MET zijn breed uitstaande hoorns, het lange haar voor zijn ogen en zijn stevige lijf met dikke, ruige vacht is de Schotse hooglander makkelijk te herkennen.

De geharde hooglander — een van de oudst bekende runderrassen — gedijt al honderden jaren in het gure klimaat van de hooglanden en eilanden van Schotland. De runderen die oorspronkelijk in de afgelegen hooglanden graasden waren groot en roodharig, terwijl de runderen van de eilanden aan de westkust kleiner en meestal zwart waren. Tegenwoordig worden de runderen als één ras gezien en variëren de kleuren van rood, zwart, lichtbruin en geel tot bijna wit.

De voorlok van de hooglander ziet er grappig uit maar speelt een belangrijke rol. In de winter beschermt de lok zijn ogen tegen de harde wind, regen en sneeuw. In de zomer biedt het haar bescherming tegen vliegende insecten die infecties kunnen veroorzaken.

De Schotten hebben het bij een groep hooglanders niet over een herd (kudde), maar over een fold (kooi). Die term verwijst naar de stenen onderkomens met open voorkant waar de pachtboeren vroeger hun runderen ’s avonds naartoe brachten. Op die manier waren de dieren beschermd tegen barre weersomstandigheden en wolven.

Wat uniek is aan de hooglander, is dat het dier een dubbele vacht heeft. De ruige buitenvacht bestaat uit haren die soms  wel 30 centimeter lang zijn. Deze dikke, vettige vacht is bestand tegen regen en sneeuw. Daaronder zit een zachte, wollige vacht die het dier warm houdt.

Jim, die jaren met hooglanders gewerkt heeft, vertelt: „Het is heel lastig om ze te wassen, want je krijgt de vacht gewoon niet goed nat!” Dankzij de wollige vacht kan de hooglander ondanks slagregens en ijzige wind overleven in bergachtig gebied waar andere runderrassen het niet volhouden.

Als het in de zomer warm en droog wordt, raakt de hooglander zijn zware buitenste vacht kwijt. En als het dan weer koud en nat wordt, groeit de buitenste vacht opnieuw aan.

Schapen vernielen de vegetatie vaak omdat ze aan wortels en kwetsbare scheuten knabbelen, maar runderen, met inbegrip van hooglanders, doen dat niet. Hooglanders verbeteren schrale weidegronden zelfs. Hoe doen ze dat? Met hun lange, krachtige hoorns en brede snuit halen ze struikgewas weg dat de meeste andere runderrassen laten staan. Daardoor ontstaat er ruimte waar gras en bomen kunnen groeien.

De dubbele vacht van de hooglander heeft nog een groot voordeel. Omdat het dier geen extra vetlaag nodig heeft om warm te blijven, bevat zijn vlees minder vet en cholesterol en meer eiwit en ijzer dan het vlees van andere runderen. En er is geen duur voer nodig om dit vlees van topkwaliteit te produceren!

Hooglanders leven al heel lang dicht bij de mens. Vroeger hielden de Schotten de runderen op de benedenverdieping van hun huis. De aanwezigheid van het vee droeg bij tot de warmte op de bovenverdieping, waar het gezin woonde.

Hoewel de hooglanders over het algemeen vrij rustig zijn, kan een moeder met een kalfje gevaarlijk worden als ze zich bedreigd voelt. En het is verstandig om niet dwars door een kudde hooglanders te lopen maar eromheen.

Omdat hooglanders zich makkelijk kunnen aanpassen, zijn de runderen over de hele wereld populair. Ze gedijen niet alleen in noordelijke streken als Alaska en Scandinavië, maar ook op drieduizend meter hoogte in de Andes. Toch kunnen ze ook prima leven in warmere klimaten.

Schotland staat niet alleen bekend om zijn geruite wollen stoffen, kilts en doedelzakken, maar ook om zijn prachtige hooglanders. Zijn er in uw omgeving ook runderen met een dubbele vacht?