MET stress omgaan is te vergelijken met het vervoeren van een zware zeecontainer. Een grote vrachtwagen heeft genoeg trekkracht om zo’n container met gemak over grote afstanden te vervoeren. Maar met een auto lukt dat niet: als hij zo’n vracht een klein stukje moest trekken zou de motor al kapot kunnen gaan. Hetzelfde zou voor jouw ’motor’ kunnen gelden als je te veel stress hebt.

Is de situatie hopeloos? Zeker niet! Om te voorkomen dat je te zwaar belast raakt, moet je je vracht lichter maken of je motor krachtiger. Maar je kunt ook beide doen. Hoe doe je dat?

DE UITDAGING: Je schema is te vol.

„Uitgerekend als ik een aantal dingen moet doen, is er iemand die me vraagt of ik ergens mee kan helpen of zin heb om iets af te spreken. En ik wil gewoon niemand teleurstellen.” — Karina *.

DE OPLOSSING: Leer nee te zeggen.

„Wijsheid is bij de bescheidenen”, zegt de Bijbel (Spreuken 11:2). Bescheidenheid — het accepteren van je beperkingen — stelt je in staat om nee te zeggen als de vracht die je moet dragen te zwaar voor je is.

Natuurlijk kun je niet altijd nee zeggen, bijvoorbeeld als je ouders je eraan herinneren dat je klusjes in huis moet doen. Maar als je toelaat dat iedereen je vracht zwaarder maakt, zal het uiteindelijk te veel voor je worden. Zelfs de grootste vrachtwagen heeft geen onbeperkt laadvermogen!

Tip: Als je het moeilijk vindt om direct nee te zeggen tegen iemand, zeg dan: „Ik kom er nog even op terug.” Voordat je vervolgens een definitief antwoord geeft, kun je je afvragen: heb ik hier wel genoeg tijd en energie voor?

 DE UITDAGING: Je stelt dingen uit.

„Als ik iets moeilijks moet doen, stel ik het uit. Maar dan zit ik erover in dat ik het nog moet doen. Als ik er uiteindelijk aan begin, moet ik me haasten, en dat geeft me dan weer veel stress.” — Serena.

DE OPLOSSING: Begin snel aan een taak, ook als je die niet direct afkrijgt.

De Bijbel geeft de raad: „Doet uw werk niet traag” (Romeinen 12:11). Een begin maken met een moeilijke taak is al lastig genoeg, dus waarom zou je de vracht nog verzwaren door het uit te stellen? Dan zit je er alleen nog maar langer mee!

Hou jezelf gemotiveerd met een takenlijst. Splits grote taken op in kleinere onderdelen. Dan hou je het overzicht. „Ik hou van lijstjes”, zegt Carol. „Normaal gesproken zet ik de dingen die ik niet leuk vind bovenaan, dus als ik die afgevinkt heb, wordt het makkelijker. Voor je het weet, kun je aan de leukere dingen beginnen.”

 Tip: Als je er moeite mee hebt om aan een taak te beginnen, stel dan een timer in op tien of vijftien minuten en ga meteen aan de slag. Als het alarm afgaat, zul je zien dat je al een heel eind bent opgeschoten. Waarschijnlijk zie je er nu ook een stuk minder tegen op om de taak af te maken.

Zorg goed voor je lichaam.

Experts zeggen dat gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging en voldoende slaap een hulp zijn om meer te presteren. * Maar maak je geen zorgen: het is niet moeilijk om goed voor je lichaam te zorgen. Een paar eenvoudige stappen zullen je op weg helpen. Als het bijvoorbeeld om je nachtrust gaat, kun je het volgende proberen:

1. Zorg dat je voldoende slaapt. Het is beter om op vaste tijden te gaan slapen en op te staan. Doe dat in ieder geval op school- of werkdagen.

2. Neem voldoende tijd om je te ontspannen. Zorg ervoor dat je drie uur voordat je gaat slapen niet meer sport. Vermijd snacks en cafeïne vlak voor het slapengaan.

3. Zorg dat je slaapkamer donker, stil en comfortabel is als het tijd is om te gaan slapen.

Praat erover met anderen.

Aarzel niet om je ouders en vrienden om hulp te vragen. Zal dat echt helpen? Ja, want onderzoek laat zien dat emotionele steun de schadelijke gevolgen van stress, bijvoorbeeld voor je hart, bloedvaten en immuunsysteem, vermindert.

Dat komt overeen met wat de Bijbel zegt: „Angstige bezorgdheid in het hart van een man zal het neerbuigen, maar het goede woord verheugt het” (Spreuken 12:25). Als „angstige bezorgdheid” zwaar op je drukt, is het „goede woord” van aanmoediging van echte vrienden misschien precies wat je nodig hebt om door te gaan.

Heb je meer hulp nodig om van je stress af te komen? Lees dan de volgende hoofdstukken in het boek Wat jonge mensen vragen — Praktische antwoorden, Deel 1 en 2, uitgegeven door Jehovah’s Getuigen:

DEEL 1

• Hoofdstuk 18: Wat kan ik tegen stress op school doen?

• Hoofdstuk 21: Hoe kan ik mijn tijd beter gebruiken?

DEEL 2

• Hoofdstuk 26: Hoe kan ik mijn emoties onder controle houden?

• Hoofdstuk 27: Waarom ben ik zo perfectionistisch?