Gelooft u dat mensen de vele problemen kunnen oplossen die ons beroven van vrede en veiligheid en die een bedreiging vormen voor onze toekomst? Om een probleem echt te kunnen oplossen, is het belangrijk door te dringen tot de kern van het probleem en niet alleen de symptomen te bestrijden.

Neem het voorbeeld van Tom, die ziek was en stierf. Hoe kwam het dat hij stierf? ‘Bij zijn eerste symptomen had niemand eraan gedacht te zoeken naar de onderliggende oorzaak’, schreef een arts van het ziekenhuis waar Tom kort voor zijn dood werd opgenomen. Schijnbaar hadden de artsen die hem in eerste instantie hadden behandeld, hem alleen medicijnen gegeven om de symptomen te bestrijden.

Wordt dezelfde aanpak gevolgd met de ‘ziekten’ van deze wereld? Om bijvoorbeeld misdaad te bestrijden nemen overheden wetten aan, installeren ze bewakingscamera’s en zorgen ze voor meer politie op straat. Maar hoewel die maatregelen tot in een bepaalde mate doeltreffend zijn, pakken ze niet de onderliggende oorzaken aan. Gedrag komt namelijk voort uit iemands houding, overtuiging en verlangens.

Daniel, die in een Zuid-Amerikaans land met een slechte economie woont, zegt: ‘Vroeger hadden we een normaal leven. We waren niet bang voor gewapende overvallen. Maar nu is er geen stad of dorp meer waar het nog rustig is. Door de slechte economie is de ware aard van veel mensen bovengekomen: hun hebzucht en gebrek aan respect voor het leven of voor de eigendommen van anderen.’

Elias, * die uit een conflictgebied in het Midden-Oosten vluchtte, ging later de Bijbel bestuderen. Hij zegt: ‘Veel jonge mannen uit de stad waar ik vandaan kom, werden door hun familie en het politiek-religieuze systeem aangespoord om de oorlog in te gaan en op die manier een held te worden. Maar de vijand kreeg dezelfde aansporing! Dat alles doordrong me ervan hoe zinloos het is om te vertrouwen op menselijke leiders.’

Een oud boek vol wijsheden zegt dan ook:

• ‘Het hart van de mens is van jongs af aan geneigd tot het slechte.’ — Genesis 8:21.

• ‘Niets is zo verraderlijk als het hart, het is tot alles in staat. Wie kan het kennen?’ — Jeremia 17:9.

• ‘Uit het hart komen slechte gedachten, moord, (...) seksuele immoraliteit, diefstal, valse verklaringen.’ — Mattheüs 15:19.

Er is tot nu toe nog geen oplossing gevonden voor de schadelijke trekken van de mens. Het lijkt er zelfs op dat het alleen maar erger wordt, zoals blijkt uit de problemen die in het vorige artikel werden genoemd (2 Timotheüs 3:1-5). En dat terwijl er tegenwoordig een enorme hoeveelheid informatie beschikbaar is en er zo veel mogelijkheden zijn om met anderen te communiceren! Hoe kan het dan dat we niet in staat zijn om voor vrede en veiligheid te zorgen? Vragen we te veel van onszelf? Proberen we het onmogelijke te bereiken?

Zelfs als alle nare trekken van mensen door een wonder zouden worden weggenomen, dan nog zouden we niet in staat zijn een veilige wereld te  creëren. Waarom niet? Vanwege onze beperkingen als mens.

De eenvoudige waarheid is: ‘Het is niet aan de mens zijn weg te bepalen’ (Jeremia 10:23). We zijn inderdaad niet gemaakt om over andere mensen te regeren, net zoals we niet gemaakt zijn om onder water te leven of in de ruimte.

Denk hier eens over na: Vinden mensen het prettig als anderen hun vertellen hoe ze moeten leven of aan welke normen en waarden ze zich moeten houden? Of als anderen ze voorschrijven hoe ze abortus of euthanasie moeten bezien of hoe ze hun kinderen moeten opvoeden? Dat zijn nog maar een paar kwesties die voor verdeeldheid zorgen. Wat de Bijbel zegt klopt dus. We hebben gewoon niet het vermogen of het morele recht om over andere mensen te regeren. Maar waar kunnen we dan terecht voor hulp?

Het is niet meer dan logisch om de oplossing bij onze Schepper te zoeken. Hij heeft ons immers gemaakt! En in tegenstelling tot wat sommigen denken, is hij ons niet vergeten. Uit de wijsheid in de Bijbel blijkt dat hij veel om ons geeft. Als we dat unieke boek begrijpen, begrijpen we onszelf ook beter. En we gaan inzien waarom de geschiedenis van de mens zo tragisch is. We begrijpen dan hoe het komt dat ‘de mens uit de geschiedenis leert dat de mens niets uit de geschiedenis leert’, zoals een Duitse filosoof ooit schreef.

Een wijze man zei eens dat ‘wijsheid uit de resultaten blijkt’ (Lukas 7:35). Een voorbeeld van die wijsheid staat in Jesaja 2:22: ‘Vertrouw toch niet langer op de mens.’ Dat goede advies kan ons beschermen tegen valse hoop en onrealistische verwachtingen. Kenneth, die in een gewelddadige Noord-Amerikaanse stad woont, zegt: ‘De ene politicus na de andere belooft verbeteringen, maar ze kunnen hun beloften niet waarmaken. Hun mislukkingen herinneren me elke keer weer aan de wijsheid van de Bijbel.’

Daniel, die eerder is genoemd, schrijft: ‘Elke dag raak ik er meer van overtuigd dat mensen niet in staat zijn om goed te regeren (...). Geld op je bankrekening of een goede pensioenregeling is geen garantie voor een zekere toekomst. Ik heb mensen gezien die daardoor vreselijk gefrustreerd zijn geraakt.’

De Bijbel beschermt ons niet alleen tegen onrealistische verwachtingen, maar geeft ons ook hoop, zoals we gaan zien.