Betelnoten kauwen: Kan het kwaad?

STEL dat u in een Aziatisch land op straat loopt. Een voorbijganger lacht u vriendelijk toe. Zijn tanden zijn zwart en zijn mond zit vol bloedrood speeksel. Dan spuugt hij op de stoep, waardoor er een vieze rode vlek achterblijft. U ziet het al: hij kauwt betelnoten.

Van Oost-Afrika, Pakistan, India en heel Zuidoost-Azië tot Papoea-Nieuw-Guinea en Micronesië zijn er honderden miljoenen betelkauwers — zo’n 10 procent van de wereldbevolking. Betelnootverkopers staan, soms samen met hun kinderen, op de markt en op straat om hun waren aan de man te brengen. Er zijn ook verkopers die proberen klanten te trekken met neonreclame en uitdagend geklede vrouwen.

Wereldwijd levert de verkoop van betelnoten miljarden dollars per jaar op. Maar wat zijn betelnoten eigenlijk? Waarom zijn ze zo populair? Welk effect heeft betelkauwen op de gezondheid? Wat is de Bijbelse kijk op deze gewoonte? En hoe kunnen betelkauwers van hun verslaving afkomen?

Wat zijn betelnoten?

Wat een betelnoot wordt genoemd, is eigenlijk de steenvrucht van de pinangpalm (betelnootpalm), een boom die in het gebied van Zuidoost-Azië en de Stille Zuidzee voorkomt. De naam betel komt van de betelpeperstruik, die niet verwant is aan de pinangpalm. Betelkauwers rollen een stukje betelnoot samen met een beetje kalk in een betelblad. Door de kalk komen er alkaloïden vrij, die een opwekkende werking hebben. Soms worden er kruiden, tabak of zoetstoffen aan toegevoegd om de smaak te versterken.

Dit mengsel bevordert de speekselvorming en kleurt het speeksel bloedrood. Betelkauwers hebben de gewoonte geregeld te spugen, zelfs vanuit een rijdend voertuig. Voorbijgangers zijn hier niet altijd even blij mee!

Een genotmiddel met ernstige gevolgen

„De betelnoot wordt al sinds de oudheid gebruikt en speelt een belangrijke rol in het maatschappelijke, culturele en zelfs religieuze leven”, stond in het Oral Health Journal. „Gebruikers denken vaak dat betelkauwen geen kwaad kan en zeggen dat het leidt tot een prettig gevoel, een euforische stemming, [en] warme tintelingen (...) Maar er is aangetoond dat het beslist niet ongevaarlijk is.”

Volgens deskundigen op het gebied van drugspreventie heeft een van de alkaloïden in betelnoten een verslavende werking. Sommige mensen kauwen wel vijftig betelnoten per dag! Al snel verkleurt iemands gebit, en zijn tandvlees kan aangetast raken. Volgens het Oral Health Journal wordt het mondslijmvlies van mensen die geregeld betelnoten kauwen, bruinrood en vaak verschrompelt het. Sommige gebruikers krijgen orale submukeuze fibrose, een chronische aandoening waarbij het mondslijmvlies steeds verder aangetast wordt.

Betelkauwen wordt ook in verband gebracht met een vorm van mondkanker die oraal plaveiselcelcarcinoom wordt genoemd en die ook achter in de keel kan voorkomen. Het feit dat er  in Zuidoost-Azië onder volwassenen veel gevallen van mondkanker zijn, lijkt dit te bevestigen. In Taiwan gaat het bij 85 procent van die gevallen om betelkauwers. En The China Post zegt dat „het aantal gevallen van mondkanker — een van de tien belangrijkste doodsoorzaken in Taiwan — er de afgelopen veertig jaar bijna is verviervoudigd”.

In andere landen is de situatie niet veel beter. In de Papua New Guinea Post-Courier stond dat de betelnoot „volgens het medisch genootschap van Papoea-Nieuw-Guinea minstens tweeduizend dodelijke slachtoffers per jaar maakt en verantwoordelijk is voor heel wat gezondheidsproblemen”. Volgens een arts die medische boeken schrijft, „heeft chronisch betelnootgebruik minstens zo veel schadelijke gevolgen als roken”, waaronder hart- en vaatziekten.

Wat is de kijk van de Bijbel?

De Bijbel is geen medisch handboek en betelkauwen wordt er niet specifiek in genoemd. Maar er staan wel heel wat principes in die ons kunnen helpen een reiner, gezonder en beter leven te leiden. Denk eens na over de volgende Bijbelverzen en de vragen die erbij staan.

„Geliefden, laten wij ons reinigen van elke verontreiniging van vlees en geest, en in de vrees voor God heiligheid vervolmaken” (2 Korinthiërs 7:1). ’Stel uzelf als een levend, heilig en God welgevallig offer in zijn dienst’ (Romeinen 12:1, De Nieuwe Bijbelvertaling). Kan iemand in Gods ogen heilig of rein zijn als hij zijn lichaam vervuilt door betelnoten te kauwen?

„Door hem [God] hebben wij leven” (Handelingen 17:28). „Elke goede gave en elk volmaakt geschenk komt van boven” (Jakobus 1:17). Het leven is een kostbaar geschenk van God. Als iemand een gewoonte heeft die zijn gezondheid kan aantasten, laat hij dan zien dat hij respect heeft voor dat geschenk?

„Niemand kan twee meesters als slaaf dienen” (Mattheüs 6:24). „Ik laat me van niemand en niets de slaaf maken” (1 Korinthiërs 6:12, Groot Nieuws Bijbel). Kan iemand Gods goedkeuring hebben als hij toegeeft aan een verslavende, onreine gewoonte die zijn leven gaat beheersen?

„Gij moet uw naaste liefhebben als uzelf” (Markus 12:31). „Wie zijn naaste liefheeft, doet hem geen kwaad” (Romeinen 13:10, GNB). Toont iemand echt liefde voor anderen als hij op straat spuugt en vieze rode vlekken achterlaat?

Het is nu eenmaal zo dat ’we oogsten wat we zaaien’ (Galaten 6:7, 8). Dat is een fundamentele natuurwet. Als we slechte gewoonten zaaien, zullen we slechte gevolgen oogsten.  Maar als we leven zoals God het bedoeld heeft en goede gewoonten hebben, zullen we niet alleen een goede gezondheid oogsten maar ook echt en blijvend geluk vinden. Misschien kauwt u betelnoten maar wilt u een beter en gelukkiger leven hebben door u aan Gods normen te houden. Hoe kunt u die gewoonte dan overwinnen? Sta eens stil bij een paar adviezen die bij anderen hebben gewerkt.

Drie tips om verslaving te overwinnen

1. Wees gemotiveerd. Om van een verslaving af te komen, is een sterkere motivatie nodig dan alleen maar te weten wat de risico’s voor de gezondheid zijn. Veel mensen die betelkauwen, roken of drugs gebruiken, weten namelijk heel goed dat ze daarmee hun gezondheid en hun leven in gevaar brengen. U kunt uw motivatie versterken door de Bijbel te onderzoeken en meer te weten te komen over uw Schepper en zijn diepe liefde voor u. „Het woord van God is levend en oefent kracht uit”, zegt Hebreeën 4:12.

2. Vraag God om hulp. Jezus Christus zei: „Blijft vragen, en het zal u gegeven worden; blijft zoeken, en gij zult vinden; blijft kloppen, en er zal u opengedaan worden. Want al wie vraagt, ontvangt, en al wie zoekt, vindt, en al wie klopt, hem zal opengedaan worden” (Lukas 11:9, 10). Als de ware God, Jehovah, ziet dat u oprecht tot hem bidt om steun en kracht, zal hij u niet aan uw lot overlaten. „God is liefde”, zegt 1 Johannes 4:8. De apostel Paulus, die deze liefde ervaren had, schreef: „Voor alle dingen bezit ik de sterkte door hem die mij kracht verleent” (Filippenzen 4:13).

3. Zoek steun bij anderen. De mensen met wie u omgaat, kunnen een goede of een slechte invloed op u hebben. „Hij die met wijzen wandelt, zal wijs worden, maar wie zich met de verstandelozen inlaat, zal het slecht vergaan”, zegt Spreuken 13:20. Denk er dus goed over na wie u als vrienden kiest! Onder Jehovah’s Getuigen bevinden zich personen die vroeger betelnoten hebben gekauwd. Maar door de Bijbel te bestuderen en naar de bijeenkomsten van de Getuigen te gaan, hebben ze de extra hulp gekregen die ze nodig hadden om hun verslaving te overwinnen.

 [Kader/Illustraties op blz. 24, 25]

ZIJ HEBBEN HUN VERSLAVING OVERWONNEN

Ontwaakt! heeft vijf mensen geïnterviewd die vroeger betelnoten gekauwd hebben. Hier volgen hun verhalen.

Hoe ben je met betelkauwen begonnen?

Pauline: Mijn ouders gaven me al betelnoten toen ik nog klein was. Dat was gebruikelijk in ons dorp in Papoea-Nieuw-Guinea.

Betty: Toen ik twee was, kreeg ik van mijn vader mijn eerste betelnoot. Als tiener had ik altijd zo veel betelnoten bij me dat ik wel een betelnotenboom leek! Ik was compleet verslaafd. Het eerste wat ik ’s morgens deed, was een betelnoot kauwen.

Wen-Chung: Ik begon met betelkauwen toen ik zestien was. Dat leek cool en volwassen, en ik wilde erbij horen.

Jiao-Lian: Ik verkocht betelnoten om in mijn onderhoud te voorzien. Om klanten te winnen wilde ik ervoor zorgen dat mijn producten van topkwaliteit waren, dus begon ik de betelnoten te testen. Daardoor raakte ik zelf verslaafd.

Welke uitwerking had het op je gezondheid?

Jiao-Lian: Mijn mond, tanden en lippen waren bloedrood. Ik schaam me als ik kijk naar foto’s uit die tijd. Ik heb nog steeds last van zweren op mijn lippen.

Pauline: Ik had last van mondzweren, misselijkheid en diarree.

Betty: Ik woog nog maar 35 kilo en voor iemand van mijn lengte was dat veel te weinig. Mijn tanden zagen er vreselijk uit en vaak poetste ik ze met staalwol.

Sam: Ik had diarree en mijn tandvlees raakte aangetast. Nu heb ik nog maar één tand! En waarschijnlijk heeft het ook niet geholpen dat ik mijn tanden met staalwol gepoetst heb.

Waarom ben je gestopt?

Pauline: Ik las in de Bijbel in 2 Korinthiërs 7:1 dat God wil dat we ons „reinigen van elke verontreiniging van vlees en geest”. Ik besloot echt mijn best te doen om de goedkeuring van mijn Schepper te krijgen.

Sam: Ik wilde graag de invloed van Jehovah’s heilige geest in mijn leven voelen, en daarom vroeg ik hem of hij me wilde helpen niet aan de verleiding toe te geven om betelnoten te kauwen. Hij heeft mijn gebeden verhoord. Ik heb nu al zo’n dertig jaar geen betelnoot meer aangeraakt.

Jiao-Lian: In de Bijbel kwam ik de woorden tegen: „Reinigt uw handen, zondaars” (Jakobus 4:8). Dat raakte me echt. Kon ik betelnoten kauwen en verkopen terwijl ik wist hoe slecht het was? Op dat moment besloot ik dat ik niets meer te maken wilde hebben met deze gewoonte die lichaam en geest verontreinigt.

Welke voordelen heeft het voor je gehad dat je gestopt bent?

Wen-Chung: Ik begon met betelkauwen omdat ik geaccepteerd wilde worden door andere jongeren. Nu heb ik veel betere vrienden: Jehovah en mijn geloofsgenoten.

Sam: Ik ben nu een stuk gezonder, zowel in lichamelijk als in geestelijk opzicht. En omdat ik geen geld verspil aan slechte gewoonten, kan ik beter voor mijn gezin zorgen.

Pauline: Ik voel me schoon en bevrijd, en mijn tanden zien er nu wit en sterk uit. En in mijn huis en tuin vind je geen betelnootschillen en lelijke rode vlekken.

Betty: Ik heb een goed geweten en mijn gezondheid is erop vooruitgegaan. Het lukt me zelfs om naast mijn werk als lerares veel tijd aan de prediking te besteden.

[Illustraties]

Betty

Pauline

Wen-Chung

Jiao-Lian

Sam

[Diagram/Illustraties op blz. 23]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

Chronisch betelkauwen kan tot ernstige aandoeningen leiden

Verkleurde tanden en aangetast tandvlees

Orale submukeuze fibrose

Oraal plaveiselcelcarcinoom

[Illustratie op blz. 22]

Betelnoten die in betelblad gerold zijn