PORTRETTEN UIT HET VERLEDEN
Zheng He
„We hebben meer dan 100.000 li * afgelegd over immense wateren en hebben op zeeën en oceanen gigantische golven gezien, als bergen die tot aan de hemel reikten, en we hebben ver weg gelegen barbaarse landen in zicht gekregen, (...) terwijl onze zeilen, die als wolken in hun volle breedte aan de masten hingen, dag en nacht hun koers vervolgden waardoor we snel als een ster de woeste golven doorkliefden alsof we ons op een openbare verkeersweg begaven.” — Vijftiende-eeuwse inscriptie in Changle (Fujian, China), toegeschreven aan Zheng He.
CHINA is een land van grote dingen. Het heeft de grootste bevolking en een van de grootste aaneengesloten landgebieden ter wereld. De inwoners ervan bouwden de Chinese Muur, een van de meest ambitieuze bouwprojecten ooit. De Mingkeizers Yongle en Xuande bouwden een vloot van grote schepen die de vijf eeuwen daarop niet meer in omvang werd overtroffen. De admiraal van deze vloot was een moslim uit Zuidwest-China: Zheng He.
MACHT, HANDEL EN EERBETOON
Volgens de inscriptie die aan het begin van dit artikel gedeeltelijk geciteerd wordt, was het Zheng He’s missie om „de hervormende macht van de (keizerlijke) goedheid te openbaren en om ver weg levende volken vriendelijk te behandelen”. Als gevolg van de reizen, zo zegt de inscriptie, „zijn de landen achter de horizon en aan de uiteinden van de aarde allemaal [aan China] onderworpen (...) Barbaren van de andere kant van de zee (...) zijn [aan het keizerlijk hof] op audiëntie gekomen met kostbare voorwerpen en geschenken.”
Deskundigen zijn het er niet over eens wat het doel van deze reizen was. Sommigen zien Zheng He als een cultureel ambassadeur van een machtige maar vreedzame natie.
Anderen denken dat hij een agressieve politieke missie had en andere landen tot vazalstaat wilde maken. Het is waar dat Zheng He imposante geschenken en politieke steun bood aan heersers die hem gunstig gezind waren, maar degenen die weigerden zich aan de Mingkeizer te onderwerpen en hem eer te betonen, werden door Zheng He overweldigd en gevangengenomen. Als gevolg van Zheng He’s reizen stuurden tientallen heersers uit het gebied van de Indische Oceaan gezanten naar China om de keizer hulde te brengen.In ieder geval had Zheng He’s vloot allerlei handelswaar bij zich die gemaakt was door Ming-ambachtslieden, waaronder schitterende gelakte voorwerpen, porselein en zijde. De vloot kwam terug met edelstenen, ivoor, kruiden, tropisch hout en andere luxevoorwerpen die geliefd waren bij de Chinezen. Ze brachten zelfs een giraffe mee, die naar verluidt voor heel wat ophef heeft gezorgd. Door deze uitwisseling van goederen en ideeën ving de buitenwereld een glimp op van de indrukwekkende vijftiende-eeuwse beschaving in China.
Aan deze opmerkelijke reizen kwam een eind. Enkele tientallen jaren na Zheng He’s reizen stopte China met de buitenlandse handel en diplomatie. Een nieuwe keizer en zijn confucianistische adviseurs hadden geen behoefte om verder te kijken dan de grens en probeerden alle buitenlandse invloeden te weren. De immense vloot werd naar het verleden verbannen en blijkbaar werden de verslagen over de indrukwekkende reizen en ook de schepen zelf vernietigd. Pas de laatste tijd zijn mensen in en buiten China meer te weten gekomen over het bijzondere tijdperk waarin de vloot van Zheng He de zeeën bevoer.
^ ¶3 De li is een Chinese afstandsmaat. Door de eeuwen heen varieerde de lengte. In de tijd van Zheng He was één li vermoedelijk zo’n 575 meter.