probeer de boosheid of frustratie die tegen u wordt gericht, door de vingers te zien. Zeg bijvoorbeeld vriendelijk: „Ik weet dat je het moeilijk hebt, maar ik ben heel trots op je dat je het doet.” Zeg nooit: „Ik vond je aardiger toen je nog rookte!”

● Wees een echte vriend. In de Bijbel staat: „Een vriend heeft te allen tijde lief, een broeder is geboren voor de tijd van nood” (Spreuken 17:17, Willibrordvertaling). Wees dus altijd geduldig en vriendelijk als iemand probeert te stoppen, ongeacht het moment van de dag of de stemming van de persoon.