Stress — Wat het met ons doet

Wat gebeurt er als u zich haast om de trein te halen? U merkt vast dat uw lichaam reageert doordat uw bloeddruk omhooggaat en uw hart sneller gaat kloppen. Zelfs als u uw trein mist, worden uw hartslag en ademhaling meestal snel weer normaal.

ALS u door omstandigheden langdurig stress hebt, wordt de situatie misschien anders. Dan kan het langer duren voordat u van uw bezorgdheid, gespannen spieren, verhoogde bloeddruk en darmklachten af bent. Steeds meer mensen merken dat de spanning nooit weggaat. Velen hebben bijvoorbeeld het gevoel dat ze vastzitten in een uitzichtloze baan. Welke uitwerking heeft stress op uw lichaam en uw gezondheid?

De stressreactie

Van der Merwe legt uit hoe het lichaam op stress reageert. Het komt onmiddellijk in actie en een complexe „kettingreactie van neurotransmitters en hormonen raast door uw hele lichaam om elk orgaan en stelsel voor te bereiden op de stressreactie voor noodsituaties”.

U bent meteen klaar voor uitzonderlijke actie. Al uw zintuigen — waaronder gezicht, gehoor en tastzin — zijn erbij betrokken. Uw hersenen reageren snel en uw bijnieren geven onmiddellijk krachtige hormonen af, die uw spieren en ook uw hart, longen en andere organen activeren voor wat nodig is om de stresssituatie aan te kunnen.

In noodgevallen kan de stressreactie van uw lichaam dus uw leven redden, bijvoorbeeld wanneer u wegspringt voor een aanstormende auto. Maar het is een heel ander verhaal wanneer de stress niet ophoudt.

Wanneer stress een vijand wordt

Wat gebeurt er als uw lichaam constant gestrest is? De spieren blijven gespannen, de polsslag en bloeddruk blijven hoog, en verhoogde spiegels van cholesterol, vetten, suikers, hormonen en andere chemische stoffen blijven in het bloed. Langdurig verhoogde spiegels van zulke stoffen — die bedoeld zijn voor korte, intense  en zeldzame periodes van verhoogde activiteit — tasten na verloop van tijd belangrijke organen aan. Wat zijn de consequenties?

Misschien krijgt u last van rugpijn, hoofdpijn, kramp in uw nek en gespannen spieren. Volgens artsen hebben deze symptomen vaak te maken met chronische stress. Aanhoudende stress kan de creativiteit en productiviteit verminderen, enthousiasme laten afnemen en relaties met anderen beschadigen. Het kan ook leiden tot het prikkelbaredarmsyndroom, diarree  en slokdarmkramp. De gevolgen van chronische stress kunnen nog ernstiger zijn. Beroerten, hartaanvallen, nierfalen, hart- en vaatziekten en diabetes kunnen door langdurige stress veroorzaakt of verergerd worden.

Van der Merwe schrijft: „Omdat bij langdurige stress cortisol wordt afgescheiden, heeft vet de neiging zich rond het middel te verzamelen.” Huidaandoeningen zoals eczeem en psoriasis houden verband met stress of worden erdoor verergerd. Ernstige stress is in verband gebracht met depressie, toegenomen agressie en burn-out. Het geheugen en concentratievermogen kunnen door constante stress blijvend verminderen. Een immuunsysteem dat ernstig verzwakt is door langdurige stress kan iemand kwetsbaar maken voor allerlei aandoeningen: van verkoudheid tot kanker en auto-immuunziekten.

Stress heeft grote impact op alle aspecten van ons welzijn — mentaal, fysiek, emotioneel en spiritueel. Daarom is het belangrijk dat we stress onder controle houden. Toch willen we de stressreactie van het lichaam niet uitschakelen. Waarom niet?

Stress kan vergeleken worden met een energiek paard. Het kan heel leuk en spannend zijn om erop te rijden. Maar als we het paard niet in toom houden, kan het ons leven in gevaar brengen. Zo kan stress in hanteerbare hoeveelheden het leven leuk en spannend maken, en ons de nodige prikkels geven om creatief, productief, enthousiast en gezond te blijven.

Maar hoe kunnen we stress hanteerbaar houden zodat we zo veel mogelijk uit ons leven kunnen halen? In het volgende artikel komen effectieve manieren aan bod om stress en onze reactie erop onder controle te houden.

[Kader op blz. 5]

’WONDERBAAR GEMAAKT’ DOOR EEN WIJZE, LIEFDEVOLLE SCHEPPER

In tegenstelling tot wat populaire theorieën zeggen, is de reactie van ons lichaam op stress geen overblijfsel van de reactie van de prehistorische mens op de dreiging van mammoeten en sabeltandtijgers. Onze complexe fysiologische stelsels zijn geschapen door een Meesterontwerper. Zo zijn het complexe stollingsmechanisme van het bloed — het verfijnde vermogen om infecties tegen te gaan en wonden te helen — en de ingewikkelde stressreactie van het lichaam een bewijs dat er een wijze en liefdevolle Ontwerper is.

Deze lichaamsstelsels bevestigen dat wij ’op een vrees inboezemende wijze wonderbaar zijn gemaakt’ (Psalm 139:13-16). Gods liefdevolle geestelijke en letterlijke voorzieningen, en de geweldige manier waarop hij mensen geschapen heeft om van het leven te genieten, verzekeren ons ervan dat er in het komende paradijs op aarde geen pijn, verdriet of dood meer zullen zijn (Openbaring 21:3-5).

[Diagram/Illustratie op blz. 5]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

GEVOLGEN VAN LANGDURIGE STRESS VOOR HET LICHAAM

Hoofdpijn

Tandenknarsen

Nekpijn

Hartaandoeningen

Maagzweren

Rugpijn

Spierverkramping