TOEN medici halverwege de twintigste eeuw antibiotica als geneesmiddel gingen gebruiken, hoopten ze dat bepaalde ziekten zouden verdwijnen. In het begin werkte het goed. Maar door het vele gebruik van antibiotica zijn veel bacteriën er resistent tegen geworden.

Sommige onderzoekers hopen nieuwe middelen tegen infecties te vinden door zich in behandelmethoden uit het verleden te verdiepen. Zo werd vroeger veel gebruikgemaakt van de gezondheidsvoordelen van zonlicht en frisse lucht.

Engeland kent enkele vroege voorstanders van een behandelmethode met zonlicht en frisse lucht. De arts John Lettsom (1744-1815) schreef zeelucht en zonlicht voor aan kinderen die aan tuberculose (tbc) leden. In 1840 viel het de chirurg George Bodington op dat mensen die in de buitenlucht werkten — boeren, ploegers, herders — bijna nooit aan tbc leden. Personen die veel binnen waren, leken vatbaarder voor tbc.

Florence Nightingale (1820-1910) staat bekend om haar vernieuwingen in de zorg tijdens de Krimoorlog, toen ze gewonde Britse soldaten verpleegde. Ze vroeg: ‘Komt u weleens in een slaapkamer (...) waar ’s nachts, of ’s morgens, vóór de ramen opengezet zijn, de lucht ongezond muf en benauwd is?’ Ze raadde aan de lucht in de kamer van de patiënt net zo fris te houden als de buitenlucht, zonder dat de patiënt het koud krijgt. Verder zei ze: ‘Uit ervaring weet ik dat zieken in de eerste plaats behoefte hebben aan frisse lucht, en in de tweede plaats licht nodig hebben (...), en dan niet zomaar licht, maar zonlicht.’ Ook dachten velen dat het goed voor de gezondheid was om beddengoed en kleding aan zonlicht bloot te stellen.

 De wetenschap heeft sinds die tijd grote ontwikkelingen doorgemaakt, maar toch kan op basis van modern onderzoek dezelfde conclusie getrokken worden. Uit een Chinees onderzoek dat in 2011 op scholen werd gedaan, bleek bijvoorbeeld dat er een verband bestaat tussen overvolle, slecht geventileerde slaapzalen en infecties aan de luchtwegen.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) erkent dat natuurlijke ventilatie, wat betekent dat er frisse lucht door een gebouw stroomt, belangrijk is om infecties tegen te gaan. WHO-richtlijnen uit 2009 prijzen natuurlijke ventilatie aan als effectieve methode om de kans op infecties binnen zorginstellingen te verkleinen. *

Maar wat is de wetenschappelijke verklaring hiervoor? Hoe gaan zonlicht en frisse lucht infecties tegen?

Het Britse ministerie van Defensie heeft hier onderzoek naar gedaan. De onderzoekers wilden vaststellen hoelang de lucht gevaarlijk zou blijven als er een biologisch wapen met schadelijke bacteriën boven Londen zou ontploffen. Om de levensvatbaarheid van door de lucht verspreide ziektekiemen te bepalen, brachten ze E. coli micro-organismen op spinrag aan en stelden die bloot aan de buitenlucht. Omdat bekend was dat zonlicht deze bacteriën doodt, werd het experiment ’s nachts gedaan. Wat waren de resultaten?

Ongeveer twee uur later waren bijna alle bacteriën dood. Maar als de bacteriën in een afgesloten box zaten — op dezelfde locatie met dezelfde temperatuur en luchtvochtigheid — waren de meeste bacteriën na twee uur nog in leven. Blijkbaar bevat de buitenlucht iets wat bacteriën doodt. Het is nog niet helemaal duidelijk wat deze ‘buitenluchtfactor’ precies is. Onderzoek wijst op een chemische verbinding die van nature in de buitenlucht voorkomt en ‘werkt als een natuurlijk ontsmettingsmiddel tegen ziektekiemen in de atmosfeer’.

Ook zonlicht werkt ontsmettend. De Journal of Hospital Infection legt uit dat ‘de meerderheid van de microben die infecties via de lucht overbrengen niet tegen zonlicht kan’.

Hoe kunt u hier uw voordeel mee doen? Door lekker naar buiten te gaan om wat van de zon te genieten en frisse lucht op te snuiven. Het zal u goed doen.