Uw kind van zes lijkt nog nooit van zelfbeheersing te hebben gehoord. Als hij iets ziet wat hij wil hebben, wil hij het nu hebben! Als hij boos wordt, krijgt hij soms driftbuien. ‘Is het normaal dat een kind zo doet?’ vraagt u zich af. ‘Is dit gewoon een fase waar hij doorheen moet, of wordt het tijd dat ik hem leer zichzelf te beheersen?’ *

Zelfbeheersing verliest aan populariteit. ‘In onze Ja-cultuur horen ouders en kinderen voortdurend variaties van de boodschap dat je vooral moet doen waar je zin in hebt’, zegt dr. David Walsh. ‘Van de goedbedoelende zelfhulpgoeroes tot de op geld beluste reclamemakers horen we voortdurend dat we aan onze neigingen moeten toegeven.’ *

Breng uw kind zo snel mogelijk zelfbeheersing bij. Tijdens een uitgebreid onderzoek onder een groep vierjarigen kreeg ieder kind één marshmallow. Ze mochten kiezen: de marshmallow meteen opeten of even wachten en nog een marshmallow krijgen als beloning voor hun geduld. Met de kinderen die op vierjarige leeftijd al zelfbeheersing toonden, ging het op latere leeftijd, na de middelbare school, beter op emotioneel, sociaal en academisch vlak.

Het kan negatieve gevolgen hebben als u uw kind geen zelfbeheersing leert. Onderzoekers zijn van mening dat de manier waarop de hersenen van een kind reageren, kan veranderen door wat hij meemaakt. Dr. Dan Kindlon legt uit wat dat betekent: ‘Als we onze kinderen te veel verwennen, niet laten wachten op hun beurt, altijd geven wat ze willen en niet leren verleiding te weerstaan, vinden de veranderingen in de hersenen die we koppelen aan een sterk karakter misschien nooit plaats.’ *

Geef het goede voorbeeld. Hoe goed bent u in het tonen van zelfbeheersing? Ziet uw kind dat u uw geduld verliest in een file, voordringt in de winkel of anderen in de rede valt? ‘De beste manier om je kinderen zelfbeheersing bij te brengen, is door het goede voorbeeld te geven’, zegt Kindlon. (Bijbels principe: Romeinen 12:9.)

Leer uw kind wat de gevolgen zijn. Leer uw kind, op een manier die bij zijn leeftijd past, in te zien wat de voordelen zijn van zelfbeheersing en wat de gevolgen zijn van een gebrek aan zelfbeheersing. Als uw kind bijvoorbeeld boos is omdat hij oneerlijk behandeld is, leer hem dan zich af te vragen: ‘Zal ik wraak nemen of zou dat de situatie juist erger maken? Is er een betere manier om met de situatie om te gaan? Zou ik rustiger worden als ik bijvoorbeeld tot tien tel? Of zou het beter zijn weg te lopen?’ (Bijbels principe: Galaten 6:7.)

Moedig uw kind aan. Prijs uw kind als hij zelfbeheersing toont. Laat hem weten dat het moeilijk kan zijn om niet te doen wat je graag zou willen, maar dat het laat zien dat je sterk bent. De Bijbel zegt: ‘Een open stad, die geen muren meer heeft: dat is een man die zichzelf niet beheerst’ (Spreuken 25:28, Willibrordvertaling). Je kunt ‘beter een geduldig mens dan een vechtjas’ zijn (Spreuken 16:32, De Nieuwe Bijbelvertaling).

Oefen. Verzin een rollenspel met het thema ‘Wat zou jij doen?’ of bijvoorbeeld ‘Goede keuzes, slechte keuzes’. Bespreek realistische situaties en speel ‘goede’ en ‘slechte’ reacties na. Wees creatief. U zou poppen, tekeningen of iets anders kunnen gebruiken om het leuk en leerzaam te maken. Het is de bedoeling dat uw kind leert dat zelfbeheersing beter is dan impulsiviteit. (Bijbels principe: Spreuken 29:11.)

Wees geduldig. De Bijbel zegt: ‘Kinderen doen snel domme dingen’ (Spreuken 22:15, Bijbel in Gewone Taal). Verwacht niet van uw kind dat hij zichzelf van het ene op het andere moment volledig weet te beheersen. Het boek Teach Your Children Well zegt: ‘Het is een geleidelijk proces met momenten van vooruitgang, terugval en verdere vooruitgang.’ Maar het is de moeite waard. Het boek vervolgt: ‘Een kind dat zichzelf weet te beheersen zal op zijn twaalfde beter in staat zijn om nee te zeggen tegen drugs of op zijn veertiende tegen seks.’